Help, de pc-vormgevers komen
Herbert Blankesteijn, Intermediair 8-7-'99
Computerfabrikanten krijgen aandacht voor design. Hun apparaten krijgen kleurtjes en vormpjes en worden soms, o toppunt van artistieke durf, doorzichtig uitgevoerd.
Dat kan niet goed gaan. Vormgevers hebben een onuitputtelijk vermogen om de produkten te bederven die ze moeten opleuken. Neem de kan. Kannetjes voor koffieroom, thermoskannen, ze worden zo mooi dat ze hun werk - gieten - niet meer behoorlijk doen. Altijd kliederboel. Als het ontwerpgilde van de tuit afbleef dan mochten ze van mij de rest hebben, maar nee, de opleukers denken alleen aan vorm en niet aan functie.
Dat geldt ook voor architecten. De ergste zeggen met zoveel woorden dat de gebruikers van hun gedrochten wel aan de ingebouwde eigenaardigheden (geen muren, geen vloerbedekking, eindeloze glasgevels) zullen wennen. Terwijl inzake computers iedereen allang weet dat de machine zich moet aanpassen aan de mens. Niet dat dat goed lukt, maar er wordt in elk geval naar gestreefd.
Gaat het tij voor de pc keren? De vormgevers komen eraan. Het is begonnen op het scherm zelf, met bewegende ikoontjes, gelikte webpagina's en dergelijke. De eerste zwarte en blauwe pc's heb ik een jaar of drie geleden al gezien. Ze gaan hun gang maar, dacht ik, desnoods plakken ze er een Schotse ruit op. Al is het kul, last heb ik er niet van. Ik begon te fronsen toen ik een blauw exemplaar van Siemens tegenkwam met rare hoeken, alsof twee dozen verspringend tegen elkaar waren gelijmd. In een kantoor of werkkamer moet je efficiënt met ruimte omgaan en uitsteeksels zijn dan niet welkom.
Compaq begon in die tijd aan computerkasten met welvingen. Dat idee heb ik verwenst. Die stomme dingen pasten niet in ruimtes waarin ze anders wel hadden gekund. Soms wil je de computerkast nu eenmaal wegmoffelen (zeker als hij er vreemd uitziet). Onder andere omstandigheden moet hij juist bereikbaar zijn op of naast het bureau, bijvoorbeeld als er vaak schijven of snoeren verwisseld worden. En zo'n doos die daar staat, daar hoor je iets op te kunnen zetten of leggen. Daarom moet, dames en heren bij Compaq, de bovenkant plat zijn en niet bol. Een kast met een bolle bovenkant drijft een mens tot razernij. Niet alleen kan er geen modem, luidspreker of doos met schijven op staan; alles wat je er gedachtenloos toch op legt glijdt er tergend langzaam af. Heeft u ooit een linnenkast of een boekenkast gezien met een bolle bovenkant? Een verhuisdoos? Nou dan.
De iMac van Apple spant de kroon. Een monitor met alles ingebouwd zonder één waterpas plekje. Je kunt er nog geen fotolijstje op kwijt. Hij lust geen diskettes; alle bestanden moeten naar een andere computer via een netwerk. Omdat we van verouderde technologie af willen, zegt Apple. Zelden werd er schaamtelozer nonsens verkocht. Alsof je de fiets afschaft omdat er vliegtuigen bestaan. Ik geloof dat de vormgeving de reden is. Er moest per se een cd-lade in, en met een diskettegleuf erbij zou het geheel asymmetrisch worden. Eject diskette.
Ten slotte de muis. Al jaren zoeken muizenbouwers naar modellen die geen pijn doen. Voornaamste consensus: de muis moet in de hand passen. Er worden rechtszaken uitgevochten over aansprakelijkheid voor medische kosten door rsi. Apple - think different - heeft daar lak aan. De muis van de iMac is veel te klein; je moet hem tussen duim en middelvinger over tafel schuiven. Daarbij is hij rond. Als je hem op de tast grijpt, met je ogen op het scherm, weet je niet hoe hij gericht staat. Je maakt daardoor verkeerde bewegingen of je moet steeds kijken hoe hij ligt. Bij een normale, iets langwerpige muis heb je dat probleem niet. Ik vind de muis van de iMac een ramp, terwijl ik niet snel zeur over ergonomie.
Maar het oog wil ook wat, nietwaar?
Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.