Computers maken met water en kranen

Herbert Blankesteijn, Intermediair 18-11-'99

De eerste tv-programma's werden gemaakt door beunhazen. Idem met film, fotografie en noem maar op. Een nieuw medium word het eerst gevuld door de uitvinders - en die hebben verstand van techniek, en niet van vormgeving of van overdracht van informatie.

Op het World Wide Web is ook heel wat afgeknoeid. Alle Webdesigners van nu zijn autodidacten die door natuurlijke selectie zijn overgebleven: wie het niet kan, valt af. Een beroepsopleiding komt later wel.

Zeker voor beginnelingen is er behoefte aan Schrijven voor het beeldscherm van Willem Hendrix, die ook cursussen hierover verzorgt (nog zo'n beroep waarvoor voorlopig geen officiële opleiding zal bestaan). Wat kenmerkt de schermlezer? Hoe bouw je een tekst op om te voorkomen dat de lezer 'wegzapt'? Hoe minimaliseer je de gevolgen als hij dat toch doet? Hoe lang mag een tekst zijn? Wat zijn de do's en don'ts inzake links? Wat is een goede lay-out? Hoe ontwerp je een complete site, een rapport op het Web, of een cd-rom? Geef dit boek cadeau aan iedere kennis met een eigen homepage.

Hoeveel structuren liggen er ten grondslag aan het medium internet? De software om pagina's te maken, die van de browsers, de hardware van het netwerk, communicatieprotocollen, besturingssystemen van pc's, programmeertalen, machinetaal, en nog veel meer, tot en met de logica van transistoren. Computergeleerde Daniel Hillis heeft met The Pattern on the Stone het boek geschreven dat hij zelf als jongen had willen lezen. Nu eens niet over hoe-tem-ik-mijn-pc, maar over de hierarchie van ideeën die aan de computer ten grondslag liggen: logica, programmeren, algoritmen, geheugen, parallel rekenen, programma's die leren. Hillis, een van de whizziest kids van deze wereld, stelt vast dat een computer niet op electronica gebaseerd hoeft te zijn. Het zou ook kunnen met water en kranen of met houtjes en touwtjes - het gaat om de ideeën die in de praktijk worden gebracht. Toevallig is electronica wat goedkoper, kleiner en sneller en daardoor praktischer. En zoals iedere programmeur of webdesigner weet: je hoeft niet van ieder niveau wat af te weten om ergens in de hiërarchie van computerideeën te functioneren. Door die 'functionele abstractie' zijn computers begrijpelijk, volgens Hillis, en zijn boekje, rijk aan goede voorbeelden en anekdotes, maakt ze werkelijk begrijpelijker. Doet in zijn onderwerpen denken aan het roemruchte Gödel, Escher, Bach, maar is minder extravagant, en dunner.

Een van de coming men van de computerwereld is Robert Young, de baas van Red Hat, Inc.. Red Hat brengt Linux aan de man, het niet-commerciële besturingssysteem dat Microsoft zo zenuwachtig maakt. Red Hat maakte enkele maanden terug een spectaculaire beursgang. Under the Radar, door Young en schrijfster Wendy Goldman Brown, is een vreemd boek. Young geldt als eerste auteur maar het is zonneklaar dat hij een combinatie is van opdrachtgever, hoofdpersoon en geïnterviewde. Goldman heeft het boek geschreven, en dat het anders wordt voorgesteld, irriteert, hoe gebruikelijk deze constructie ook is. Verder is dit géén boek over de geschiedenis van Linux, want hoe toonaangevend Red Hat ook is, als het om Linux gaat zijn er veel meer belangrijke acteurs. Slimme pr voor een commercieel bedrijf, dat is het.

Willem Hendrix, Schrijven voor het beeldscherm. Sdu, f. …, ISBN 90 5797 024 4.

W. Daniel Hillis, The Pattern on the Stone. Basic Books, f. …, ISBN 0-465-02596-X.

Robert Young en Wendy Goldman Brown, Under the Radar. Coriolis, f. …, ISBN 1-57610-506-7.


Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.