In de VS schijnt het een snobistische rage te zijn: koken op zonne-energie. Het is geen heksentoer om zelf een doos te maken met een zwarte binnenkant, een doorzichtig deksel en een reflector bekleed met aluminiumfolie, die zonnestraling zo efficiënt invangt dat erin geplaatste etenswaren aan de kook raken. Ontwikkelingswerkers propageren zulke ovens in de Derde Wereld, in de hoop dat zo het gebruik van brandhout kan worden verminderd. Volgens de organisatie Solar Box Cookers International (SBCI) werken zonneovens overal waar 'je schaduw korter is dan je zelf bent'. In Nederland komt dat ongeveer neer op vier maanden per jaar. Enige scepsis is daarbij op zijn plaats want zelfs onder tropische omstandigheden kan het meer dan een uur duren voordat een liter water in een zonne-oven kookt (het record is 42 minuten).
De belofte van koken op zonne-energie maakt het de moeite waard om verbeteringen te zoeken. Zo heeft de Fachhochschule Aachen een zonnefornuis ontwikkeld met een warmtebuffer, zodat ook na zonsondergang nog kan worden gekookt. Het apparaat bestaat uit een collector waarin spijsolie stroomt als transportmedium. De warmtebuffer is een oliereservoir met stenen erin. Er zijn twee kookplaten die door de hete olie omspoeld worden. Deze oven is ook bedoeld voor ontwikkelingslanden.
Daarnaast zijn er de laatse jaren kooktoestellen ontwikkeld met een aanzienlijk hoger vermogen. Het Amerikaanse bedrijf Zomeworks uit Albuquerque brengt sinds kort de Sunflash op de markt, een reflecterende paraboolspiegel die naast de satellietontvanger niet zal misstaan en die de zonnestralen concentreert op een pot van drie liter inhoud. Vermogen: 225 Watt, waar een doosvormige oven niet verder komt dan 70. Het persbericht van Zomeworks bevat de sprookjesachtige zin: 'One Liter of Water Boiled in 20 Minutes One Sunny Day in Albuquerque, New Mexico.' Ook bij minder gunstig weer en op hogere geografische breedte kan de Sunflash dus interessant zijn. Hij kost 185 dollar - buiten bereik van arme warme landen - en een 'thermal battery for nighttime cooking' is optioneel..
Sinds drie jaar bestaat er een European Committee for Solar Cooking Research (ECSCR). In een recente vergelijkende test van 25 kooktoestellen uit acht landen (Nederland ontbrak) heeft deze organisatie vastgesteld dat de prestaties en de veiligheid van zonnefornuizen en -ovens in hoog tempo vooruitgaan.
SBCI: 00-1-916-444 6616
Zomeworks: 00-1-505-243 5187
ECSCR: fax 00-33-67440601