Tft op de rand van terugverdienen

Herbert Blankesteijn

Al jaren vraag ik me af: als ik nú een tft-monitor koop, verdien ik 'm dan terug door het lagere energiegebruik? Voor iedereen die zich dat ook afvraagt heb ik goed nieuws. Ik heb het uitgerekend. Omdat ik toch bezig was heb ik het meteen uitgerekend voor een notebook versus een desktopsysteem. En omdat prijzen veranderen, en niet iedereen zijn computer even intensief gebruikt, heb ik aan het eind van dit stukje zelfs een algemene formule waarin iedereen de gegevens kan stoppen die bij hem of haar passen.

Eerst maar eens een getallenvoorbeeld. Zeg dat een ouderwetse 17-inch monitor 150 euro kost en een equivalent 15-inch tft-scherm 400 euro. Dan is het prijsverschil dat je wilt terugverdienen 250 euro. Ik weet wel dat er andere redenen kunnen zijn om een tft te kopen, zoals het mindere ruimtebeslag of het rustiger beeld, maar ik wil nu eenmaal weten of het voordelig is.

250 euro moet je dus zien terug te verdienen door een besparing op elektra. Laat een buizenmonitor 200 W opsouperen en een tft 50 W. Verschil 150 W, dat levert in een uur 0,15 kWh op. Bij een kWh-prijs van 20 cent is dat dus 3 cent per uur.

Dan is het verder niet moeilijk meer. Het terugverdienen kost 250 euro gedeeld door 3 cent: dat is 8250 gebruiksuren. Bij acht uren per dag en 200 dagen per jaar is dat iets meer dan vijf jaar voordat je het prijsverschil terughebt. Dan houd ik geen rekening met de post 'rente' maar die weegt in deze tijd niet zo zwaar.

Vijf jaar is lang als terugverdientijd, en de uitkomst geldt alleen bij full-time gebruik. Voor een bedrijf kan dat net, voor een particulier nog niet. Mijn intuïtie heeft me al die tijd niet bedrogen. Tot voor kort was het prijsverschil aanzienlijk groter, en bovendien had ik al een monitor. Als je een goed werkende monitor afdankt, moet je de hele prijs van die lichtgevende plank terugverdienen, en dan duurt het nog veel langer. Met de voorbeeldprijzen hierboven duurt het dan acht jaar.

Ook notebooks worden snel goedkoper. Ze zijn stiller, minder lijvig en draagbaarder, en overigens slechter voor schouders en nek en minder goed uit te breiden. Dat is allemaal subjectief. Maar verdienen ze zich terug wat de elektra betreft? Laat een notebook van 1500 euro 50 W verbruiken, en een desktop van 1000 euro 200 W (ik kies in beide gevallen de helft van het vermogen van de voeding omdat daar marge in zit). De monitor bij de desktop voegt 200 W elektrisch vermogen toe, zodat het hele systeem goed is voor 400 W.

Dus krijgen we 350 W verschil in vermogen, dus 7 cent per uur, bij 500 euro prijsverschil. Bij full-time gebruik kost het terugverdienen 4 ½ jaar.

Dat is opmerkelijk. Zowel een tft-monitor als een notebook verdienen zich terug, bij intensief gebruik en als je toch aan een nieuwe toebent. Mogelijk zul je zo'n zuiniger apparaat makkelijker laten aanstaan en dan doet dat een deel van de winst teniet, maar misschien zoek je wel een zuiniger machine omdát je je pc steeds vaker laat aanstaan. In ieder geval zal met de dalende prijzen, en niet te vergeten met de stijgende electrische vermogens, ook de terugverdientijd de komende jaren korter worden.

Dit is de formule voor de terugverdientijd in jaren:

T = 1000(F-f) / {u .d.E.(P-p)}

F is de prijs in euro's van het klassieke, energieverslindende apparaat

f is die van het zuinige alternatief

P is het elektrisch vermogen van de klassieke variant (zie de tekst)

p is het vermogen van het alternatief

E is de prijs van een kilowattuur in euro's (dus niet in centen)

u is het aantal gebruiksuren per dag

d is het aantal werkdagen per jaar

De factor 1000 wordt veroorzaakt doordat het vermogen in W wordt uitgedrukt terwijl het energiebedrijf het verbruik meet in kilowattuur.