Opvolgers van de diskette

Herbert Blankesteijn

Bijna twintig jaar oud is de 3 ½ inch diskette. In 1984 was de Macintosh de eerste computer die ermee werd uitgerust. In 2000 was de iMac de eerste waarbij de diskette werd weggelaten, omdat hij niet meer nodig zou zijn. Pas dit jaar vond Apple navolging, van Dell. Kan de diskette inderdaad in de prullenbak?

Internet was de reden dat Apple drie jaar geleden de diskette doodverklaarde. Wie een bestand wilde verplaatsen kon het toch mailen, of op een website zetten? Het feit dat drie jaar lang geen enkele fabrikant Apple heeft nagevolgd, toont aan dat het te vroeg was. Ontwerpers van computer hadden misschien thuisnetwerken en permanente, breedbandige internetverbindingen, maar consumenten moesten nog inbellen met modems, die er vijf minuten over doen om een volle diskette naar de buurman te mailen, die er vervolgens vijf minuten over doet om die mail op te halen.

De kleine vierkante diskette van hard plastic had aanvankelijk een opslagruimte van 720 kB. Later werd dat het dubbele: 1,44 MB, voldoende voor vijf boeken van tweehonderd pagina's. Ook voor plaatjes die op internet circuleren biedt een diskette volop ruimte. Deze zijn zelden groter dan 100 kB, dus daar kunnen er minstens vijftien van op een diskette. Voor grote bestanden van vandaag, zoals muziek, video, en digitale foto's, is de diskette te krap.

Wat zijn de alternatieven?

De cd-brander is inmiddels bijna een standaardonderdeel van de computer, ook in notebooks. Een cd heeft 450 keer zoveel ruimte als een diskette. Nadeel is dat voor het branden aparte software moet worden gestart, dat het tamelijk veel tijd kost en dat cd's soms mislukken. Ook het lezen van een wél geslaagde cd op de pc van bestemming, gaat niet altijd goed. Hoe ouder de cd-romspeler, hoe meer kans dat hij herschrijfbare cd's (cd-rw) of moderne cd-r's niet leest. Als een bestand op een diskette past, kies dan liever de diskette.

Andere schijven zijn er ook, zoals de zipdisk van Iomega. De oorspronkelijke versie had een opslagruimte van 100 MB. Inmiddels zijn er versies verkrijgbaar van 250 en 750 MB. Het beschrijven van een dergelijke disk is makkelijker dan het branden van een cd, maar de prijs per MB is veel hoger. Het probleem is verder, dat niet elke pc een zipdrive heeft, zodat het nodig is de drive mee te nemen. Wie een zipdrive koopt, neme een externe versie die aan te sluiten valt op de usb-poort.

De externe harddisk. Dit kan een aantrekkelijke optie zijn. Een externe harddisk kopen in de winkel is duur. Maar voor een paar tientjes zijn kastjes te koop met usb-aansluiting, waar je zonder moeite een gebruikte harddisk uit een oude pc in laat zakken. Zo heb je voor weinig geld vele GB's mobiele opslagruimte, die makkelijk is in het gebruik. Wel ben je altijd op sjouw met een apparaat ter grootte van een cd-romspeler.

Het thuisnetwerk. Moet een bestand binnenshuis worden verplaatst, dan is een netwerkverbinding tussen twee computers geduldig, betrouwbaar en in het gebruik gratis. Alleen onder Windows XP vinden de aangesloten computers elkaar over het algemeen moeizaam. Het aanleggen kan wat moeite kosten, en uiteraard moeten voor het transport van een bestand beide computers aanstaan. Ook hier geldt dat bij kleine bestanden een voettocht met een diskette vaak de minste problemen oplevert.

Wat thuisnetwerken betreft kunnen we nog twee soorten onderscheiden: met en zonder draden. Het draadloze netwerk is duurder en wat minder betrouwbaar, maar in de aanleg makkelijker omdat er geen draden hoeven worden getrokken. Computers zijn niet meer aan een plaats gebonden. Wel heeft de eigenaar wat meer zorgen over de veiligheid.

Internet is ideaal voor de grote afstand. Wie adsl of kabel heeft, kan bestanden van vrijwel iedere omvang zonder bezwaar via internet versturen. Als de bestemming een pc elders in huis is, kan internet handiger zijn dan het thuisnetwerk: deze pc hoeft dan namelijk niet aan te staan. Wie nog met een modem opereert, zal bij grote bestanden in verband met de kosten en de bezetting van de telefoonlijn liever een cd of diskette gebruiken, en deze meenemen of opsturen per post.

De jongste mededinger is het pengeheugen voor de usb-poort. Deze worden verkocht onder fantasienamen als Microdrive, Pendrive en dergelijke en hebben vaak de gedaante van een sleutelhanger. In het gebruik benaderen ze de diskette zeer dicht. Ze passen in de zak, en de aansluiting is standaard op de meeste computers aanwezig. Recente Macintoshes en pc's met Windows XP of Me herkennen deze apparaatjes meteen; bij Windows 98 is eenmalige installatie van een stuurprogramma nodig (verifieer of dit wordt meegeleverd!).

De pengeheugens zijn technisch hetzelfde als de flashkaarten voor camera's en dergelijke. Zulke kaartjes kunnen ook de diskette vervangen maar vereisen een aparte lezer, al kan de digitale camera die functie ook vervullen (zie kader). Pengeheugens zijn te krijgen in omvang van 32 MB tot 512 MB, en worden snel groter. Nu zijn ze nog duur (128 MB voor 50 á 100 euro) maar de prijzen dalen. Dit is de meest geloofwaardige opvolger voor de diskette. Maar uiteraard alleen voor bestanden groter dan 1,44 MB.

Kader: Oneigenlijk gebruik

Gegevens meenemen kan ook in apparaatjes die daar niet in eerste instantie voor bedoeld zijn, maar die je toch al meeneemt. Bijvoorbeeld de draagbare mp3-spelers, die in hoog tempo bezig zijn de walkman te verdringen. De meeste zijn uitgerust met ofwel een flashgeheugen (al dan niet in de vorm van een kaartje) ofwel een harde schijf. Voor het 'laden' met mp3-muziek kunnen ze op de pc worden aangesloten met een usb-kabel, waarna ze zich aan de computer voordoen als een extra harddisk.

Niets weerhoudt de bezitter ervan in zo'n geheugen ook andere bestanden te zetten, zoals teksten of presentaties. Het apparaat kan daar niets mee, maar op een andere computer kunnen deze bestanden worden uitgeladen en gebruikt. Soms zal de eerste keer een stuurprogramma moeten worden geïnstalleerd.

Behalve aan mp3-spelertjes valt te denken aan digitale camera's, camcorders, telefoons en zakcomputers. De laatste hebben soms voor de uitwisseling een speciale cradle nodig, maar steeds vaker kan het juist draadloos. Bovendien zijn op een zakcomputer bestanden veelal te bekijken en te bewerken.