Geloofswijzer, het kompas in mijn leven

Herbert Blankesteijn

'Je bent geboeid door godsdienst en geloof, maar wel met enige distantie.' Aldus de Geloofswijzer op de site www.jacobsladder.nl.

Het klopt als een horoscoop. Als agnosticus zie ik het gedoe in kerken, synagogen en moskeeën hoofdkrabbend aan en ik vraag me altijd af wat het verschil is met godsdiensten waarbij joelend gedanst wordt rond vuren, totempalen of kookpotten met missionarissen erin.

Maar waarom had ik 22 punten van de maximaal 80, en waarom ben ik geen "scepticus als het geloof ter sprake komt" (0-15 punten)? Misschien omdat ik bij vraag 3 de bijbel "even waardevol als andere heilige boeken" heb genoemd - in plaats van "klassieke literatuur." Iets ergers stond er niet bij.

Zo onthullen zulke testjes meer over hun maker dan over degene die de test ondergaat. Vraag 17: "De kerk is voor mij…" Als ik de antwoorden tot één woord terugbreng staat er "noodzakelijk, interessant, noodzakelijk, goed, goed, belangrijk, belangrijk, goed." Als "irrelevant" of "verwerpelijk" ontbreekt, even daargelaten of dat mijn mening is, hoe kun je dan uit de bus komen als scepticus?

De Geloofswijzer is niet wat de nieuwssite Nu.nl geloofde dat-ie zou zijn. Dit nieuwsmedium schreef op 8 januari dat de bezoeker kon komen tot "een beeld van de religie die hem of haar op het lijf is geschreven." Dat is niet waar; Nu.nl heeft blijkbaar niet gekeken. Je krijgt in een cijfer uitgedrukt hoe ontvankelijk je bent voor religie. Dat bevestigt wat je al wist, of niet, maar je hebt er niets aan.

Praktischer is de Reli-wijzer van de Volkskrant en NRCV. Die zegt dat ik humanist ben, en dat ik raakvlakken heb met islam en jodendom. Maar ook de Reli-wijzer komt niet los van zijn eigen achtergrond. Hij vraagt op de man af of ik koeien heilig vind of varkens onrein, maar niet of ik geloof dat iemand uit de doden kan opstaan, of dat een maagd een kind baart. Verder draait de Reli-wijzer om de hete brij heen met diepzinnige levensvragen: of ik mensen laat voorgaan, of ik mezelf eventueel doodrij om een zwijn te sparen en wat ik met een gewonnen miljoen zou doen. En zo scheer ik blijkbaar rakelings langs de islam, terwijl me niet gevraagd is of ik vrouwen er met een hoofddoek leuk vind uitzien.

Daarom sticht ik heden mijn eigen, concurrerende geloofswijzer, Pick-a-Ligion. Mijn geloofswijzer zal waarlijk klantgericht zijn. Zie je veelwijverij wel zitten? Puntje erbij voor de islam én voor de mormonen. Heb je de rechten van de vrouw hoog in het vaandel? Minnetje voor de gereformeerden en voor de islam. Hou je van varkensvlees? Dan komen het jodendom en opnieuw de islam wat minder in aanmerking. Hoef je er niet zo nodig een opperwezen bij? Lijkt reïncarnatie je wel wat? Denk eens aan het hindoeïsme!

Mijn geloofswijzer wordt tevens een prijsvergelijker, zoals je die op internet al hebt voor vliegtickets, electronische apparatuur en cd's. Scientology schijnt duur te zijn. Welke godsdienst per saldo het goedkoopst is moet ik nog uitzoeken. Mensen die vooral 'ergens bij willen horen' zullen de prijs zwaar laten meewegen. Daarnaast denk ik aan een affiliate-constructie: voor iedere zoekende die ik het juiste geloof wijs hoop ik commissie te ontvangen. Misschien wel van beide partijen. Per slot van rekening is het zowel de reliconsument als de naar aanhang hengelende godsdiensten veel waard als vraag en aanbod bij elkaar worden gebracht.

Het mooiste van mijn businessplan is, dat mijn geloofswijzer een instrument is voor marktonderzoek. Als bepaalde combinaties van wensen veel voorkomen, terwijl ze niet worden vervuld door bestaande godsdiensten, kan ik de bijbehorende religie zelf creëren. Ik heb octrooi aangevraagd op een gepersonaliseerd "geloof op maat" - klaar terwijl u wacht - waarbij de klant die niet per se ergens bij wil horen zijn voorkeuren onmiddellijk als leerstellingen retour krijgt.

Waar mij dit brengt, Joost mag het weten. Maar onsterfelijkheid is beslist een optie.