Het tweede leven van de cd

Herbert Blankesteijn, NRC Handelsblad 27-11-'98


Je zou kunnen gaan denken dat de cd zijn beste tijd heeft gehad. Cd's met muziek verkopen niet zo goed meer. De opneembare Minidisc van Sony is aan een stille opmars bezig. De Mp3-man is op de markt verschenen, een draagbaar apparaatje dat geladen kan worden met telkens andere muziekbestanden uit de pc (die op hun beurt gratis van Internet kunnen worden gehaald).

De cd als computeraccessoire, de cd-rom dus, is min of meer dood verklaard door het Wintel-monopolie: een samenwerkingsverband van computerbedrijven met Microsoft en chipmaker Intel als grootste deelnemers heeft specificaties opgesteld voor de pc van 1999 en daarin ontbreekt de cd-romspeler. In plaats daarvan is een dvd-speler voorzien, die overigens wel de huidige cd-roms moet kunnen afspelen. De dvd, die afwisselend digital video disc en digital versatile disc ('veelzijdige schijf') wordt genoemd, heeft een veelvoud van de opslagcapaciteit van de cd-rom en is geschikt voor video in hoge kwaliteit.

Nu bezit ik sinds een paar maanden een cd-rewriter. Dat is een apparaat voor de pc dat raad weet met zowel eenmalig beschrijfbare als wisbare (rewritable) cd's. Hij kan cd-roms en audio-cd's 'branden' en is daardoor zo veelzijdig dat ik voorlopig geen emplooi heb voor de dvd. Een paar voorbeelden.

= Met een paar eenvoudige handelingen kan ik muziek-cd's of cd-rom's kopiëren. Kosten: een rijksdaalder per cd, want zo goedkoop zijn de eenmalig beschrijfbare cd's geworden. Daarvoor kun je nauwelijks een geluidscassette krijgen. Het kopiëren anders dan voor eigen gebruik is verboden, maar geen sterveling trekt zich daar iets van aan.

= Het is wat meer werk, maar als ik het juiste snoertje uit de cassetterecorder trek en (met verloopkabeltje) in de geluidskaart van de pc steek, kan ik platen opnemen op de harde schijf en daarna het resultaat op cd zetten. De plaat slijt niet meer.

= Internet is rijk aan geluiden: volksliederen, toespraken, voorgelezen gedichten, beesten, nieuwsreportages, muziek¼ Leuk om een Sinterklaassurprise op te baseren. Ik zou bij wijze van spreken het complete verhoor van Clinton in audio op cd kunnen zetten, teneinde dit te beluisteren onder de afwas, tijdens een boswandeling of in de auto. Kan ook op cassette maar een cd is handiger, kwalitatief beter en duurzamer. Het zouden dan vier cd's worden, tenminste als ik zou kiezen voor conventionele audio-cd's.

= Tien uur op één cd. In de al genoemde mp3-bestanden is geluid - meestal muziek - tienmaal gecomprimeerd met behoud van de cd-kwaliteit. Een cd vol geluid in mp3-vorm bevat dus tien uur. De enige beperking is dat er dan een computer nodig is om de cd af te spelen. Met een gratis programma kan ik zelf ieder geluidsbestand transformeren tot mp3.

= Archiveren. Alles wat ik de afgelopen vijf jaar heb geschreven plus alles wat ik in die tijd heb verzameld aan digitaal leesvoer en afbeeldingen, al mijn e-mail, alles wat mijn kinderen hebben geschreven en getekend, kortom alles wat het bewaren waard is, past op één cd. Alleen voor mijn softwareverzameling is een aparte cd nodig. In plaats van hardeschijfruimte ter waarde van 100 gulden neemt dit nu vijf gulden aan cd's in beslag.

= Reservekopieën. Een verstandige computergebruiker maakt nu en dan een reservekopie van belangrijke bestanden. Het is niet meer handig daarvoor diskettes te gebruiken - de bestanden zijn daarvoor meestal te groot en te talrijk. De cd-brander is veruit het beste alternatief, zeker als je hem voor een van de eerder genoemde toepassingen toch al hebt. Eenmalig beschrijfbare cd's zijn het goedkoopst; zelfs de tien keer zo dure herschrijfbare cd's zijn per megabyte belangrijk goedkoper - ongeveer een factor zes - dan concurrerende opslagmedia zoals de populaire Zip-schijf.

= Grote bestanden uitwisselen. Een paar megabyte aan data is moeilijk te verplaatsen. Via een modem kost het veel tijd; een stapel diskettes is onhandig. Een cd is makkelijk gemaakt en meegenomen dan wel per post verstuurd; een cd-romspeler om hem te lezen zit in nagenoeg elke computer.

Een cd-rewriter is het nuttigste en veelzijdigste hulpstuk voor de computer sinds de modem. Voor nauwelijks 700 gulden kunt u er al een hebben. Er worden op het ogenblik 150 miljoen blanco schijven per kwartaal verkocht, en dat kan oplopen tot 2 miljard in 2001. De dvd daarentegen werd onlangs op de Firato als nieuwtje gepresenteerd, terwijl dat twee jaar geleden op de beurs Emotion ook al was gebeurd. Een opneembare dvd is er nog niet en wordt voorlopig geen alternatief want er ligt een slag om de standaard in het verschiet tussen de concurrerende elektronicabedrijven. De beschrijfbare cd heeft van dit soort problemen geen last. Daarmee begint voor de 'ouderwetse' cd en zijn spelers een tweede leven.


Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.