Er is te weinig aandacht voor deze 'dode' natuur. Daar zijn verschillende redenen voor. Dode natuur krijgt zijn vorm over het algemeen door geologische processen. Die werken zo langzaam dat ze in een mensenleven geen waarneembare veranderingen veroorzaken. Gebergtes en zeeën lijken een onveranderlijk decor, een gegeven, waar we geen boodschap aan hoeven hebben. Maar wanneer onze aandacht eens wél op de geologische natuur wordt gevestigd, dan gebeurt dat met een geweld dat weinig gevoelens van genegenheid oproept. Die zogenaamd dode natuur is niet aaibaar en veel sterker dan wij. We voelen voornamelijk angst: hoe voorspel je een aardbeving, waar gaat die tropische storm heen, hoe houden we onze havens bereikbaar en kan er geen kurk in die vulkaan?
Wat een diversiteit er bestaat in de dode natuur hebben de Voyager-ruimtesondes laten zien. Van de grotere objecten in het zonnestelsel (de planeten en hun manen) zijn er geen twee die op elkaar lijken. Elk pokdalig oppervlak vertelt zijn eigen bewogen verhaal over ontstaan en levensloop. Planetaire geologie is een prachtig vak.
Het leven op Aarde is een voortdurende bedreiging voor deze vorm van natuur. Stollingsgesteente op vulkaanhellingen raakt begroeid, rotsen worden vernield door toedoen van wortels, bomen en planten maken zich meester van nieuw gevormd land. Veel informatie over de geschiedenis van onze planeet is zo voorgoed verloren gegaan. De stofwisseling van de biosfeer beïnvloedt de dampkring, het klimaat en daarmee de ijskappen. Een betreurenswaardige zaak.
Het is daarom toe te juichen dat de mens het beheer van de Aarde voortvarend ter hand heeft genomen, zodat de dode natuur weer een kans krijgt. Het ruimen van bossen en het bevorderen van woestijnvorming zijn maatregelen die getuigen van politieke wil. Zinvol is een dergelijk beleid alleen bij een commitment voor een periode van geologische betekenis, dat wil zeggen in de orde van tientallen miljoenen jaren. Zo lang moet de Aarde, of een tot reservaat uitgeroepen deel daarvan, vrij van leven blijven, wil er een min of meer natuurlijke situatie ontstaan.
Er zijn intussen wetenschappers die ervoor waarschuwen dat de Aarde voor mensen onbewoonbaar zou kunnen worden. Ze pleiten voor het introduceren van microben op Mars, met als doel voor de lange termijn het creëren van een 'aards' milieu daar. De mensheid zou dan een toevluchtsoord hebben voor het geval dat. Zulke voorstellen kunnen niet scherp genoeg worden afgewezen. Mars moet ongerept blijven. We mogen niet Mars verontreinigen met leven alleen maar omdat we op Aarde de dode oertoestand terug willen. Dan zouden we het ene gat met het andere vullen. Onze keus voor de natuur moet ondubbelzinnig zijn.