Waarom gratis software?

Herbert Blankesteijn

Naar aanleiding van mijn stukje twee weken geleden over moeilijkheden bij videomontage op de pc [Sukkelen met video op de pc], heb ik van verschillende lezers het verwijt gekregen dat ik dingen op een koopje doe. Citaten: "Probleem is dat video-editing geld kost, en dat mag kennelijk niet." "Zoals bij veel Nederlanders moet alles het liefst voor niets."

Nu had een belangrijk deel van mijn problemen te maken met de onoverzichtelijke situatie rond codecs, en dat heeft niets te maken met kosten. Wel had ik gratis montagesoftware gebruikt, en ik wil graag uitleggen waarom. In de eerste plaats: niet alle waar is naar zijn prijs. Internet barst uit zijn voegen van de goede gratis software. Browsers, mailprogramma's, firewalls, mediaspelers, noem maar op. En dan denk ik nog niet eens aan alle gratis meegeleverde onderdelen van Windows of OS X, maar aan goede gratis software die je bij 'derde partijen' kunt downloaden.

Ook kantoorsoftware kan gratis zijn. Zelf geef ik de voorkeur aan Word en Excel, maar dat is onder andere omdat ik daar niet zelf voor heb hoeven betalen. Als ik zelf Office zou moeten bekostigen, zouden die kosten de doorslag geven. Dan gebruikte ik OpenOffice [www.openoffice.org], of de 602 Pc Suite [www.software602.com]. Helemaal niet slecht, ook al zijn ze gratis.

Wie een houding aanneemt van: ik wil goede software (of: ik wil me niet gedragen als een gierige Nederlander) dus ik betaal, ziet de rekening aardig oplopen. Die betaalt $500 voor Office; voorts $70 voor de virusscanner en de firewall van Norton, $30 voor het inpakprogramma WinZip, $39 voor de browser van Opera, $50 voor het mailprogramma Eudora, $40 voor CuteFtp om bestanden te uploaden, $84 voor Paint Shop Pro en $38 voor Paint Shop Photo Album. PartitionMagic, voor het in mootjes hakken van je harde schijf, kost $70. Samen $921, zo'n 830 euro.

En dan heb ik het alleen nog over software die eigenlijk iedereen nodig heeft. Wil je geluid monteren, dan kost Adobe Audition (voorheen CoolEdit Pro) $300. Dan is Ulead Video Studio met $100 eigenlijk nog een koopje. Iets duurder is het door veel lezers aanbevolen Pinnacle Studio: $200 (vreemd genoeg €130 in Nederland). Maar degenen die gratis software niet vertrouwen vinden dat misschien nog te goedkoop. Dan biedt Adobe Première een uitweg, voor $700.

Het maken van goede software is een heidens karwei, en ik gun de makers van merkproducten hun broodwinning. Maar voor al deze software bestaan gratis alternatieven, en de meeste zijn ruimschoots goed genoeg voor de liefhebber. Dan is het toch niet zo vreemd dat ik in eerste instantie gratis software voor videomontage probeer. Als het om bedragen gaat als hierboven, zal de keus voor veel mensen neerkomen op: het gratis product, of niets. Of iets illegaals natuurlijk. Een pc is al duur genoeg.

Als consument trek ik met plezier mijn portemonnee voor goede spullen die ik graag wil hebben. Maar ik geef liever geen geld onnodig uit. Bovendien heb ik als stukjesschrijver met lezers rekening te houden. Ik zou me schamen dure software aan te bevelen, als ik wist - of als achteraf zou blijken - dat er een gratis en goed alternatief was. Omgekeerd ben ik blij als ik gratis software kan afraden wanneer die slecht blijkt te zijn (MovieXone was gunstig besproken in een computerblad, dat blijkbaar niet de moeite heeft genomen het programma behoorlijk te testen). Zo ondervind ik de ellende in plaats van een x-aantal anderen. Geen probleem, want ik verdien mijn brood met het schrijven van een stukje daarover. In dit geval zijn door mijn column bovendien de gunstige ervaringen van lezers met Pinnacle aan het licht gekomen.

Ten overvloede dus: gebruik geen MovieXone, want het is een waardeloos programma. Gebruik Windows Movie Maker alleen als het niet anders kan, want het heeft te weinig mogelijkheden. Kies als je het geld ervoor overhebt voor Ulead of Pinnacle; die zijn goed en relatief betaalbaar.

Dáárom kijk ik altijd eerst naar gratis software. Iemand bezwaar?