Stopcontacten zijn niet overal. Batterijen raken op en zijn giftig. Zonnecellen hebben licht nodig, dus je zit in het donker zonder elektriciteit, of je gebruikt een accu, wat het milieuvoordeel vermindert. Het is maar goed dat er knijpkatten en opwind-reiswekkers bestaan, die geven een mens nog een gevoel van onafhankelijkheid en goed rentmeesterschap.
Met enige ophef is kort geleden de opwindradio geïntroduceerd. Bij deze 'Bay-Gen' wordt, net als bij de knijpkat, geen beweging gegenereerd maar elektra. De radio's zijn niet aan te slepen. Bij de Bijenkorf, RAF, Correct en niet te vergeten de Wereldwinkels betalen consumenten grif 198 gulden voor zo'n politiek correct apparaat. De importeur stelt per 15 verkochte toestellen er één beschikbaar aan de stichting Mensen in Nood, die ze verscheept naar batterij- en stopcontactarme gebieden.
Nu stond al even een soortgelijk apparaat op de nominatie om in deze rubriek te worden besproken: de Dynamo/Solar Radio. Overduidelijk bedacht om eens en voor altijd van het gezeur af te zijn. Hij heeft plaats voor batterijen, een aansluiting voor een adapter, een zonnecel, een accu en zelfs een zwengeltje, dat via een dynamo de accu oplaadt. De kans dat je naar de meest kwalijke energiedrager grijpt is zo geminimaliseerd. Als de zon niet schijnt ga je liever een minuut zwengelen dan naar de winkel om vijf gulden uit te geven. Hij weegt een half pond, past in de binnenzak, heeft AM en FM en de geluidskwaliteit valt mee. Prijs: vier tientjes.
Dus waarom is de Bay-Gen zo duur? Importeur F. Govers legt het uit. Er is geen sprake van een accu, de gebruiker spant een veer en die veer drijft een dynamo aan, zolang als het apparaat moet spelen. Twintig seconden draaien is een half uur spelen. Om voldoende vermogen in die veer op te bergen en daar zo weinig mogelijk van te verliezen tussen hendel en luidspreker is veel research gaan zitten in het materiaal van de veer en de constructie van het geheel. Het instrument is tweeëneenhalve kilo zwaar geworden, zodat de prijs per kilo nog meevalt. 'We zitten onder de prijs van kaviaar,' stelt Govers vrolijk vast. Overigens is de opwindradio een wereldontvanger, in tegenstelling tot de Dynamo/Solar Radio. Over een maand komt een kleinere versie op de markt voor 98 gulden maar wel met een speelduur van ruim een uur voor één keer opwinden.
Hij zal nog wel goedkoper en kleiner worden; er komt een opwindschijnwerper en een opwindzaktelefoon. Maar op dit moment wordt voor het weglaten van een accuutje letterlijk en figuurlijk een hoge prijs betaald. Een groot gewicht en bewegende delen (duurzaamheid!) hebben, indirect, ook nadelen voor het milieu.
Dynamo/Solar Radio: Conrad, 06-0996600
Bay-Gen: ABMS, 013-5424749