Gesmeerd ontbijten

Herbert Blankesteijn, NRC Handelsblad 13-2-'93


De Nederlander van nu is rijker dan die van vroeger omdat hij veel dingen beter doet. Het meeste gaat gewoon sneller: produceren, zich verplaatsen, eten koken. Andere dingen kunnen tegenwoordig goedkoper - lang leve de spaarhypotheek - of met een rationeler gebruik van grondstoffen. Alles moet optimaal, dus op z'n best. En liefst nog optimaler, nog bester dus. Hoe bester hoe beter. De bestste levensstandaard is voor hem of haar die het optimaalst te werk gaat.

Vlug ontbijten is van eminent belang. Elke minuut die u bij het ontbijt wint betekent dat u een minuut eerder kunt beginnen met geld verdienen, of dat u een minuut later kunt opstaan. Dat laatste natuurlijk alleen als de tijdwinst voortkomt uit routine. Door de wekker heen slapen en in paniek het ontbijt overslaan, dat kan ik niet goed rekenen.

Alleen wanneer elke handeling van het ontbijtritueel (inclusief wassen of douchen) vastligt en eindeloos vaak is herhaald, is de duur van de procedure minimaal+) en exact bekend. Pas dan kunt u het ideale tijdstip berekenen waarop de wekker moet aflopen. Het woord 'ritueel' is hier niet voor niets gekozen. Een ritueel geeft houvast. Het is verregaand gestandaardiseerd en kan dus efficient zijn, maar is toch zo vertrouwd dat het rust geeft. Tijdwinst zonder een jachtige atmosfeer, daar gaat het om.

Extra minuten slaap zijn geen verspilde tijd. Afhankelijk van uw dagindeling en uw persoonlijke behoefte aan slaap kunt u 's avonds later naar bed, zodat u meer stukken kunt doornemen, of u zult overdag beter functioneren, met alle kansen op opslag en promotie van dien.

Geen twee personen hebben 's morgens vroeg dezelfde wensen, daarom moet niemand het nu volgende al te letterlijk nemen. Het is een schets van de juiste ontbijtmentaliteit, vanuit mijn persoonlijke omstandigheden. Mijn details kunt u vervangen door de uwe.

Het allereerste wat er na het overeind komen moet gebeuren is: theewater opzetten (beslist nog niet aankleden!). Het water heeft tijd nodig om aan de kook te raken, dan moet de thee trekken, en na het inschenken is er een afkoelingsperiode, waarover straks meer. Allemaal processen die geen menselijke aandacht nodig hebben. U kunt onderwijl iets anders doen. Door met het theewater te beginnen verkleint u de kans dat u straks niets omhanden heeft terwijl de thee nog trekt. Liefhebbers van havermoutpap, zoals ikzelf, zetten na het water direct een pannetje melk op en genieten tijdens het openen van de gordijnen, het ontsluiten van de achterdeur, het voeren van het konijn en het dekken van de tafel, van de wetenschap dat ze maar liefst drie dingen tegelijk doen.

Daarbij is het belangrijk de route zorgvuldig te plannen. Bij mij thuis moet het konijn gevoerd worden onderweg naar de gordijnen in de achterkamer. Ook moet de lijst met ontbijtbenodigdheden stevig in het hoofd verankerd zitten, zodat de bestekla, de kast met mokken en bekers, en de koelkast, maar *een* keer open hoeven. Anders loopt men nodeloos vertraging en, zeker zo erg, frustratie op.

Het is toegestaan om tegelijkertijd andere zaken te optimaliseren, maar u moet wel weten wat u wilt. Als u begint u te richten op tijdwinst moet u niet halverwege de procedure de gewonnen seconden weer opofferen aan een besparing op uw stroomgebruik, of zoiets. U kunt bijvoorbeeld wel het openen van de gordijnen zo lang mogelijk uitstellen, in verband met het feit dat je met dichte gordijnen zuiniger stookt. U moet daarentegen niet gaan zitten lanterfanten om de gordijnen maar later te kunnen opendoen. Zelf spoel ik de agressieve contactlensvloeistof weg met het spoelwater van de theepot, in plaats van met vers kraanwater. Zo strijd ik mee tegen de verdroging van ons land.

Overigens is het zinvol om de melk al de avond tevoren uit de koelkast te halen. Dan kookt ze 's morgens sneller en dat spaart tijd (en gas). Ook yoghurt moet 's avonds al op het aanrecht. Na een slok hete koffie of thee doet koude blubber zeer aan het gebit. Als u niet wilt wachten tussen de ene slok en de volgende hap, dan moet u yoghurt van kamertemperatuur hebben. U ziet, voor een vlotte gang van zaken in de vroege ochtend moet u eigenlijk 24 uur per dag ontbijtbewust leven. Wat u beslist niet moet doen is 's avonds al de tafel dekken. U gaat dan later naar bed teneinde later te kunnen opstaan. Onzin. U moet tijd winnen, quitte spelen is niet goed genoeg.

Als het theewater is opgegoten hoeft de pot niet in de theemuts. Als de pap kookt hoeft ze niet door te pruttelen. Alles kan open en bloot blijven staan. U gaat nu namelijk naar de badkamer en in de tijd die u daar nodig hebt blijft alles lang genoeg heet om op smaak te komen. Intussen begint de afkoeling alvast, zodat u straks minder tijd verliest met blazen.

U weet nu ook waarom u zich bij het opstaan nog niet mocht aankleden: dat is pas verantwoord wanneer het ontbijt staat te dampen. Langzamerhand zal het onnodig zijn u nog te vertellen dat u, als u een douche neemt, zich pas ontbloot na het openen van de warme kraan, dat u tijdens het ontbijt een volgende kop thee of koffie inschenkt onmiddellijk na het legen van de vorige (dan koelt hij vast af) en dat het tandenpoetsen een bezigheid is die volop ruimte biedt voor nevenactiviteiten. Met uw vrije hand kunt u de tafel afruimen, uw tas checken en gauw nog even de computer een document laten printen waar u gisteravond niet meer aan hebt gedacht omdat u de yoghurt nog uit de koelkast moest halen. Attentie: niet kwijlen boven het toetsenbord.

Wonderlijk dat er nog geen sport uit is voortgekomen: het zo snel mogelijk volbrengen van een standaardontbijt.

+)Taalkundigen verschillen van mening over de vraag of 'zo minimaal mogelijk' kleiner is dan minimaal (want minimaler dan zo minimaal mogelijk is immers niet mogelijk) of juist minder klein (minimaal is zo klein mogelijk en indien dat niet mogelijk is dan toch in ieder geval zo minimaal als maar mogelijk is). In het perspectief van dit opstel kan er geen twijfel over bestaan dat een ontbijt het optimaalst verloopt als de ervoor benodigde tijdsduur het minimaalst is.


Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.
  • Terug naar het Optimax menu
  • Terug naar het Hoofdmenu Archief Herbert Blankesteijn.