Herbert zoekt: Goudeerlijke fraude

Herbert Blankesteijn

Wat is de bedoeling van een veiling? Volgens de theorie is het een manier om te komen tot een eerlijke prijs. Kandidaat-kopers bieden tegen elkaar op, en het resultaat is een prijs waarmee de uiteindelijke koper tevreden is - anders had hij hem niet geboden - en de verkoper ook - want hij int het maximaal haalbare.

Tenminste, dat is de situatie als er veel kopers zijn. Zijn er weinig kopers, dan komt niet de hoogst haalbare prijs uit de bus. De uiteindelijke koper betaalt minder dan de maximale prijs die hij had willen betalen en heeft dus een koopje. Als hij geluk heeft, betaalt hij zelfs de minimale prijs waarmee de aanbieder nog akkoord kan gaan.

Toch kun je zeggen dat het resultaat ook dan terecht is. Koper en verkoper worden het immers eens, dus opnieuw is iedereen blij. De verkoper moet trouwens niet zeuren. Moet hij maar niet iets aanbieden waar weinig vraag naar is. Soms, bij een veiling, wordt een kavel trouwens niet verkocht, als de minimumprijs niet wordt gehaald.

Waarom is het eerlijk als de ene keer de verkoper maximaal profiteert, en de andere keer de koper? Waarom zou de verkoper recht hebben op minder geld als er weinig klandizie is? Dat kan hij toch niet helpen? Moet de prijs nou zo laag mogelijk zijn of zo hoog mogelijk?

Aan dit soort dingen moest ik denken bij het bericht [LINK: http://www.ebcvg.com/articles.php?id=322] dat in New York een aantal eBay-fraudeurs 90.000 dollar heeft moeten betalen nadat ze hadden toegegeven dat ze de prijs van hun waren hadden opgedreven door zelf mee te bieden.

Dat mag natuurlijk niet. Wat de wet erover zegt, zeker de Amerikaanse wet, weet ik niet precies. Maar artikel 5.5 van de gebruiksovereenkomst van eBay is duidelijk: het manipuleren van de prijs is niet toegestaan.

Okee, als je aan eBay meedoet verklaar je je daarmee akkoord. Maar waarom zou het niet eerlijk zijn om de prijs op te drijven door op je eigen waren te bieden? Het is een heel interessante techniek. Als je denkt dat de koper meer kan en wil betalen, bied je gewoon zelf mee. Als je op het bord in de supermarkt adverteert en er komt iemand aan de deur die te weinig biedt voor je grenen eethoek, kun je dat ook doen: 'Gisteren heb ik nog iemand weggestuurd die 100 euro bood. Die kan ik zo terugbellen.'

De aspirant-koper is er zelf bij. Hij kan nee zeggen. Het verhaal dat bieders veel te ver gaan om maar te winnen mag waar zijn, toch is dat hun probleem. Als je meedoet aan een veiling moet je jezelf een grens kunnen stellen.

En, om een begrip uit de vrije markt te gebruiken, de verkoper die zelf meebiedt, neemt een risico. De gegadigde kan passen, en dan is de transactie van de baan. Het is de kunst tijdig op te houden met meebieden. Wie risico neemt, verdient het nu en dan beloond te worden. Hij moet zelf de kosten tegen de baten afwegen, en zorgen dat hij per saldo winst maakt.

Een veiling heeft dus niet één eerlijke uitkomst. Elke uitkomst waarmee alle partijen akkoord gaan is altijd eerlijk. Zelf meebieden op je kavel moet gewoon mogen.