Mobiel netwerk zonder masten

Herbert Blankesteijn

Wat wordt het: bellen via een downloadnetwerk of downloaden met mobiele telefoons? Allebei, als je het nieuws van de afgelopen week mag geloven. Als het een beetje wil kun je op termijn bellen én downloaden met mobiele apparaten, zonder dat er nog bedrijven nodig zijn die geld vragen voor de verbindingen.

Sinds een jaar kun je bellen via een netwerk dat gelijkenis vertoont met het downloadnetwerk van Kazaa. Het systeem heet Skype [LINK: www.skype.com] en Beet heeft er meer [LINK: 120 040414 Internetbellen in de puberteit.doc] dan eens [LINK: 120 040414 Internetbellen in de puberteit.doc] over bericht. Skype biedt, behalve gratis bellen met met mede-Skypegebruikers, goedkoop bellen naar normale telefoons - al zijn Nederlandse prijsbrekers als Bel1601 [LINK: www.bel1601.nl] en Bel1649 [LINK: www.bel1649.nl] nóg goedkoper.

Een concurrerende standaard voor internetbellen is Sip, en in de hierboven gelinkte afleveringen heeft Beet SipPhone.com [LINK: www.sipphone.com] behandeld, het bedrijf van Mp3.com-oprichter Michael Robertson. Ook SipPhone.com verkoopt nu belminuten naar het normale telefoonnet, en telefoonnummers waarmee je internettelefoon bereikbaar wordt voor gewone telefoons. De Amerikaanse internetprovider Earthlink draait de de truc van Skype nu om, met behulp van Sip: Earthlink heeft software gemaakt die het Sip-protocol gebruikt om een peer-to-peer-netwerk te construeren, anders gezegd een systeem om bestanden uit te wisselen. Sip staat voor Session Initiation Protocol; het is een systeem om verbindingen te leggen, en dat kunnen dus ook verbindingen zijn tussen gelijkwaardige computers ('peers') zoals bij een Kazaa-achtig netwerk. Beet wordt bevangen door duizelingen wanneer Earthlink verklaart, op een inmiddels verdwenen pagina, dat een dergelijk netwerk mooi kan worden gebruikt om er toch weer een telefoondienst op te baseren. Als deze U-bocht compleet is, horen we het wel.

Inmiddels is Nokia bezig met de techniek van een p2p-netwerk voor mobiele telefoons onderling [LINK: http://www.newscientist.com/news/news.jsp?id=ns99996394]. Ook het Koreaanse SK Telecom onderzoekt deze mogelijkheid [LINK: http://www.infoworld.com/article/04/09/08/HNfilesharingphone_1.html]. Dit zou het uitwisselen van plaatjes en ringtones moeten vergemakkelijken, en later ook dat van mp3-bestanden en video's. Op dit moment lijkt dit Beet niet aantrekkelijk. Mobiele apparaten doen op elk belangrijk gebied ernstig onder voor pc's: snelheid van de verbinding, opslagruimte, processorkracht zijn enkele belangrijke factoren. Levensduur van de batterijen is een beperking die een pc niet eens kent. Last but nog least wordt bij mobiele apparaten de verbinding betaald per kilobyte en dat is een sterke rem op frivool uitwisselen, een rem die pc's niet kennen.

Nokia en SK gaan uit van normale gprs- resp. umts-verbindingen. Dat eigenlijk vreemd. De telefoons communiceren zogenaamd rechtstreeks met elkaar, zonder dat er een server tussenzit, zoals dat ook bij Kazaa gebeurt. Maar iets anders zit er wel tussen, op het niveau van de internetverbinding zelf: de mast van de provider. Waarom communiceren telefoons niet écht rechtstreeks met elkaar?

Technieken hiervoor zijn al een tijdje in ontwikkeling. Mesh-netwerken heten ze. Elk toestel in een mesh-netwerk is een miniatuur-communicatiecentrum. Het verzendt en ontvangt berichten voor zijn eigenaar, maar routeert ook verkeer van en voor anderen. Zolang er voldoende apparaten binnen elkaars bereik zijn, is er geen overkoepelend telecombedrijf nodig. Iemand in Amsterdam kan in principe bellen met iemand in Utrecht via de keten van draadloze apparaten op de A2! Ook pc's zouden zo'n onderling netwerk kunnen opbouwen, als er maar genoeg bij elkaar in de buurt staan. Maar: noch de huidige Wifi-spullen, noch de hedendaagse telefoons zijn daar niet geschikt voor.

In de telecom zijn mesh-netwerken hier en daar al in gebruik, maar de techniek zit (nog) niet in consumentenapparaten. Aan de ene kant lijkt het of de telecombedrijven hiermee brodeloos zouden worden, maar aan de andere kant kan dit bandbreedte opleveren die op een andere manier misschien niet te realiseren is. Het vereist weer eens nieuwe toestellen, maar 'mesh' maakt vrijwel gratis draadloos breedband mogelijk. Op den duur.