De achilleshiel van Linux

Herbert Blankesteijn

Als in het besturingssysteem Linux auteursrechten worden geschonden, is Microsoft in één klap zijn meest geduchte concurrent kwijt. Zonder Linux op de achtergrond als alternatief voor Windows kan Microsoft doen wat het wil. Bijvoorbeeld Windows en Office nóg duurder maken, of maatregelen tegen kopiëren op de pc opdringen aan de consument. Maar wie zou de gewraakte 'gestolen code' in Linux hebben gestopt?

Eerst even resumeren wat er aan de hand is. Zoals Hccnet op 19 mei heeft gemeld, heeft het softwarebedrijf SCO, voorheen Caldera, een proces aangespannen tegen IBM. In de Linux-software die IBM aan klanten levert zou het auteursrecht worden geschonden op het besturingssysteem Unix. Die rechten zijn in het bezit van SCO. Het probleem beperkt zich vast niet tot de Linux die IBM verspreidt, maar IBM is een handig doelwit voor SCO omdat dat bedrijf geld heeft, in tegenstelling tot veel in Linux gespecialiseerde ondernemingen zoals RedHat en SuSE.

Het is bekend dat Linus Torvalds Unix als voorbeeld had, toen hij Linux bedacht. Ik heb wel eens aan een kenner gevraagd hoe dat nou kon, dat Linux zo op Unix leek. Het antwoord kwam neer op reverse engineering: je kijkt hoe iets werkt en maakt zelf iets wat net zo werkt. Software is over het algemeen beschermd door het auteursrecht, dus zolang je de code maar zelf schrijft is er niets aan de hand.

Als je SCO mag geloven is er code gejat en zijn er zelfs commentaarregels uit Unix - toelichtingen die goede programmeurs vaak in de programmacode opnemen - met spelfouten en al in Linux terechtgekomen. Hopelijk komt SCO snel met duidelijke voorbeelden; ik heb nog niets gezien.

Het is een belangrijke, onthullende zaak die veel laat zien over de manier waarop open source werkt. In het kort: programmeren is het maken van een lijst opdrachten aan een computer, gesteld in een programmeertaal waarvoor vaak woorden uit het Engels zijn geleend zoals call, do, end, file, for, key, loop, next, select, sub, while en dergelijke. In de bestanden die je op een pc installeert is deze originele programmacode niet meer terug te vinden, maar bij opensourcesoftware wordt deze 'broncode' meegeleverd. Iedereen mag eraan sleutelen en de code gebruiken voor weer andere software, als hij het resultaat maar aan de gemeenschap teruggeeft door de veranderde programmacode ook als open source te publiceren.

Zo werkt op opensourcesoftware een soort natuurlijke selectie. Als ergens een fout inzit, en iemand weet die weg te werken, zal de versie zonder fout in zwang raken. Als een nuttige functie wordt toegevoegd, zal de verbeterde versie succes hebben. Alles wat minder goed werkt, verdwijnt min of meer vanzelf. Dat is de kracht van open source, en dat heeft ervoor gezorgd dat Linux zeker zo goed is als Windows, zij het niet altijd even toegankelijk voor de leek.

SCO heeft nu de achilleshiel gevonden van het opensourcesysteem. In de woorden van de directeur van Sun, Scott McNealy, vorige week bij een toespraak in Nederland: 'Je weet niet waar die code geweest is, je weet niet wie er met zijn vingers aangezeten heeft.' Die natuurlijke selectie werkt goed als het gaat om de werking van de software, maar niet bij juridische ongerechtigheden. Als één gek er gejatte code instopt en die werkt goed, hoeft niemand te merken dat die code ergens anders vandaan komt. De kans bestaat dat niemand het in de gaten heeft, totdat, zoals nu, een buitenstaander met een eigen agenda er gericht naar zoekt.

Naar ik begrijp worden wijzigingen in de code van Linux geadministreerd. Áls er gestolen code in Linux zit (dat moet nog bewezen worden) zou het leuk zijn erachter te komen door wiens toedoen dat is gebeurd. Torvalds zelf? Wie weet. Of misschien was ik het wel. Maar mag ik een spannende theorie poneren? Er zijn natuurlijk bedrijven die er belang bij hebben dat Linux wordt kapotgemaakt. Die zouden natuurlijk mensen kunnen inhuren om andermans code Linux binnen te smokkelen. In de computerwereld is alles al vertoond, van het vervuilen van online enquêtes tot en met regelrecht monopoliemisbruik.

Kom maar op met die rechtszaak.