{\rtf1\ansi\ansicpg1252\uc1 \deff0\deflang1033\deflangfe1043{\fonttbl{\f0\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02020603050405020304}Times New Roman{\*\falt Times New Roman};}{\f16\froman\fcharset238\fprq2 Times New Roman CE{\*\falt Times New Roman};}
{\f17\froman\fcharset204\fprq2 Times New Roman Cyr{\*\falt Times New Roman};}{\f19\froman\fcharset161\fprq2 Times New Roman Greek{\*\falt Times New Roman};}{\f20\froman\fcharset162\fprq2 Times New Roman Tur{\*\falt Times New Roman};}
{\f21\froman\fcharset186\fprq2 Times New Roman Baltic{\*\falt Times New Roman};}}{\colortbl;\red0\green0\blue0;\red0\green0\blue255;\red0\green255\blue255;\red0\green255\blue0;\red255\green0\blue255;\red255\green0\blue0;\red255\green255\blue0;
\red255\green255\blue255;\red0\green0\blue128;\red0\green128\blue128;\red0\green128\blue0;\red128\green0\blue128;\red128\green0\blue0;\red128\green128\blue0;\red128\green128\blue128;\red192\green192\blue192;}{\stylesheet{
\nowidctlpar\widctlpar\adjustright \fs20\lang1043\cgrid \snext0 Normal;}{\*\cs10 \additive Default Paragraph Font;}}{\info{\title Belgische krant op digitaal papier}{\author Ik}{\operator Ik}{\creatim\yr2006\mo4\dy25\hr9\min29}
{\revtim\yr2006\mo4\dy25\hr9\min29}{\version2}{\edmins0}{\nofpages1}{\nofwords594}{\nofchars3389}{\*\company }{\nofcharsws4161}{\vern73}}\paperw11906\paperh16838\margl1417\margr1417\margt1417\margb1417
\deftab708\widowctrl\ftnbj\aenddoc\hyphhotz425\hyphcaps0\formshade\viewkind3\viewscale100\pgbrdrhead\pgbrdrfoot \fet0\sectd \linex0\headery709\footery709\colsx709\endnhere\sectdefaultcl {\*\pnseclvl1\pnucrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}
{\*\pnseclvl2\pnucltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl3\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl4\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta )}}{\*\pnseclvl5\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}
{\*\pnseclvl6\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl7\pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl8\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl9
\pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}\pard\plain \nowidctlpar\widctlpar\adjustright \fs20\lang1043\cgrid {\fs24 Belgische krant op digitaal papier
\par Herbert Blankesteijn
\par
\par Vanaf 1 april zullen tweehonderd lezers van
de Belgische krant De Tijd drie maanden lang de krant lezen op digitaal papier. Zo wil De Tijd erachter komen of het lezen van een digitale krant bevalt, en hoe een dagblad op digitaal papier tot zijn recht kan komen.
\par
\par Het digita
le papier in kwestie is een leesapparaatje genaamd Iliad, van het Nederlandse bedrijf iRex uit Eindhoven. De technologie van het e
lectronische papier is ontwikkeld door Philips en het Amerikaanse e-Ink, en is door iRex van Philips gekocht.
\par
\par Het scherm van een iLiad bestaat uit minuscule bolle
tjes die zijn gevuld met electronische inkt. Dit is een witte vloeistof waarin zwarte korreltjes zweven. Met electrische spanning kunnen de zwarte korreltjes naar voren of naar achteren worden gedreven, waarmee het betreffende beeldpuntje zwart of juist w
i
t uitslaat. Er zijn op de iLiad 16 grijstinten mogelijk - geen kleur - en het scherm ter grootte van een half A4-tje heeft 768 x 1024 beeldpuntjes. Dat is te vergelijken met een goede monitor van de dubbele omvang. Onpartijdige getuigen zeggen dat dit we
rkelijk de aanblik biedt van papier. Het scherm heeft tientallen keren minder stroom nodig dan een laptopscherm.
\par
\par In 2003 heeft Beet al eens gemeld [LINK: http://62.194.96.44:8000/Archief.htm/2003/Nrc/Beet/062%20030115%20En%20dan%20nu%20het%20oprolbare%20b
eeldscherm.htm] dat in dat jaar de eerste producten van digitaal papier op de markt zouden komen. In 2005 stond in de papieren ed
itie van NRC Handelsblad dat het dat jaar zover zou zijn, maar ook dat gebeurde niet. Nu zijn de apparaatjes rijp, maar de kranten en uitgevers weten er nog geen raad mee.
\par
\par Wat de maten van de iLiad betreft lijkt een verstandige keus te zijn gemaakt: nog k
leiner en je hebt de afmetingen van een pocket-pc, waarop geen zinnig mens een krant gaat lezen. Groter en je kunt net zo goed een laptop meenemen. Maar de iLiad is geen apparaat waarop je de krant zomaar kunt projecteren.
\par
\par Peter Bruynseels, projectleider
bij De Tijd: 'We nemen voor een deel artikelen uit de krant over, en voor een deel van de website. Bij sommige publicaties, zoals de beurskoersen, is het handig als onderdelen van het scherm klikbaar zijn zoals op de website. De iLiad heeft een aanraaksch
erm en kan van dit soort interactieve technieken gebruikmaken. Er is een balk aan de zijkant die bladeren kan simuleren. We willen weten wat voor }{\i\fs24 user interface}{\fs24
de lezers willen. We stoppen er ook advertenties in; een van de doelen is uit te zoeken of er een businessmodel op te bouwen valt.'
\par
\par De iLiad is geen computer, het is een leesapparaat dat ook overweg kan met bijvoorbeeld digitale boeken. Hoewel mensen uit de computerwereld in meerderheid enthousiast zijn, vreest Beet dat cruciale tekortkomingen worde
n genegeerd. Het heilloze idee van Philips om oprolbare beeldschermen te gaan maken is gelukkig vervallen. Maar waarom is het een voordeel dat het scherm geen eigen lichtbron heeft? De bezitter van een laptop, pocket-pc of mobieltje heeft in het donker no
oit een probleem.
\par
\par En een toestel zonder kleurenscherm, kan dat wel? Elke papieren krant verschijnt in kleur, elke computer, elk draagbaar apparaat kan kleuren weergeven, elke website heeft kleuren. Lezers zullen vast geen krant in grijstinten accepteren.
\par
\par Tenslotte moeten kranten een oplossing verzinnen voor de kosten van de iLiad. Een lezer die elke dag een gratis krant kan krijgen - ook via de websites van de Metro en de Sp!ts - zal niet graag een paar honderd euro betalen voor een speciaal apparaat om zijn digitale krant te lezen. Bruynseels houdt de mogelijkheid open dat zijn krant hieraan meebetaalt, omdat de distributie van een digitale krant go
edkoper is.
\par }}