Gezond verstand achter de PC

Herbert Blankesteijn, NRC Handelsblad 23-9-'95


Zap! How your computer can hurt you - and what you can do about it. Door Don Sellers, Peachpit Press 1994. 158 blz., $ 12,95. ISBN 1-56609-021-0

Als er iets is waarvoor het menselijk lichaam niet is geschapen, is het wel kantoorwerk. Langdurig zitten, een kunstmatig klimaat en natuurlijk het werken met beeldschermen en toetsenborden zorgen voor een scala aan klachten. Een groep aandoeningen als RSI (Repetitive Strain Injury) wordt langzamerhand erkend als een verschijnsel dat met monotoon werk te maken heeft. Don Sellers brengt al het kantoorongemak in kaart met voortdurend de computer in het achterhoofd, zonder deze overal de schuld van te geven.

Sellers begint met het kantoor een 'ecosysteem' te noemen. Dat lijkt een wat zweverige benadering maar hij bedoelt daarmee de aandacht te vestigen op de invloed die allerlei werkomstandigheden op elkaar hebben. Wie, na een ruzie met een collega, achter de computer een daverende hoofdpijn ontwikkelt is misschien geneigd het beeldschermwerk daar de schuld van te geven. Dat is een geval waarbij je de verkeerde oorzaak zou kunnen aanwijzen.

Soms heeft de computer wel degelijk met een probleem te maken terwijl je dat op het eerste gezicht niet zou zeggen. Bijvoorbeeld: of je een geschikte bureaustoel en een adequaat ingericht bureau hebt heef t met computers weinig uitstaande. Maar omdat de aard van computerwerk vaak met zich meebrengt dat een employé langdurig blijft zitten komt de keuze en het gebruik van het meubilair er voor de beeldschermwerker meer op aan. Als de luchtkwaliteit op kantoor niet deugt ben je geneigd de klimaatregeling de schuld te geven. Maar computers hebben wel degelijk een nadelige invloed: de ventilatieopeningen verspreiden droge lucht en de schermen elektrisch geladen stofdeeltjes. Terecht hamert Sellers dan ook op allerlei werkomstandigheden die op het eerste gezicht niets met de computer te maken hebben. Aan de andere kant is hij soms wat te ijverig, bijvoorbeeld als hij adviezen geeft over zaken die ook zonder PC's van levensbelang zijn, zoals gezond eten en een goede nachtrust.

Sellers is geen type dat overal spoken ziet. Hij informeert de lezer op een zakelijke manier met een open oog voor onzekerheden, bijvoorbeeld over de effecten van monitoren op het gezichtsvermogen en op ongeboren kinderen. Een mooie weergave van de mentaliteit van dit boek is deze reeks vragen en antwoorden:
'Kun je letsel oplopen door te werken met een computer? - Ja.
Is dat waarschijnlijk? - Nee, maar het hangt af van je baan, je apparatuur, je agenda, je lichaam en je werkdruk.
Krijgen mensen langdurige problemen door computerwerk? - Ja, een kleine minderheid.
Kun je zulk letsel voorkomen? - In veel gevallen wel.'

Verwacht niet van Sellers dat hij precies vertelt hoe dat moet. Een ontspiegelde monitor is beter dan een spiegelende, maar voor het voorkómen van hoofdpijn bestaat geen toverformule. Vaak krijgt de lezer een rijtje mogelijkheden en moet hij thuis of op het werk experimenteren. Een andere muis, een ander toetsenbord, andere instellingen van de monitor. 'Use your common sense,' schrijft Sellers letterlijk als het gaat over het doen van lichamelijke oefeningen. Niet uitsloven als je niet in conditie bent, luisteren naar je lichaam, misschien eerst een dokter raadplegen. Hij geeft nuttige checklists voor het selecteren van een bekwame ergonoom of een oogarts die iets begrijpt van door beeldschermen veroorzaakte moeilijkheden. Het boek bevat maar liefst 24 pagina's met relevante boeken en tijdschriften en adressen van leveranciers van ergonomische spullen, van instellingen die met de gezondheid op de werkvloer te maken hebben. Een zakelijk, nuttig werk dat werkgevers en employé's elkaar cadeau zouden moeten doen.


Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.
  • Terug naar het Recensiemenu.
  • Terug naar het Hoofdmenu Archief Herbert Blankesteijn.