Er heerst een fundamenteel incongruente attitude inzake het scribentenvocabulaire. Ik bepleit een changement in dezen.

 Toen ik begon als wetenschapsjournalist leerde ik dat je niet onnodig moeilijke woorden of begrippen moet gebruiken. Als je daar niet aan ontkomt doordat je verhaal nu eenmaal over iets moeilijks gaat, dan moet je uitleg geven. Omdat wetenschapsjournalistiek bijna per definitie over moeilijke dingen gaat zijn wetenschapsjournalisten voortdurend bezig termen uit te leggen of juist te vermijden. In een algemeen medium, bijvoorbeeld een krant of een TV-programma, kies je een relatief laag niveau. In een meer gespecialiseerde publicatie zoals een populair-wetenschappelijk tijdschrift, kun je meer achtergrond veronderstellen.

 Toch verkeren we vaak in een dilemma. Hoe ver moet je gaan in het uitleggen? Ik ken mensen die niet voorbij het woord 'atoom' komen, domweg omdat het begrip geen betekenis voor ze heeft. Met een zinnetje uitleg doe je daar niet veel aan, met het vermijden van het woord iets meer. Maar ik kan me lezers van hetzelfde artikel voor de geest halen die zich storen aan zulke educatieve draaikonterij, zich onderschat voelen, en om die reden misschien niet doorlezen. Ik ben tevreden als ik geluiden hoor dat het te moeilijk was èn reacties dat ik het te veel heb versimpeld. Er vallen altijd mensen buiten de boot en als ze er aan twee kanten af vallen vaar je waarschijnlijk een koers die een maximaal aantal binnenboord houdt.

 Het lijkt wel of alleen de wetenschapsjournalistiek gewetensvol omgaat met moeilijke dingen. Soms lees ik in sociaal-economische berichten over verbanden tussen zaken als rente, werkgelegenheid en beurskoersen die zomaar worden geponeerd en niet uitgelegd. Haagse verslaggeving gaat er niet zelden van uit dat je de voorgeschiedenis kent. Niets dan goeds trouwens over Den Haag Vandaag, met de geduldige explicaties van Ferry Mingelen. Ik mag graag kijken naar ijshockey op de televisie maar het is me in dertig jaar nog nooit overkomen dat iemand de moeite nam de spelregels uit te leggen. Wat is off-side bij ijshockey? Wat is icing? En een grappig geval is het Jeugdjournaal, dat zelden vergeet een korte en kraakheldere uitleg te geven maar in bijna elke uitzending gewag maakt van 'sex hebben met' zonder erbij te zeggen wat dat is.

 Gelijke monniken gelijke kappen jongens. Als jullie het niet hoeven dan doe ik het ook niet meer.

Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.

• Terug naar het Herbert Blankesteijn Wetenschapmenu.
• Terug naar het Kolommenmenu.
• Terug naar het Popularisatiemenu.
• Terug naar het Hoofdmenu Archief Herbert Blankesteijn.