Pas op: uw digitale rechten worden beheerd

Herbert Blankesteijn

Consumenten aller landen, het digitale rechtenbeheer komt eraan. De grote mediabedrijven stippelen hun strategie uit, wij moeten dat ook doen. Nu.

Als we niet uitkijken, kunnen we straks geen reservekopie maken van een dvd. Geen extra cd voor in de auto. Geen mp3-kopie voor de iPod, omdat je er al een hebt gemaakt op een andere pc. Geen leuke montage maken van een opgenomen tv-programma. Geen reservekopie van aangeschafte software. Geen opgenomen film bekijken via het huisnetwerk. Het zijn maar voorbeelden.

Vorige week heeft topvrouw Carly Fiorina van Hewlett-Packard gezegd dat vanaf dit jaar de producten van HP voorzien zullen zijn van software voor digitaal rechtenbeheer (Digital Rights Management, Drm). Dat is een nieuwe stap vooruit voor dit griezelige verschijnsel.

Dat uitgevers van muziek en films zich druk maken over digitaal kopiëren, snap ik. De gedachte dat vrij kopiëren hun geld kost, ligt voor de hand, al is dat effect verre van bewezen. Kopieën kunnen de verkoop van het origineel evengoed bevorderen, en producten met kopieerslot zijn minder aantrekkelijk en zullen minder worden gekocht.

Makers van software liggen al helemaal in een spagaat. Neem Windows. Als het rechtenbeheer in Longhorn ertoe leidt dat het kopiëren van bestanden en schijven niet meer normaal werkt, is dat een geweldige stimulans voor het publiek om Linux te omarmen. En wat te denken van de positie van Kazaa en 321 Studios, softwaremakers die geld verdienen aan de kopieerlust van het publiek, maar zelf intussen hun producten tegen kopiëren proberen te beschermen. Kazaa is bezig de gebruikers van Kazaa Lite uit te sluiten, en deze bewuste Kazaa-fans zullen waarschijnlijk vertrekken naar eMule, zodat dit alternatief alleen maar aantrekkelijker wordt. Toch kun je je voorstellen dat een softwaremaker zich zo gedraagt, omdat hij zelf rechthebbende is.

Voor HP is het onbegrijpelijk. Wat kunnen ze winnen? Gaan ze hier reclame mee maken? 'NIEUW, nu met nóg meer mistige foutmeldingen!' Of: 'Met het HP Digital Entertainment System kunt u uw video's zien en uw muziek horen waar en wanneer het óns uitkomt!' Of gaan ze het juist stilhouden? Dan zullen heel wat consumenten hun geld terugwillen omdat het artikel niet biedt wat ze zouden mogen verwachten.

Wie op de hoogte is zal de producten met Drm mijden als de pest. Dan maar geen HP. Er zullen toch wel hardwarefabrikanten overblijven die aan die onzin niet meedoen?

Nou, misschien niet. Onder druk van de Motion Picture Association of America (MPAA) heeft de Amerikaanse Federal Communications Commission (FCC) begin november besloten dat vanaf 1 juli 2005 alle apparatuur die digitale video kan opnemen, beveiligd moet zijn tegen ongeautoriseerd kopiëren.

Digitale tv-programma's kunnen straks in de VS voorzien zijn van een 'vlag'. Digitale videorecorders moeten deze vlag herkennen. In de praktijk zal de digitale opname alleen op dezelfde recorder kunnen worden bekeken, en alleen analoge output is toegestaan. De bedoeling is, grootschalig ruilen van programma's tegen te gaan. Maar hiermee worden de consument belangrijke voordelen van digitale video afgenomen, zoals het maken van reservekopiën van een gekochte dvd, het verwijderen van reclame en het bekijken van opnamen overal in huis via een netwerk.

In de VS kan het Congres er nog een stokje voor steken, maar het is onwaarschijnlijk dat dat gebeurt. Wat dit voor Europa betekent is nog niet duidelijk, maar ik kan iedereen aanraden het nieuws goed te volgen en eventuele digitale videospulletjes tijdig te kopen, voordat je alleen nog maar gecastreerde apparatuur kunt krijgen.

Zo is het ook verstandig kort voor het verschijnen van Longhorn (gelukkig op z'n vroegst over twee jaar) nog minstens één nieuwe pc te kopen met Windows XP (gelukkig tegen die tijd véél sneller). En gebruik Windows Media Player zo weinig mogelijk, zeker niet voor rippen van cd's, want dan worden het wma-bestanden en je weet maar nooit wat daarin nu al verstopt zit.

Deze ontwikkelingen zijn een stevige stimulans voor het illegaal downloaden van muziek, film en software. Wat je via een p2p-netwerk binnenhaalt, is hoe dan ook door een ander al van zijn Drm-ellende gereinigd.