010 Virusmaker streng straffen

Herbert Blankesteijn

In dezelfde week dat de maker van het Melissa-virus, David Smith, voor twintig maanden in de gevangenis werd opgesloten, ging de maker van het Anna Kournikovavirus in hoger beroep. Jan de W. vond 150 uur taakstraf teveel.

Melissa heeft in 1999 voor ongeveer 80 miljoen dollar schade aangericht. Het was een van de eerste virussen die zich verspreidde als attachment en gebruik maakte van het adresboek van Outlook. David Smith had tenminste nog een origineel idee en kon programmeren. Hij kreeg een derde van de maximumstraf van vijf jaar.

Het virus van Jan de W. had hetzelfde verspreidingspatroon als Melissa. Je kunt veilig aannemen dat hij ook voor tientallen miljoenen schade heeft aangericht. Maar zijn virus was niet zelfgemaakt. Jan de W. kan niet programmeren. Hij gebruikte de Visual Basic Worm Generator, een soort virusautomaat waarbij je alleen maar knopjes hoeft in te drukken en er rolt een virus uit. Zijn enige verdienste was dat hij zijn virus een verleidelijke naam gaf, zodat vooral mannen zonder aarzelen op het attachment klikten. De maximumstraf voor het tenlastegelegde was vier jaar cel; wat hij kreeg was een vermaning.

Jan de W. gebruikte het excuus dat hij niet de bedoeling had om schade aan te richten. Dat excuus had David Smith nog met enig recht kunnen gebruiken, want ervaring met dit soort virussen was er toen nog niet. Maar Jan de W. wist heel goed wat voor ravage hij kon aanrichten, juist omdat Smith hem was voorgegaan - om maar te zwijgen van bijvoorbeeld het Love-Lettervirus

Om de vergelijking even voort te zetten: David Smith was een tovenaarsleerling, wiens proefje uit de hand liep. Jan de W. is een pure vandaal die wist dat hij met ontplofbare stoffen speelde. Hij verzamelde zelfs virussen. Stel dat een of andere voetbalbaviaan voor tientallen miljoenen schade aanricht met een bom naar een recept dat-ie op internet.heeft gevonden. Zou een rechter dan 'Oh, sorry, dat was niet de bedoeling' als excuus accepteren? Ik denk van niet.

Melissa, Bubbleboy, LoveLetter, Code Red, Badtrans, Magister, Sircam, Nimda, Klez, de lijst is eindeloos. Virussen kosten de maatschappij verschrikkelijk veel geld. Het is een onacceptabele vorm van vandalisme. Gelukkig is er een kentering te zien: Microsoft heeft veiligheid tot prioriteit verheven en de meeste bedrijven hebben technisch hun zaakjes goed voor elkaar.

Maar er kan veel meer worden gedaan dan nu gebeurt. In het computerrijbewijs moet een zwaar onderdeel viruspreventie en -bestrijding komen. Vervolgens moet dat rijbewijs verplicht worden voor een baan, en ook voor een breedbandverbinding thuis. De kwestie is namelijk dat laks gedrag op het gebied van veiligheid anderen meer schade doet dan de nalatige persoon zelf. Er moeten sancties komen tegen werknemers die zo stom zijn om bij de baas een virus te openen. Aansprakelijk stellen. Providers moeten worden verplicht mail op virussen te scannen. Met een paar van dit soort maatregelen heb je het virusprobleem, zelfs nationaal, zo onder controle. Ik krijg bijna nooit virusmail uit het buitenland.

Maar vooral moet justitie een signaal geven dat het maken van virussen niet wordt geaccepteerd. Virusmakers zijn moeilijk genoeg te pakken. Als de pakkans heel klein is, maak dan tenminste de straf zwaar. Anders komt er nooit een einde aan de ellende. Jan de W. is uit op een lichtere straf, maar in hoger beroep kan de rechter natuurlijk ook een zwaardere straf geven. En dat is precies wat hij moet doen.