Wie zegt dat? Dat doet de CD-ROM Weird, een programma dat zich geheel toelegt op het raadselachtige, het onverklaarbare, het occulte. Wie van sappige, intrigerende verhalen houdt zit hier goed. Stenen etende mensen, personen met elektrische en magnetische velden om zich heen, wolkbreuken waarbij het geen water maar vissen regende, klopgeesten, er komt geen einde aan.
Een en ander wordt gepresenteerd in de vorm van een dwaaltocht door een vreemdsoortig gebouw. Aan het begin van het 'spel' zie je een gang met zes deuren die je kunt binnengaan. Achter de ene deur is een lange gang met nissen, met in elke nis een weird verhaal. Achter een andere staat een ladder die je op kunt klimmen waarna je in een kamer komt met objecten. Aan elk daarvan is weer een geschiedenis gekoppeld. Elke deur geeft toegang tot een eigen wereld; zo is er ook ergens een uitgebreide verzameling spelletjes.
Het is een truc die bij CD-ROM's vaak wordt toegepast en die kan helpen informatie te rubriceren of op een spannende manier te brengen. Een CD-ROM over een popartiest heeft bijvoorbeeld een bibliotheek, een studio, een privévertrek en een concertzaal. Een CD over beesten kan de vorm hebben van een museum waarin je kunt ronddwalen. Een spel-CD kan een gebouw voorschotelen waarin allerlei gevaren loeren.
Van een zinvol gebruik van de gebouw-metafoor is bij Weird geen sprake, al is het grafisch allemaal prachtig verzorgd. De kamer bovenaan de ladder is gewijd aan het thema 'water', maar waarom een ladder daarnaartoe leidt (en waarom omhoog, en waarom zo lang) is niet helder. Net zo min als duidelijk is waarom andere verhalen in een gang moesten worden ondergebracht en niet in een vergaderzaal of op een wenteltrap.
Ook inhoudelijk valt deze CD tegen. Als je de vormgeving wegdenkt blijft er een magere en nutteloze verzameling beweringen over, waarvan de betrouwbaarheid nog twijfelachtig is ook. Het monster van Loch Ness, een zusterdier uit Wales en tal van vreselijke zeemonsters worden genoemd, evenals de Verschrikkelijke Sneeuwman, zijn Amerikaanse tegenhanger Bigfoot en een massa medemonsters, en dit allemaal zonder enige ironie, zonder scepsis en zonder beschrijving van de mechanismen die mensen dingen kunnen laten zien die er niet zijn. Wel wordt er melding gemaakt van talloze oncontroleerbare waarnemingen en zijn er foto's te zien met vage gestalten erop. De bewijskracht daarvan is uiteraard nihil.
Helemaal ongeloofwaardig wordt Weird wanneer Uri Geller van stal wordt gehaald. Niet iedereen is overtuigd van Gellers kunnen, moppert de tekst. Dat is het toppunt, Geller is lang geleden ontmaskerd als een charlatan, nadat de goochelaar James Randi al had laten zien dat je met ordinaire goochelkunsten dezelfde prestaties kunt leveren als Geller leverde. Zo langzamerhand verbaast het dan niet meer dat nergens melding wordt gemaakt van de belangen die mensen kunnen hebben om dit soort mallotige claims te doen, of van serieus onderzoek naar de waarde van buitenissige beweringen, onderzoek dat wel degelijk bij tijd en wijle wordt gedaan. Alleen als het over zeemeerminnen gaat wordt Weird door gezond verstand overvallen: de objecten die in de loop der geschiedenis voor overblijfselen van mens-vissen zijn aangezien waren vervalsingen. Waarschijnlijk heeft de redactie begrepen dat elke andere houding zelfs de meest goedgelovige sukkel de slappe lach zou bezorgen.
Spontane menselijke verbranding, UFO's, ontvoeringen door buitenaardse wezens, de grootste nonsens komt voorbij, maar nooit in meer dan een half schermpje tekst en zonder dat er verbanden worden gelegd. Een aantal geďnterviewde 'deskundigen' op het gebied van het onbegrijpelijke weet op bekwame wijze verstandige teksten te vermijden. Maar hoe kun je ook zinvolle dingen zeggen of verbanden leggen als je alles in je verzameling toelaat wat maar enigszins Weird is?
Weird, CD-ROM voor PC (aparte versie voor Macintosh), McGraw-Hill, ISBN 007709350-X. Prijs ca. f. 80,-.