Gevangenisstraf is lijfstraf

Herbert Blankesteijn, NRC Handelsblad jan. '99


Dit jaar heeft 'Ferdy Verschuur' (een pseudoniem) op de achterpagina van NRC Handelsblad een serie artikelen geschreven waarin hij het dagelijks leven in de gevangenis beschrijft. Opvallend daarin is het regelmatige geweld. De ene keer zomaar, omdat iemand zin heeft in een slachtoffer. Verschuur zelf krijgt zo enkele malen op zijn gezicht. Iemand wordt zonder aanleiding met een vork bewerkt. Een andere keer vallen er klappen omdat de misdaad van de een (pedofilie bijvoorbeeld) de overige misdadigers niet aanstaat. Zo iemand is 'een prooi voor iedereen die er op los wil rammen.' Of er is sprake van straf voor gedrag dat de gevangenen van elkaar niet tolereren. De Marokkaan die zijn gezin buiten aan de poort laat staan en de junk die eieren steelt, krijgen een pak slaag. Gevangenen die eigen rechter spelen, wranger ironie is haast niet mogelijk. Uit Verschuurs relaas blijkt dat dit structureel is en ook dat de dreiging van fysiek geweld op de achtergrond steeds aanwezig is:

'De Belg geeft me een stoot voor mijn kop. Ik geef geen krimp en roep vooral niet om bewakershulp. Als je dat doet, ben je je hele bajestijd verkocht.'

'Hij legt een vinger op zijn lippen en kijkt me strak aan. Ik knik. Van mij heeft hij niks te vrezen. Hem verlinken is het laatste dat ik wil. Als ik dat doe, ben ik mijn leven niet meer zeker.'

Het is vreemd dat gevangenen vaak en lang genoeg onbewaakt kunnen zijn om elkaar af te tuigen en het is lachwekkend dat bewakers genoegen nemen met verklaringen als ,,Onwel geworden'' of ,,Ach niks, ik ben uitgegleden.'' Bewaak dan beter, zou je zeggen, maar het heeft er alle schijn van dat daartoe de wil ontbreekt.

Wat dit duidelijk maakt is dat gevangenisstraf een lijfstraf is. Deze lijfstraf wordt niet ten uitvoer gebracht door een beul in overheidsdienst maar rechters en officiers van justitie weten, althans kunnen weten, dat iemand die in de gevangenis verdwijnt daar zal worden mishandeld.

Hierbij kan nog worden genoemd de foltering van onthouding van slaap. Diverse keren maakt Verschuur melding van nachtelijk oproer en van slapelozen die anderen wakker houden met geschreeuw, timmeren op de verwarmingsbuizen en ander lawaai. Slaapdeprivatie is een beproefd middel om weerloze mensen geestelijk murw te krijgen en zal trouwens gefrustreerde mannen des te sneller tot geweld brengen.

Wij mogen ons graag beroemen op onze rechtsstaat. We hebben de lijfstraffen afgeschaft en vinden ons eigen land daarom beter dan landen die nog stokslagen uitdelen of handen afhakken. Ik weet niet wat minder slecht zou zijn dan onze relatief 'softe' gevangenisstraf, maar zolang onze rechterlijke macht bajesklanten moedwillig blootstelt aan de wetten van de jungle zijn we geen haar beter dan het eerste het beste Derde Wereldland.


Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.