Zei de bank: wat gaat u daarmee kopen?

Herbert Blankesteijn

Toen ik gisterochtend ging pinnen kwam ik voor een verrassing te staan. Voordat ik mijn pincode kon intoetsen kreeg ik een tekst te zien:

'De bankbiljetten die u hier verkrijgt zijn eigendom van De Nederlandsche Bank. DNB stelt als voorwaarde aan het gebruik van haar eigendom dat er geen illegale activiteiten mee worden ondernomen of betaald. U wordt nu in de gelegenheid gesteld te verklaren dat u zich aan deze voorwaarde zult houden.'

Als ik niet koos voor 'Akkoord' kon ik hoog of laag springen maar kon ik niet verder. Ach, bedacht ik, het is niet onredelijk dat ze je vragen je aan de wet te houden. Bovendien, ze konden toch niet controleren of ik me aan mijn belofte hield.

Toen ik mijn pincode had ingetoetst verscheen de mededeling: 'Deze geldautomaat is een service van De Algemene Polderbank. Wij vragen uw toezegging dat u met het geld dat u met behulp van onze service verkrijgt geen handelingen zult verrichten die in strijd zijn met het fatsoen of met de goede zeden.' Opnieuw ging ik akkoord.

En na het intikken van het gewenste bedrag stond er opeens: 'Dit bedrag wordt afgeboekt van uw rekening bij de Nationale Handelsbank. NHB is begaan met de volksgezondheid en stelt als voorwaarde dat u dit geld niet zult gebruiken voor de aanschaf van ongezonde producten. …' De rest las ik niet want de rij achter me groeide. Ik pakte mijn geld en ging boodschappen doen.

De bakker was blijkbaar ook wezen pinnen, want hij had zijn eigen variant. 'Wij zijn voor een sterke natuur en daarom willen we niet dat u met ons brood de eendjes voert,' legde hij uit. 'Dat is slecht voor de soort.' En ik moest een document tekenen. 'En niet smokkelen hoor,' drukte de bakker me op het hart. 'Als u het toch doet hoor ik het vroeg of laat, en u komt er niet meer in.'

Toen ik die avond inlogde op mijn rekening bij de Nationale Handelsbank was er een boete in rekening gebracht. Bij de boodschappen die ik nota bene met mijn pinpas had betaald, waren een zak diepvriesfriet, een krat pils en een pak Marsen. Niet gezond genoeg, volgens de bank. 'Voor een lijst met door ons ongezond bevonden producten kunt u onze website raadplegen.' Driemaal een tientje boete! Bij herhaling zou de boete worden verdubbeld.

Vergezocht? De betaaldienst PayPal mag niet meer worden gebruikt voor het afrekenen van porno, gokactiviteiten of illegale medicijnen. Overtreders van het gebruiksreglement [LINK: http://www.paypal.com/cgi-bin/webscr?cmd=p/gen/ua/ua-outside], dat trouwens al langer bestaat, moeten rekening houden met een boete van 500 dollar. Als klant van PayPal moet je maar hopen dat je betaling niet 'related in any way to gambling' is, om maar wat te noemen (een spel kaarten? een mooie antieke roulettetafel?) of dat de site die jou pillen verkoopt niet liegt over zijn vergunning. En waar begint of eindigt porno? Ook een leuke discussie. Als computergebruiker kun je in elk geval niet aannemen dat PayPal je gangen niet kan controleren.

Vermoedelijk is de reden dat transacties in de genoemde sectoren teveel conflicten opleveren, waardoor PayPal omzet derft. Maar dat is hun probleem en dat moeten ze maar oplossen met een beter protocol. Een betaaldienst moet neutraal zijn; zodra je niet meer weet of ze hun werk wel zullen doen en zodra de 'bank' zelfs boetes gaat lopen uitdelen omdat ze vinden dat je met verkeerde mensen zaken doet, is hun product erger dan waardeloos.

De kantoorboekhandel wilde me wel papier en pennen verkopen, maar alleen als ik een contract tekende dat ik geen lelijke dingen zou schrijven. 'Daar werken wij niet aan mee meneertje,' sprak de winkelier vermanend, terwijl hij het document opborg en mij een afschrift toeschoof. 'Maar wat zijn dan lelijke dingen?' vroeg ik wanhopig. 'Dat zien we later wel,' sprak de middenstander, en wendde zich tot de volgende klant, met een nieuw contract al in de aanslag.

Vandaar dat ik voor dit stukje maar geen papier heb gebruikt.