Hard moet nieuw, zacht kan oud

Herbert Blankesteijn

Ze hebben ons definitief te pakken. U misschien niet, maar de gemiddelde consument wel, en mij zeker.

Sommige mensen hebben nu twintig jaar een pc. Andere vijftien of tien jaar. Allemaal zijn we elke drie jaar aan een nieuwe toe; desnoods kunnen we dat rekken tot vijf jaar. De meerderheid van de Nederlandse huishoudens heeft al minstens drie computers gekocht. Klopt dat in uw familie een beetje?

Tot voor kort draaide deze digitale mallemolen alleen voor de pc. En kijk nu eens rond. De gemiddelde Nederlander schijnt elk jaar een nieuwe mobiele telefoon te kopen. De gemeentereiniging in Moskou oogst twintig ton mobieltjes per maand, las ik laatst. Dat is wat Amsterdam aan hondepoep produceert.

En heeft u al een zakcomputer? Ik was binnen een jaar aan mijn tweede toe. Een digitaal fototoestel? Het mijne is nog geen drie jaar oud en ik loer alweer op een nieuwe. Camcorder? Ik had 'm amper of ik dacht al na over de specificaties van de volgende. Terwijl mijn vorige, analoge camcorder het tien jaar heeft uitgehouden en mijn oude spiegelreflex na 25 jaar nog perfect werkt. Pas dus op voor de digitale videorecorder. Zodra u daaraan begint kunt u elke drie jaar terug voor een nieuwe. U wordt niet gedwongen, ze laten het u willen.

Het hoeft geen complot te zijn. Dit soort producten begint zijn bestaan met kleine geheugens, lage resoluties en geringe snelheden. Dat komt de fabrikanten goed uit - hoe meer er te verbeteren valt hoe gunstiger - maar ik geloof niet dat ze expres inferieure producten lanceren. En al deden ze dat: elke consument is vrij zijn geld in zijn zak te houden. Wel valt op dat bijvoorbeeld verwisselbare objectieven zorgvuldig niet in betaalbare digitale camera's worden gestopt, terwijl ze bij kleinbeeldcamera's vrij normaal zijn. Dat kan altijd nog, lijken de makers te denken. Daar kunnen we Blankesteijn in 2006 mee verleiden. Nu bezwijkt hij wel voor vier megapixels alléén.

Het contrast met software is opmerkelijk. Ik schrijf dit stukje met Word 97. Heeft zijn gebreken, maar iedere andere tekstverwerker bevalt slechter, zeker Word 2000. Er zijn talloze mensen die zweren bij WordPerfect 5.1, dat dateert van voor 1990. Ik gebruik verder graag Eudora 4.3 (e-mail, 2000), FreeAgent 1.21 (nieuwsgroepenlezer, 1999), Winamp 1.55 (mp3-speler, 1997), MusicMatch 2.46 (cd-ripper, 1998), CoolEdit Pro 1.1 (geluidsmontage, 1998) en WinZip 7.0 (compressie, 1998). Wie nieuwere software gebruikt heeft er óf nooit over nagedacht, óf heeft niet tijdig de hand kunnen leggen op een stukje antiek.

De beste software is van voor 2000. Oude software is sneller dan nieuwe, bevat minder overbodige features, en meestal is de bediening eenvoudiger doordat de vormgevers er nog niet met hun poten aangezeten hebben. Als ik overstap naar recente software, zoals mijn browser, de virusscanner, de firewall en mijn cd-brandprogramma, heeft dat niets te maken met de verdiensten van de software zelf. Dan is er een vorm van dwang: sites blijven onzichtbaar, er zijn geen updates voor de oude versie, werkt niet met Windows XP, of iets in die geest. Wat rest is heimwee naar vroeger.

De vlag heeft hier gewapperd toen Microsoft bekend maakte dat de nieuwe Windows, werktitel Longhorn, op zijn vroegst in 2005 zal verschijnen. Dus begin 2005 kan ik nog een pallet computers kopen die aanzienlijk sneller zijn dan de huidige, zonder een nóg vadsiger besturingssysteem dat al die snelheid opsoupeert (bijvoorbeeld door zich met auteursrechten te bemoeien), terwijl ik bovendien mijn favoriete programma's kan blijven gebruiken. Dat moet ik kunnen uitzingen tot zeker 2008, misschien 2010. Tien jaar later hoop ik te kunnen gaan vutten, als dat begrip dan nog bestaat.

Bewaar dus altijd alle software. Alle cd's die met apparaten meekomen, alles wat u downloadt, koopt, krijgt of leent: sla het ergens op. Over drie jaar bent u dankbaar als u iets ouds kunt installeren op uw nieuwe aanwinst. Dat geldt niet alleen voor de pc; ook bijvoorbeeld voor zakcomputers en sommige telefoons. Ze ontlenen veel van hun charme aan de eenvoud van de software. Voor je het in de gaten hebt is dat voorbij.