Als reden om dit soort plannen te ontwikkelen wordt door de betrokkenen steeds gegeven, dat de consument graag zou willen kopen en betalen via Internet, maar dat hij niet durft omdat dat onveilig zou zijn. Dat zou dan de verklaring zijn voor het moeilijk op gang komen van de elektronische detailhandel.

Volgens een recent onderzoek van het reclamevakblad Adformatie gaat het helemaal niet slecht met de elektronische handel. De Nederlandse Internetgebruikers zouden dit jaar voor 1,1 miljard gulden besteden aan on-line aankopen. Hoewel deze uitkomst met scepsis is ontvangen (500 tot 1000 gulden gemiddeld per Internetter is inderdaad niet zo waarschijnlijk) leveren alle onderzoeken uit binnen- en buitenland het beeld op van een groei met tientallen procenten op jaarbasis. Het enige probleem is dat er nauwelijks een bedrijf is dat winst maakt op Internet, en dat komt door de hoge investeringskosten en door de felle concurrentie. Kopers kunnen heel makkelijk prijzen vergelijken en kopen dus niet alleen in eigen land.

De groei in de Internetverkopen is tot stand gekomen zonder een algemeen geaccepteerd systeem van elektronisch betalen. Kennelijk is betalen via Internet voor de consument helemaal niet belangrijk. Er wordt afgerekend met het nummer van de creditcard dan wel bij aflevering aan de deur.

Als banken denken dat mensen graag prompt bij aankoop op Internet willen betalen, hebben ze het mis. Enig uitstel is altijd prettig, zeker als het gekochte niet meteen wordt overhandigd. Betalen aan de chauffeur van de bestelwagen is het meest voor de hand liggend: gelijk oversteken. Als de redenering van de banken is, dat betalen via Internet past bij kopen via Internet, is dat een misverstand. Aankopen per postorder worden ook niet afgerekend met een per post opgestuurd bankbiljet; een telefonische bestelling wordt niet telefonisch afgerekend. Klanten blijken niet geïnteresseerd in modern betalen op zichzelf, maar in gemak. Aflevering onder rembours is makkelijk genoeg, want de deur opendoen en iets tekenen moet je toch.

Het I-paysysteem zoals het tot nu toe werkt biedt geen gemak, want er moet speciale software worden geïnstalleerd[passage verwijderd] en er kan alleen worden betaald bij aangesloten Nederlandse bedrijven. Dat laatste is gezien het internationale karakter van Internet nogal potsierlijk. Als 'beloning' is de consument zijn geld via I-pay sneller kwijt dan bij andere betaalwijzen. Geen wonder dat de 15.000 deelnemers aan de proef van I-pay samen niet verder komen dan enkele tientallen transacties per week.

De financiële bedrijven maken een groot punt van de veiligheid en ze zeggen dit namens de consument te doen. Maar de consument koopt lustig op Internet met de creditcard in zijn huidige vorm, gewoon door het nummer en de vervaldatum door te geven. De standaard beveiligingsmethode op het World Wide Web - de gecodeerde 'veilige sessie' die door veel digitale winkels bij creditcardbetalingen automatisch wordt gestart - wordt blijkbaar ervaren als veilig genoeg en is dat ook. Banken denken aan absolute veiligheid, maar waar het om gaat is of de veiligheid ongeveer overeenkomt met die van betalingen op straat. Het vertonen van een creditcard in een winkel of restaurant is ook niet vrij van risico, om van het trekken van de portemonnee maar te zwijgen. Bewust of onbewust maken kopers op Internet deze vergelijking. Het is goed mogelijk dat het vooraf betalen (via I-pay of een dergelijk systeem) van iets wat later pas wordt geleverd, door het publiek als een groter risico wordt ervaren. Betalen met creditcard komt in de praktijk meestal neer op betalen achteraf.

Alleen in uitzonderlijke gevallen is on-line betalen passend, namelijk wanneer er ook on-line wordt geleverd, bijvoorbeeld bij software, data of tekst (nieuws!). Maar dat kan net zo goed per creditcard of acceptgiro, en het is de vraag of voor zo'n niche-toepassing een speciaal systeem moet worden ontwikkeld.

Het wordt tijd voor de banken om toe te geven dat betalen via Internet vooral voordelen biedt voor het bedrijfsleven en voor de banken zelf. Sneller incasseren en geautomatiseerde verwerking betekent minder overhead en minder renteverlies. Bovendien opent het de mogelijkheid van microbetalingen, het elektronisch in rekening brengen van losse centen en stuivers, bijvoorbeeld voor het bekijken van een Internetpagina, zonder dat de kosten van de overboeking dit zinloos maken. De consument wordt hier niets wijzer van; hij mag alleen meer geld sneller ophoesten.

Het laatste waar behoefte aan is, is weer een betaalwijze erbij zonder duidelijke voordelen. Als banken een systeem ontwikkelen dat de consument niets te bieden heeft, moeten ze straks niet klagen dat de consument er niet aan wil. De lauwe ontvangst van de chipper en de chipknip mag een voorbeeld zijn.

Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.

• Terug naar het Computermenu.
• Terug naar het Internetmenu.
• Terug naar het Hoofdmenu Archief Herbert Blankesteijn.