Waarom zijn computers in het basisonderwijs nodig? Een betere reden dan een vaag 'jong geleerd, oud gedaan' is niet te geven. Je kunt net zo goed volhouden dat het op de middelbare school vroeg genoeg is om computerkennis op te doen. Of nog later: eigenlijk is iedere volwassene die nu redelijk met een pc kan omgaan een levend bewijs voor de stelling dat je er op elke leeftijd mee kunt beginnen. Ook je rijbewijs kun je op elke leeftijd halen - als je jong bent gaat het iets vlotter, maar zoveel maakt het ook weer niet uit. Marjet van Zuijlen bewijst haar zaak een slechte dienst door in De Volkskrant te zeggen dat ze met haar 29 jaar 'te oud is om echt mee te kunnen doen'. Ze ontmoedigt daarmee nieuwsgierige ouderen om het te proberen.
En al die mensen dan die niet verder komen dan tikken op een 'veredelde typemachine'? Die hebben blijkbaar precies datgene geleerd wat ze nodig hebben en zijn niet gemotiveerd om dingen te leren die ze niet kunnen gebruiken. Het is geen kwestie van kunnen, maar van willen, of zelfs van moeten. Mensen die moeten leren werken met een pc slagen daar meestal wonderwel in. Vergelijk het met mannen die beweren niet te kunnen koken tot ze door omstandigheden worden gedwongen. De ‘achterblijvers’ hebben op hun manier het grootste gelijk van de wereld. Ze hebben andere prioriteiten. Waarom zou je dan moeite doen voor nutteloze vaardigheden? Het wordt anders als je het leuk vindt de mogelijkheden van de pc te verkennen, maar je hoeft het niet leuk te vinden om met iemand in de VS te e-mailen.
Terug naar de basisschool. Los van de noodzaak van computers in de klas, wat wordt er in de praktijk mee gedaan? Kinderen leren wat basisvaardigheden. Werken met de muis, de beroemde oog-hand-coördinatie, eenvoudig Windows-gebruik, wat tekstverwerking, tekenen, iets opzoeken in een encyclopedie, een braaf educatief spelletje voor wie het eerst klaar is met zijn rekensommen. De meest voorlijke basisscholen doen nog iets op Internet. Meer kun je moeilijk verlangen - programmeren, multimediaprodukties maken en netwerken aanleggen lijkt me werkelijk iets voor later - en een computer van de laatste lichting heb je dan heus niet nodig. Afdankertjes van bedrijfsleven en overheid (vaak van werkgevers van ouders en van de ouders zelf) voldoen op school uitstekend. Mevrouw van Zuijlen zal haar politieke punten ergens anders moeten scoren.
En waarom leert een kind van tien op school de computer te gebruiken? Toch zeker om dat later des te doeltreffender te kunnen doen. ‘Later' is over een jaar of tien. Stel dat tien jaar geleden een kind van tien op school met een computer had mogen werken. Stel dat dat niet de nieuwste computer van het moment was geweest, maar een van drie jaar oud. Zou dat kind daar nu, als jong-volwassene, nog nadelige gevolgen van ondervinden? In beide gevallen zou de opgedane ervaring voor nu volstrekt irrelevant zijn, door de snelle ontwikkeling van de technologie. Ook om die reden is het zinloos om scholen nu hypermoderne pc's te geven. Dat zijn de afdankertjes van over drie jaar. En dan zijn ze trouwens gratis te krijgen.