Lieve Hind,
Jouw ongeloof en verdriet waren die van een vedette. Wéten dat je de beste bent, en toch teleurgesteld worden, dan branden alle circuits door.
Eerst Jim en Dewi, toen Jim en jij, en vanavond gaat het dan voor de derde maal tussen Jim en iemand die er echt wat van kan. Jamai heeft een paar flauwe maniertjes - hij moet eens ophouden met die duimen - maar hij is een zanger en een entertainer, en Jim is geen van beide.
Natuurlijk had jij daar met Jamai moeten staan, en dan had ik het niet eens geweten. Jij en Jamai, dat is perziken met peren vergelijken. Maar de vergelijking tussen jou en Jim valt in alle opzichten in jouw voordeel uit. Mag ik er een paar opsommen?
Bewegen. Jim schuifelt wat over dat podium als een oud mannetje, zelfs tijdens Proud Mary. Jij danst, en iedereen kan zien hoeveel mooier dat is.
Expressie. Je moet weten en menen wat je zingt, heeft de jury lang geleden gezegd. Bij Jim merk je daar niets van; hij vertrekt alleen zijn gezicht een beetje als hij qua volume of stembereik weer eens in de knoei komt. Bij jou zie ik een keur van gelaatsuitdrukkingen, altijd precies passend bij de tekst, en nooit teveel. Zo volwassen; waar haal je het vandaan op je negentiende.
Kleding. De schitterendste gewaden kies je uit, en ze staan je geweldig. En Jim? Een bloes en een broek. Dressed to impress was toch het motto? Ik snap het niet. Niemand hoeft aan Boy George een voorbeeld te nemen, maar dit is niks.
Puur zangtalent. Ik had het al over volume en stembereik. Wat dacht je van dynamiek, om over zuiverheid maar te zwijgen. Op al die punten win jij het objectief van Jim, en op al die punten met een straatlengte verschil. Geen beter bewijs daarvoor dan juist het feit dat in de laatste twee afleveringen van Idols Jim een hoge noot zong. Jim zong een hoge noot! De jury raakte er niet over uitgepraat. Er kwam een hoge noot uit Jim! Dat dat bij jou normaal is, en dat álle noten bij jou deel uitmaken van een melodie, een verhaal, een geheel, daar wordt niets van gezegd.
Dat neem ik de jury kwalijk, Hind, dat hun beoordelingen zijn verworden tot een potje slijmen. 'Je was vanavond een topper.' 'Jij bent echt een ster.' 'Je was al een superster, maar vanavond was je echt briljant.' Dat soort dingen riepen ze, ook als er op de prestatie heel wat af te dingen viel. De verschillen in niveau, die de juryleden natuurlijk ook wel zagen, werden zo gladgestreken. Zonder twijfel willen de commerciële tv-producers het zo. In de eerste ronde mocht iedereen afgezeken worden. Dat vonden de kijkers leuk. In de tien eindronden waren jullie inmiddels populair en mocht het feestje niet verstoord worden door 'azijnpisserij'. Als er kritiek kwam, kreeg iederéén die, en Oerlemans werd erbij gehaald om in zulke gevallen de jury joviaal tegen te spreken. De lat zou elke week hoger liggen - ik heb er niets van gemerkt. Elke week meer complimentjes, en de kritiek werd elke week zeldzamer en in meer wol verpakt.
Eén ding wil ik Jim nageven. Hij is muzikaal en weet hoeveel hij tekort komt. Al twee weken geleden was hij er oprecht van overtuigd dat hij eruit ging. Dewi was in alle opzichten beter. Zijn verontschuldigingen en troost aan haar adres waren hartverwarmend. Afgelopen zaterdag zag je aan zijn houding dat hij al afscheid nam. Hij hoorde er niet meer bij.
Maar ja, het publiek bepaalt wie er wint. Mijn dochter van dertien en haar gelijken, meisjes met posters van Jim boven hun bed, hebben jou eruit gestemd. Het gaat namelijk maar om één ding, en dat is niet kwaliteit. Het gaat om geld verdienen. En wie de meeste stemmen krijgt, brengt het meeste op.
Of niet? Hind, ik hoop dat de bedenkers en makers van Idols zich vergissen. Een verliefde bakvis kan wel tweehonderd keer sms-en, maar kan geen tweehonderd cd's kopen. Als blijkt dat andere regels tot een lucratiever resultaat leiden, hebben we volgend jaar andere regels, daar zijn ze bij de commerciële tv makkelijk in. Maar dat is voor jou weer een schrale troost.
De werkelijke troost voor jou moet zijn dat jij, met jouw klasse, aanspraak kunt maken op een duurzamer carrière dan Jim. Als mijn dochter op hem is uitgekeken, of als ze volwassen wordt, of als de volgende eendagsvlieg langskomt, is het met Jim gebeurd. Maar, Hind, dan wil ik daar iets aan toevoegen wat de jury ook consequent nalaat te zeggen. Als ster heb je veel meer kwaliteiten nodig dan die waar Idols naar heeft gezocht. Je moet bijvoorbeeld zelf mensen durven teleurstellen. Fans, journalisten, en figuren die het doen voorkomen of ze jouw belang op het oog hebben, maar intussen vooral zelf geld aan je verdienen. Kortom, je moet zo snel mogelijk uit het RTL-circuit weg. Dan komt het wel goed.
Jim is nu de underdog, dus zijn legioen sms't zich de vingers blauw vanavond. Laten wij een paar stemmen op Jamai uitbrengen, zodat in elk geval de op een na beste wint. Ik wens je voor de toekomst alle sterkte, en het succes waar je recht op hebt.
Met hartelijke groet,
Herbert Blankesteijn