VS-wetgeving copyright ontspoort

Herbert Blankesteijn

De strijd tegen de grootschalige schending van auteursrechten op internet, via downloaddiensten als Kazaa, Audiogalaxy, WinMX, Xolox en Edonkey2000, brengt de betrokkenen tot wonderlijke manoeuvres. Rechtszaken hebben wisselend resultaat gehad: Napster en Audiogalaxy zijn vrijwel kapotgeprocedeerd, maar Kazaa en talrijke andere functioneren vrolijk verder met honderdduizenden uitgewisselde liedjes en films per dag. Schriftelijke sommaties aan individuele gebruikers (meer dan 100.000 brieven zijn er het afgelopen jaar verstuurd) vormen een druppel op een gloeiende plaat. De laatste maanden brengt de muziekindustrie zelfs valse bestanden in omloop, onder de naam van bekende nummers.

In dit feuilleton is de ene hoofdrolspeler nog antipathieker dan de andere. De downloaddiensten azen op het grote geld en manipuleren daarbij pc's van hun klanten met advertentiesoftware, de klanten stelen ongelimiteerde hoeveelheden muziek, en de muziekindustrie huichelt dat ze de belangen van de artiesten voor ogen heeft (welsprekend weerlegd door bijvoorbeeld de musici Janis Ian en Roger McGuinn op hun eigen sites). Een opvallende nieuwe rol is weggelegd voor de Amerikaanse wetgever.

Eind juli hebben twee afgevaardigden, Berman (Dem) en Coble (Rep), een verbazingwekkend wetsontwerp ingediend. Met zoveel woorden worden in de concepttekst andere wetten ongeldig verklaard wanneer 'auteursrechthebbenden', desnoods met digitaal geweld, het illegaal kopiëren en uitwisselen van hun eigendommen onmogelijk willen maken: '...a copyright owner shall not be liable in any criminal or civil action for disabling ... the unauthorized distribution...of his or her copyrighted work... '

De copyrighthouder mag daarbij geen bestanden wissen, data veranderen of anderszins de integriteit schaden van de computer van degene die van illegaal kopiëren wordt verdacht. Virussen introduceren mag niet. Maar het buiten gevecht stellen door middel van een denial of service-aanval, een techniek die in het verleden veel websites van grote bedrijven heeft lamgelegd, mag wel. Het aanrichten van schade is ook toegestaan, tot een maximum van 50 dollar per geval. Sterker, pas als een benadeelde een schade kan aantonen van minstens 250 dollar kan hij een zaak aanhangig maken tegen de auteursrechthebbende.

Hoe laakbaar het stelen van muziek, films en software ook is, dit wetsvoorstel is een onbeschaamde poging wetteloosheid te legaliseren. Een partij die naar eigen zeggen wordt benadeeld door een wetsovertreding (berekeningen en jurisprudentie hieromtrent zijn tegenstrijdig) krijgt van de wet toestemming voor 250 dollar per geval eigen rechter te spelen, compleet met een zekere immuniteit. Een verdenking is voldoende voor actie. 'Zonder vorm van proces' noemen we dat als de politie in een dictatuur zoiets doet. Wetgeving zoals de Computer Fraud and Abuse Act, te vergelijken met onze wet Computercriminaliteit, wordt daarvoor buiten werking gesteld.

Howard Berman krijgt volgens Reuters meer donaties van de amusementsindustrie dan welke afgevaardigde ook. Maar het zou onverstandig zijn om zijn actie om die reden niet serieus te nemen. De Communications Decency Act, die verbood 'ongepast' materiaal op internet zo te publiceren dat minderjarigen er kennis van konden nemen, zette veel websites, chatrooms en nieuwsgroepen op zwart voor hij in juni 1997 ongrondwettig werd verklaard. Het alternatief, de Children's Internet Protection Act, is in juni 2002 net als zijn voorganger door het Hooggerechtshof strijdig bevonden met de vrijheid van meningsuiting. Zulke wetten kunnen dus in eerste instantie gewoon worden aangenomen.

Verder is het interessant vast te stellen dat iedereen die wel eens wat typt of een foto maakt, 'copyright owner' is, het sleutelbegrip in Bermans wetsontwerp. Iederéén mag hacken! Zodra de internetgemeenschap dat doorkrijgt, is de beer los.

Onzorgvuldige wetgeving kan veel schade doen. Ook internetgebruikers in Nederland zouden te maken kunnen krijgen met de kopieerpolitie van de platen- en filmmaatschappijen. Waarschijnlijk zijn dergelijke acties volgens de Nederlandse wet Computercriminaliteit even strafbaar als de wandaden waartegen ze gericht zijn. Opsporing en eventuele rechtspleging zijn dan overigens een heel ander verhaal. Australische juristen hebben gemeld dat daders en medeplichtigen van dergelijke aanvallen tegen Australiërs riskeren Australië niet meer in te komen of er juist te worden opgesloten.

De Nederlandse regering zou, met alle bescheidenheid die haar past, de Amerikaanse kunnen meedelen hoe merkwaardig ze een wet zou vinden die willekeurige rechtspersonen een 'license to kill' geeft, met mogelijk gevolgen voor Nederlandse burgers op Nederlands grondgebied. Burgers kunnen protesten mailen (www.conservativeusa.org/mega-cong.htm). Voor het overige moeten we hopen dat het Congres voldoende wijsheid heeft om dit wetsontwerp weg te lachen.