Tijdverspilling in koelen bloede

Herbert Blankesteijn, NRC Handelsblad 23 oktober 1995


De rechter: 'De aanklacht komt neer op tijdverspilling in koelen bloede en samenzwering tot het belemmeren van goede besluitvorming. Schuldig of onschuldig?' De verdachte, gekleed in pyjama, kijkt op het horloge dat hij niet om heeft. 'Edelachtbare, het spijt me, ik moet naar een vergadering.'

Spelletjes en speelfilms zijn populaire toepassingen van de CD-i, de interactieve CD die in combinatie met de TV wordt gebruikt. Dat het bedrijfsleven op grote schaal van dit middel gebruik maakt, voor promotie en cursussen, is minder bekend - en terecht, want dit soort produkties is meestal amateuristisch en saai. Nog minder bekend is het feit dat Video Arts, het bedrijf van ex-Monty Python-ster John Cleese, een serie kostelijke CD-i-lesprogramma's heeft samengesteld die zelfs de moeite waard zijn als je in het eigenlijke onderwerp volleerd bent, of juist niet geïnteresseerd. Vergaderen bijvoorbeeld. Video Arts' titel op dat gebied is 'Meetings, Bloody Meetings'.

Cleese zelf speelt een bedrijfsleider, Tim, die van zijn vergaderingen een puinhoop maakt. Dat veroorzaakt zoveel tijdverlies dat hij thuis pas aan werken toe komt en tot in het echtelijke bed stukken zit door te nemen. Zijn vrouw ontdekt daarbij een dagvaarding: Tim heeft onderweg van de ene vergadering naar de andere te hard gereden èn een agent beledigd en moet nu vóórkomen op een dag dat het echtpaar sociale verplichtingen heeft. Maar ze hoeft zich geen zorgen te maken dat hij te laat komt, sust Tim: 'In a court you have rules, procedures, it's all organized. In a meeting you just... meet.'

Die nacht droomt Tim dat hij voor de rechter staat. Hij wordt op vijf punten beschuldigd van het onoordeelkundig leiden van vergaderingen. De rechter (een nog fraaier type dan Cleese zelf) brengt hem voorbeelden van zijn falen in herinnering. Na de eerste flashback verzucht de edelachtbare: 'You're absolutely, bloody hopeless.'

De verdachte: 'Zo hoort u niet tegen me te praten!' De rechter: 'Kan ik er wat aan doen, het is uw droom.'

Zo laat Tim de wekelijkse vergadering zelfs bijeenkomen als er niets te bespreken valt. Wanneer er wel gespreksonderwerpen zijn vergeet hij te zorgen dat de juiste gegevens en personen bij de hand zijn. Hij denkt niet na over de volgorde waarin de agendapunten; belangrijke kwesties komen pas aan de orde als de vergadering is uitgelopen en helft van de aanwezigen alweer elders moet zijn. De rechter vraagt zich af hoe het in de rechtszaal zou toegaan als de voorbereiding op z'n Tims zou zijn gedaan. Tim ziet zichzelf optreden als agent: 'Ik dacht, we verzinnen tijdens het proces wel wat de verdachte heeft gedaan, als we toch bij elkaar zijn.' Als advocaat: 'Hier is een deskundige edelachtbare.' Deskundig in wat? 'Wat een goede vraag, waarin bent u eigenlijk deskundig?' En zelfs als rechter: 'Ik wilde eerst maar eens een vonnis uitspreken, dan ga ik wat getuigen horen zodat de jury een kans krijgt om tot een oordeel te komen, vervolgens wil ik nog wel wat bewijsmateriaal zien en mag de verdediging wat zeggen. Daarna veranderen we het vonnis, daarover gaan we dan ruziemaken en de winnaar mag de aanklacht voorlezen.'

De verdachte: 'Mag ik nu wakker worden? De rechter: 'Zeker niet, uw ergste misdrijven komen nog.' De verdachte: 'Zo kom ik nooit aan een goede nachtrust.'

Als het hier om een CD-i gaat, wat is dan het interactieve element? Eigenlijk valt dat wat tegen. De film over Tim en zijn proces kun je in zijn geheel bekijken (zeer aanbevolen) en daarna kun je alles nog eens in gedeelten herkauwen. De vijf punten waarop Tim als voorzitter de mist in gaat worden zo één voor één uitgelicht: je kunt steeds met een voorbeeld uit Tims vergaderpraktijk zien hoe het niet moet; daar worden als je wilt vragen over gesteld in tekst op het TV-scherm; de rechter vertelt desgewenst - met de rechtbank zelf als analogie - hoe het hoort; en daarna kan alles nog eens in tekst worden samengevat. Keurig, maar de film zelf is zo duidelijk dat dat eigenlijk niet hoeft. Bovendien zit je te kijken naar fragmenten van wat je al eerder hebt gezien. Het heeft iets van een herhaling in slow-motion, enfin, misschien is dat voor deze of gene wel nodig. De bijgeleverde boekjes met toelichting en vragen zijn even overbodig, of het moest zijn dat de indruk van een vrijblijvend verzetje wordt weggenomen.

Andere programma's van Video Arts vallen ook op door originele titels ('How To Lose Customers Without Really Trying', 'Sell it To Me!'), door een voortreffelijke rolbezetting (de dames French en Saunders spelen meer dan eens mee) en vondsten in het scenario. 'Sell it To Me!' bijvoorbeeld volgt een verkopersechtpaar, zij ervaren, hij onervaren, dat voortdurend ongevraagd op fouten wordt gewezen (beginnersfouten en fouten door routine) door een stem uit de draagbare telefoon. Ook heel instructief als je je wel eens een verkoper van het lijf moet houden.

De rechter: 'Is het wel verantwoord dat ik u nu laat wakker worden? Ik moet ook om het publiek denken, begrijpt u?'

Zulke programma's zouden op de TV moeten worden uitgezonden.

Video Arts, 00-44-171-580 8103


Dit artikel mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Copyright Herbert Blankesteijn.
Terug naar het CD-i-menu.

Terug naar het Hoofdmenu Archief Herbert Blankesteijn.