Niet zomaar glasvezel aanleggen

Herbert Blankesteijn

Rotterdam, Amsterdam en Groningen willen hun burgers voorzien van glasvezel. Dat zou de economie stimuleren en de burgers verheffen. Het is een beetje pijnlijk: jarenlang heeft de overheid achteraan gesukkeld op internet, en nu de boel volkomen is ingestort blijkt de overheid de ontwikkelingen alwéér niet te kunnen bijhouden en begint ze als een dolle te investeren.

Je hoeft maar om je heen te kijken om de nadelen en de gevaren van permanent openstaande breedbandverbindingen te zien.

1. Uit de hand lopend dataverkeer. Wie alleen maar wat mailt en soms een reis plant of een telefoonnummer opzoekt, hoeft geen breedband. Dat is gewoon te duur. Vooral zware gebruikers kiezen dus voor (nu nog) kabel of adsl. Zodra hun verbinding werkt, worden ze nog veel zwaardere gebruikers. Méér downloaden kost niets extra, en juist deze selectie uit het publiek doet dat graag. Het gaat lekker snel, en je kunt blijven downloaden zonder dat dit het surfen serieus vertraagt. Bovendien heb je fikse maandelijkse lasten die je 'eruit wilt halen'. Elke provider die is begonnen met 'flat fee' internet (een vast bedrag per maand), is opgelopen tegen een dataconsumptie die alle verwachtingen en dus kostenramingen overtrof.

2. Ongebreidelde piraterij. Aan de Universiteit Twente hebben de studenten internetverbindingen die tientallen keren zo snel zijn als een adsl-aansluiting, dus honderden keren zo snel als een modem. De afgelopen maanden is de campus van de UT bij herhaling aangewezen als een broeinest van piraterij. Het gaat dan niet meer alleen om software en muziek, maar ook om complete speelfilms. In de media doken studenten op met collecties van honderden dvd-films. Het zou naïef zijn om te denken dat alleen studenten cinefiel geïnteresseerd zijn, of geneigd tot het zoeken van bijverdiensten.

3. Een bombardement van virussen. E-mail is op het ogenblik dé verspreidingswijze van virussen. Een computer die besmet is met een virus en aan een permanent openstaande internetverbinding hangt (zoals een bedrijfsnetwerk, kabel, adsl of glasvezel), verandert in een virusmitrailleur die pas tot zwijgen komt als de eigenaar ingrijpt. Het vakblad Automatisering Gids rapporteerde enige tijd geleden over een geval waarbij dit weken duurde. Naarmate meer mensen breedbandverbindingen krijgen, zal dit probleem ernstiger worden, temeer omdat er verhoudingsgewijs meer leken bij zullen zijn die hun computers slecht tegen virussen beschermen. Zolang er providers zijn die weigeren alle mail van hun abonnees op virussen te scannen, zou voor een breedbandverbinding eigenlijk een vergunning verplicht moeten zijn, die alleen wordt verleend na een examen viruspreventie en -bestrijding.

4. Een paradijs voor crackers. Hoe populairder 'always-on' verbindingen worden, hoe meer slecht beveiligde computers er voor het grijpen staan. Een computer met een open verbinding moet naast recente antivirussoftware ook een goed ingestelde firewall hebben en het grote publiek heeft daar geen ervaring mee. Was het nu maar zo dat een nalatige gebruiker alleen zichzelf benadeelde, maar de harde realiteit is anders. Een cracker heeft geen programmeertalent nodig om via internet een onbeschermde computer te veranderen in een instrument voor de volgende aanval op een bedrijf of instelling. Als de eigenaar geen boze vermoedens krijgt kan dit maanden of jaren zo blijven.

De chat met Willem-Alexander en Máxima is verstoord door grote aantallen computers aan snelle, altijd open verbindingen, die door computervandalen zijn besmet met 'zombie-programma's'. Het platleggen van talloze bekende sites in het recente verleden heeft dezelfde oorzaak. Alle burgers van glasvezel voorzien is vragen om veel meer van dit soort moeilijkheden.

Algemeen verkrijgbare breedbandverbindingen vereisen overheidsvoorschriften op het gebied van beveiliging van de computers van burgers.