Geurmail stinkt

Herbert Blankesteijn

Soms wéét je gewoon: dit wordt niks. Freddy Heinekens plan om met laserstralen de ozonlaag te repareren. Wubbo Ockels' idee voor een vliegerende windmolen. De robot als butler. Het papierloze kantoor. Gratis energie dankzij kernsplijting of -fusie. Gratis bandbreedte.

E-mail met een luchtje past perfect in dat rijtje. Het werd vorige week gelanceerd, en niet voor het eerst. Een jaar of drie geleden was het een bedrijf genaamd DigiScents dat ermee te koop liep, nu is het TriSenx. Een liefdesmail met rozegeur. De website rotten.com nu met echte lijkenlucht. Advertenties voor mooie vakanties met echte zeelucht, of met het aroma van Glühwein.

Het werkt ongeveer zo: iedereen die wil beschikken over geur-internet, moet een apparaat kopen, een aantal cartridges met basisgeuren die daarin passen, en moet software installeren die de op grond van commando's uit mail en webpagina's de juiste klepjes openzet in de geurverspreider. Uiteraard moeten websites en mailprogramma's die commando's dan ook in hun html opnemen. De Britse internetprovider Telewest Broadband gaat de technologie gebruiken, althans voert er op dit moment tests mee uit.

Waarom kan dat absoluut nooit wat worden? Ik wil het niet eens hebben over de kip-en-eikwesties waar elke nieuwe techniek mee te maken heeft: wie stuurt jou een geurig mailtje als je eenmaal die apparatuur hebt gekocht? Zulke beperkingen zijn te vaak overwonnen om er nu een punt van te maken.

Wat zijn dan de echte problemen? In de eerste plaats onderschat Telewest de complexiteit van geuren. Je kunt basisgeuren hebben, en een paar combinaties zijn misschien zinvol, maar anders dan bij kleuren kun je niet elke combinatie in elke verhouding maken. En, erger misschien, de meeste geuren zullen het nét niet zijn. Denk aan het rare surrogaat voor aardbeiensmaak waar we het nu al vijftig jaar mee moeten doen in aardbeienijs, -jam en -limonade. De huidige versie van geur-internet heeft 60 geuren uit 20 flesjes. Stel je een beeldscherm voor met 60 kleuren en je begrijpt dat dat nergens op slaat. Gestreefd wordt naar 2000 functionele combinaties, maar dat is in feite even zinloos.

Een tweede probleem is dat van de opeenvolgende geuren. Stel je hebt net een wild spel 'Doom' gespeeld, met veel bloed en slechte adem van monsters, en iemand nodigt je even later uit voor een lekker etentje, in een mail met bijpassende geur van gebraden vlees met kruiden (waarschijnlijk hamburger). Zou dat goed werken? Is je zolderkamer dan alweer schoongeventileerd van de Doom-stank? Ik geloof het niet. Na een avondje surfen ruik je een weerzinwekkende potpourri en moet je alles tegen elkaar openzetten.

Die geurmachines zullen niet goedkoop zijn, en ook de cartridges worden duur. Vooral adverteerders gaan er gebruik van maken. Reguliere websites niet, omdat het alleen maar geld kost om na te denken over de redactie van geuren op een bepaalde pagina - voor de enkeling die er wat aan heeft. De consument zal flink moeten betalen voor de hardware en de supplies, om vervolgens te merken dat het middel wordt ingezet om hem te verleiden nóg meer geld uit te geven. Internetgebruikers storen zich al zo aan spam en popups - zouden ze het tolereren dat hun duurgekochte geurstoffen erdoorheen worden gejaagd door ongevraagde webadvertenties?

De essentie zit 'm in het feit dat voor geur materie nodig is. Beeld en geluid zijn onbeperkt te genereren zonder kosten van betekenis. Geur moet gemaakt worden, vervolgens ergens gebracht (namelijk bij een neus) en moet direct worden verwijderd als het geen functie meer heeft. Gevolg: kosten, een weinig realistisch effect, en traagheid. Het gaat niet werken.

Geur-internet is al eens mislukt. DigiScents is allang opgeheven bij gebrek aan succes, ondanks 20 miljoen dollar van investeerders, onder andere van het Nederlandse Quest. Maar net als bij het papierloze kantoor zijn er steeds weer bedrijven die het proberen, en steeds weer sukkels die erin trappen, zoals in dit geval de managers van Telewest. De consument lijkt me daarvoor te slim.