Als gratis muziek toch duur is

Herbert Blankesteijn

Het gebruik van Kazaa is met 40% afgenomen. Het is verbazingwekkend hoe effectief de muziekindustrie Kazaa-gebruikers weet af te schrikken met vervolgingen van, goed beschouwd, een handjevol gebruikers.

Ik weet niet hoe het met jullie is, maar mij is de lust om Kazaa te gebruiken om een heel andere reden vergaan. Sommige mensen schijnen vooral in 'losse nummers' geïnteresseerd te zijn; dat komt vaak neer op: hits. Dan is het makkelijk bij Kazaa: je vindt je liedje, of niet. Meestal wel. Ik doe niet aan hits, en ik vind het eigenlijk alleen leuk om de muziek van een complete cd te hebben.

Het was altijd al lastig om alle muziek van een cd te verzamelen via Kazaa. Gemiddeld zijn er twee nummers die maar niet binnen willen komen. De titels zitten vol spelfouten. Ze zijn niet genummerd zodat je ze niet in de juiste volgorde kunt draaien (ik neem aan dat de artiest de volgorde op de cd bewust heeft gekozen, dus vind ik dat belangrijk).

Sinds de muziekindustrie valse bestanden in omloop brengt, is de aardigheid er helemaal af. Het is een geniale vondst geweest en ik neem mijn petje welgemeend af voor de effectieve manier waarop het idee is uitgevoerd. Ze introduceren de valse bestanden een paar weken voordat de betreffende cd op de markt komt. Het publiek duikt erop, en de nepbestanden vermenigvuldigen zich als konijnen. De laksheid van de downloaders speelt ze in de kaart: veel mensen downloaden wel maar luisteren niet naar de tracks, andere nemen niet de moeite slechte bestanden te wissen. Het gevolg is, dat wanneer er eenmaal geripte echte bestanden in omloop komen, deze vrijwel niet te vinden zijn tussen de vervalsingen. Toen de eerste valse bestanden (van Eminem) verschenen, dacht ik dat de echte het binnen een paar weken zouden winnen. Immers, dacht ik, wie een fout bestand heeft gedownload, zal het gauw genoeg wissen. De echte bestanden zullen zich des te sneller verspreiden. Dacht ik. Maar dat valt dus tegen.

Ik heb bovendien gemerkt dat er verschillende soorten valse bestanden zijn. Bijvoorbeeld die met een steeds herhalend fragment van ongeveer een halve minuut. Of met een compleet nummer, dat nare vervormingen in het geluid heeft. Of exemplaren die op ongeveer de helft opeens ophouden. Het gevolg van deze diversiteit is, dat je elk nummer dat je downloadt op verschillende punten moet checken, eigenlijk helemaal moet beluisteren, voor je zeker weet dat het in orde is. Dat is veel werk.

Met heel veel moeite heb ik dit jaar een cd van Steely Dan bij elkaar gesprokkeld, en daarna nog een van Annie Lennox. Een al gebrande cd heb ik moeten weggooien omdat er toch een loos nummer opstond. Met Simply Red heb ik het in het zicht van de haven opgegeven. Van sommige nummers had ik op een gegeven moment drie versies, alledrie ondeugdelijk. Het kostte me zoveel tijd, dat ik beter een stukje had kunnen schrijven en met het verdiende geld de cd had kunnen kopen.

De waarde van de vrije tijd is niet voor iedereen hetzelfde, dus er zullen genoeg mensen blijven downloaden - dan maar met wat meer moeite. Voor mij zal het erop neerkomen dat ik minder download én niet koop. Ik heb al zoveel muziek en er zijn maar weinig cd's die ik het kopen waard vind. Maar de strategie van de muziekindustrie werkt dus. Sommige gebruikers blijven weg uit angst, andere legen hun 'shared folder', weer andere downloaden minder en hebben dus minder in hun shared folder staan. Ik ben benieuwd wanneer we gaan merken dat er echt minder te vinden is op Kazaa dan voorheen.

Intussen is het belangrijk te weten dat valse bestanden alleen worden gemaakt van nieuwe cd's, die nu in de handel zijn. Oude muziek blijft (nog) ongemoeid. Misschien zal dat, ook op lange termijn, wel door de muziekbranche worden gedoogd: peer-to-peerdiensten als vrijmarkt voor muziek die toch niet meer verkrijgbaar is.