Spyware illegaal!

Herbert Blankesteijn

Driemaal raden: zou de titel hierboven een oproep zijn of een constatering van een feit?

Beide. Net als spam gaat spyware buiten de wet gesteld worden, althans wordt het aan strenge regels gebonden. Zoals zo vaak zetten de VS de toon. Het versturen van spam is in de Verenigde Staten onder bepaalde omstandigheden al illegaal. De eerste stappen om spam te verbieden zijn in individuele staten gezet. Zo had Californië de eerste anti-spamwet. Utah stelt nu als eerste paal en perk aan software die jou en mij bespiedt vanaf onze eigen pc.

Spyware kan op verschillende manieren op een computer terecht komen. Je werkgever kan het installeren om je in de gaten te houden, maar ook sommige commerciële software die meekomt met gratis programma's bespioneert je. Software voor het downloaden van muziek en films is een belangrijke categorie. In extreme gevallen wordt er gespeurd naar wachtwoorden en kunnen alle toetsaanslagen worden vastgelegd en doorgegeven. Hier [LINK: http://news.com.com/2010-1032-5187106.html] is een prachtig artikel van iemand die enige tijd alle spy- en adware op zijn pc toeliet totdat hij de controle volledig kwijt was. Popups die zich niets aantrokken van zijn popupblocker, een onbekende zoekmachine die zich voor Google drong, ongevraagde toolbars en favorieten, virusachtige programma's die zich vanaf zijn pc een weg zochten naar andere pc's op het bedrijfsnetwerk. En alles resistent voor verwijdering door AdAware en Spybot.

Volgens de nieuwe wet in Utah moet spyware bij installatie melden wat er gaat worden geregistreerd en doorgegeven, en wat voor advertenties worden vertoond. De gebruiker van de pc moet daar zijn goedkeuring aan geven. Ook in Californië en Iowa, en zelfs op federaal niveau, wordt zulke wetgeving voorbereid. Omdat veel software in Amerika wordt gemaakt voor de Amerikaanse markt, zullen wij in Nederland ons binnenkort ook door zulke meldingen heen moeten worstelen, naast de licentieovereenkomsten die we al geacht worden te lezen en de privacyverklaringen van websites.

Vertegenwoordigers van de commercie sputteren natuurlijk tegen en produceren daarbij het bekende proza. Het zou de innovatie belemmeren, een bezwaar dat bij Microsoft bedacht had kunnen zijn. Inbreken en iemands telefoon gebruiken om naar de Antillen te bellen: innovatie. Andermans huis volplakken met reclameposters: innovatie. Joyriding: innovatie. Op rolschaatsen achter iemands fiets hangen: innovatie. Laten we eerlijk zijn - zakkenrollers en balletje-balletjespelers zijn heel creatieve mensen. Uitvinders, eigenlijk. Aanjagers van de economie.

En de antispywarewet zou een verbod inhouden op gratis software, klagen belanghebbenden. Ik weet niet hoor - zou het niet zo zijn dat iedereen die dat wenst op OK kan klikken om zich te laten bespioneren als hij dat leuk vindt? Ik verwacht eerlijk gezegd dat de meeste klanten dat zullen doen, omdat ze gewoon die gratis software willen hebben. Wat kan de gemiddelde consument zijn privacy nou schelen.

Het Center for Democracy and Technology, een groepering voor digitale burgerrechten, is trouwens ook tegen. Voorspelbaar: hun gaat het wet niet ver genoeg. Dat is mijn gevoel ook, maar wat moet je? Hoe ver moet je mensen tegen zichzelf beschermen? Waar eindigt bescherming en begint betutteling? Wanneer gaat de beveiliging een hindernis worden voor de beveiliging? Als je het installeren van software of het wijzigen van het register via internet verbiedt, is het niet meer mogelijk virusdefinities en patches te downloaden, om maar te zwijgen van updates van je spywarestopper. Dan kun je rekenen op de boosheid van mensen die wél weten wat ze doen. Verder dan een verplichte waarschuwing, net als op de verpakking van sigaretten, zul je daarom niet komen. Deze spyware kan uw pc om zeep helpen.

Systeembeheerders in bedrijven kunnen het ongecontroleerd installeren van software onmogelijk maken. Particulieren die na een duidelijk signaal toch spyware toelaten, benadelen (anders dan bij virussen en firewalls) vooral zichzelf. Dan zoeken ze het ook zelf maar uit.

Maar intussen kunnen we in Nederland, of moet ik zeggen Europa, een wet naar het model van Utah heel goed gebruiken. Spyware aan banden!