Wij garanderen geen enkele kwaliteit

Herbert Blankesteijn, Intermediair 9-9-'99

'Door het openen van de verpakking verklaart u zich akkoord met de licentiebepalingen in deze doos.' Het komt nog steeds voor dat softwareleveranciers u zo in een overeenkomst proberen te luizen. New Scientist meldde onlangs het geval van Ulead Photoimpact 4 en van software bij bepaalde computers van Fujitsu.

Eigenlijk proberen de fabrikanten u het idéé te bezorgen dat u gebonden bent aan zo'n overeenkomst. In ieder geval in Groot-Brittannië en in Nederland leidt deze truc tot geen enkele verplichting. U kunt niet akkoord zijn met voorwaarden die u niet kunt kennen. Zo'n shrink-wraplicentie is pas bindend als u de voorwaarden vooraf kunt lezen, bijvoorbeeld op de doos.

Vaak verschijnt bij installatie van nieuwe software de licentieovereenkomst op het scherm. Het is een tijdje zo geweest dat u zich hiermee akkoord kon verklaren door routineus op Enter te drukken. Tegenwoordig moet u meestal expliciet met de muis op I Accept klikken. Soms moet u met de cursor naar het einde van de tekst, voordat dit mogelijk is.

Allemaal opdat u later niet kunt beweren dat u de hele licentieovereenkomst niet in de gaten hebt gehad. Maar léést u 'm ook? Ik niet.

Dat is dom, maar niet verboden. Het is zelfs bijna begrijpelijk want die licentieovereenkomsten zijn hele lappen tekst in moeilijk jargon. Ik heb er een paar onder de loep genomen nadat het blad Publish had geschreven over merkwaardige bepalingen die er vaak in zouden staan.

Een mooi voorbeeld uit de licentie van Corel!Draw, een veelgebruikt tekenpakket: '… HET PRODUCT [WORDT] GELEVERD IN ZIJN HUIDIGE STAAT, ZONDER AANVULLENDE … GARANTIES OF VOORWAARDEN, ZOALS GARANTIE OP HANDELSKWALITEIT, VERKOOPBAARHEID OF GESCHIKTHEID VOOR EEN BEPAALD DOEL ... NOCH WIJ, NOCH ONZE VERTEGENWOORDIGERS OF LEVERANCIERS KUNNEN … AANSPRAKELIJK WORDEN GESTELD VOOR SCHADEN IN WELKE VORM DAN OOK, … ZELFS WANNEER WIJ TEVOREN IN KENNIS ZIJN GESTELD VAN DE MOGELIJKHEID VAN DERGELIJKE SCHADEN OF HET OPTREDEN VAN DERGELIJKE SCHADEN VOORSPELBAAR IS.

Mijn ogen vielen bijna uit hun kassen toen ik dit las. Publish bleek gelijk te hebben dat in iedere licentieovereenkomst voor software wel een dergelijke bepaling staat. Bij een gratis programma is dat te begrijpen, maar bij software die meer dan 1000 gulden kost, zoals Corel!Draw, is het te zot dat de maker geen kwaliteit garandeert of zelfs maar 'geschiktheid voor een bepaald doel'. En u verklaart zich door die expliciete klik wel degelijk akkoord!

Ik kan me geen transacties voorstellen waarbij je zo aan je lot wordt overgelaten, behalve misschien het op de kop tikken van tweedehands artikelen op een rommelmarkt. En dan de gore lef om zelfs schade uit te sluiten die voorspelbaar is of waarvoor is gewaarschuwd… Het is tekenend voor de primitieve staat van de softwareindustrie dat leveranciers dit kunnen maken. En het ergste is nog wel dat ze goede redenen hebben om zulke voorwaarden te stellen: de meeste software is inderdaad onbetrouwbaar.

Des te meer reden heeft u als klant om zich in te dekken, en u hoeft dit inderdaad niet te pikken. Nederland hoort bij de landen waar een bedrijf niet alle aansprakelijkheid bij voorbaat mag afwijzen. Toch, als u gedachtenloos akkoord gaat staat u zwak bij een geschil, ook tegenover een rechter. Het is een goed idee schriftelijk bezwaar aan te tekenen en u op de hoogte te stellen van de voorwaarden van eventuele concurrenten. Die zijn waarschijnlijk even onredelijk. Zo niet, des te beter, dan gaat u naar die ander. Als u een rechter kunt uitleggen dat u geen keus had, en dat u onder schriftelijk protest akkoord bent gegaan, hebt u veel meer kans dat u bij schade verhaal kunt halen.

(Met dank aan Babiche Westerbrink, @Law Legal Advisers, voor juridische informatie.)


Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.