De ervaring van het direct besturen van een machine vanuit ons brein, hebben we allemaal. Op de fiets en in de auto bijvoorbeeld. We denken niet: nu moet ik naar rechts dus, uh… dan moet dat stuur die kant op… Nee, we willen naar rechts dus we gáán naar rechts. Niemand is zich er bijvoorbeeld van bewust dat je op de fiets, om naar rechts te gaan, eerst het stuur een fractie naar links moet draaien. De fiets dreigt dan naar rechts te vallen en dat geeft de schuine stand van het frame die in de bocht naar rechts juist nodig is. Niemand weet het maar iedereen doet het, anders ga je echt op je gezicht. De fiets en het brein van de berijder zijn één, en die armen daartussen zijn een mechanisch detail.

Ik geloof dan ook graag dat een mens in principe uit het hoofd, zonder handen, een vliegtuig kan besturen, of een Formule-1-racewagen. Je kunt dat doen via een overgangsfase, die de Amerikaanse ratten ook hebben meegemaakt: de zenuwen naar de handen blijven werken, maar de signalen daarheen worden in het hoofd afgetapt via een soort tweewegstekker. Op een gegeven moment wordt de stuurknuppel uitgeschakeld en krijgen de hersensignalen het rechtstreeks voor het zeggen. De piloot merkt dat zijn kist al reageert voordat hij de stuurknuppel beweegt. Het vliegtuig is meer dan ooit een verlengstuk van zijn lijf.

Wil een piloot op deze manier functioneren, dan moet hij elektroden in zijn kop hebben, net als de ratten in het experiment. Een helm met externe sensoren kan nooit voldoende nauwkeurige signalen oppikken, als hij al exact zou kunnen worden geplaatst. Het aanbrengen van een stopcontact in de schedel wordt dan een vast onderdeel van de pilotenopleiding.

Het zal alleen werken bij mensen die over de besturing zelf niet hoeven nadenken. Wie nooit heeft leren inparkeren komt niet in aanmerking. Het weglaten van stuur of stuurknuppel zal niet verstandig zijn omdat de ingeslepen patronen in de hersenactiviteit juist te maken hebben met de aanwezigheid daarvan. Een fake-besturing `stuur of knuppel blijft nodig, als een ezelsbruggetje voor de piloot. Anders gaat hij nadenken over wat hij moet denken.

Het indrukken van knoppen op een toetsenbord kun je op dezelfde manier 'kortsluiten': direct van het brein via de stekker naar het computergeheugen. Maar dat geldt alleen voor het mechanische werk.

Het invoeren van gedachten rechtstreeks van de grijze massa naar tekst in Random Access Memory is iets heel anders. Daarvoor heb je ze te weinig in de hand. Nu al koffie of nog even wachten? Nee, eerst dit afmaken. Schrijven is een bewust proces dat per definitie niet autonoom kan verlopen. Je raakt vreselijk in de war omdat je gaat nadenken over het nadenken. Heb ik thuis nou de keukendeur afgesloten? Het is volstrekt onmogelijk onderscheid te maken tussen gedachten die shit, telefoon.

Waar was ik gebleven… gedachten die bestemd zijn voor de tekst in wording…

oei wat een leuke meid, is die nieuw?

…en gedachten die dat niet zijn.

Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.

• Terug naar het Intermediairmenu.
• Terug naar het Hoofdmenu Archief Herbert Blankesteijn.