Even de uitzending terugspoelen

Herbert Blankesteijn

Huiskamervideo zal nooit meer hetzelfde zijn. Wat het gaat worden weten we nog niet, maar de tijd dat we moesten klungelen met banden - waar stond dat fragment nou? - ligt binnenkort achter ons.

Het afspeelapparaat voor dvd-schijfjes wordt een standaardvoorziening en de dvd-recorder is op komst. De pc-industrie probeert voor de zoveelste keer accessoires voor videomontage aan het grote publiek te slijten. Een veel minder besproken nieuwtje is de videorecorder die werkt met een harde schijf. JVC heeft deze op de Nederlandse markt geïntroduceerd: de HM-HDS1.

In de VS circuleren dergelijke apparaten al meer dan een jaar, in combinatie met abonnementen op een soort digitale programmagids. De kijker kan dan opgeven van welk genre hij houdt, bijvoorbeeld sport, of welke rubrieken hij niet wil missen, zoals de dagelijkse soap. De recorder legt alles vast, zodat de consument een soort eigen zender creëert uit het hele aanbod.

Nederlanders houden niet van de vaste last van een abonnement, en dergelijke constructies zijn hier nog niet gesignaleerd. Maar het opnemen op een harde schijf biedt op zichzelf voordelen genoeg. Een van de meeste spectaculaire is, dat een uitzending tegelijkertijd kan worden opgenomen en weergegeven. Tijdens het kijken kan worden gepauzeerd, bijvoorbeeld voor een telefoongesprek, of teruggespoeld, om een bijzondere passage nogmaals te bekijken. Terwijl de opname verder gaat, kan de recorder het opgenomen gedeelte afspelen - in slowmotion, normaal, of met verhoogde snelheid om de achterstand in te halen. Met een druk op de knop ben je terug in het heden. Een andere manier om dit uit te buiten is: opzettelijk later met kijken beginnen, bijvoorbeeld omdat het eten uitloopt, of omdat dan de reclameblokken kunnen worden overgeslagen.

Het opnemen op harddisk heeft meer prettige eigenaardigheden. Net als bij de meeste recente vhs-recorders zijn er verschillende opnamekwaliteiten. Maar bij videocassettes zijn dat er twee; hier vier, waarvan dvd-kwaliteit er een is. Bij de laagste kwaliteit, die van vhs, kan de harddisk van 40 GB veertig uur bewegend beeld herbergen; in dvd-kwaliteit nog altijd veertien uur. Geen vhs- or dvd-recorder kan daar tegenop. Net al bij dvd is de beeldkwaliteit van stilstaande en vertraagde beelden optimaal. Om een opname uit te zoeken spring je met een muisachtig pijltje langs een galerij waarin van elke opname het eerste beeld is te zien. Aanwijzen is afspelen; het werkt eindeloos veel handiger dan het uitzoeken van een opname uit een bak vhs-banden. Eigen opslagruimte in een videorecorder is nieuw, en blijkt uitermate zinvol.

De omvang van de harde schijf is ruim, maar hoe dan ook begrensd. Op een gegeven moment is hij vol en moet de bezitter wissen om verder te kunnen opnemen. Voor degene die van zijn oude opnamen een afschrift wil bewaren, heeft de HM-HDS1 een ingebouwde super-vhs-recorder. Een dvd-recorder had ook gekund, maar kennelijk heeft JVC liever willen aansluiten bij het bestaande en bekende: dat maakt de aanschaf en het gebruik goedkoper en de drempel minder hoog. Het apparaat heeft eenvoudige ingebouwde montagefaciliteiten waarmee je de te bewaren fragmenten kunt selecteren. Ook kan de harddiskrecorder opnemen van een extern apparaat, bijvoorbeeld een camcorder, zodat eigen huisvideo kan worden gemonteerd.

De koppeling met een videocassetterecorder is begrijpelijk, maar is een van de details die maken dat dit apparaat met zijn rug naar de toekomst staat. Zo moet het voor de dvd-liefhebber een tantaluskwelling zijn dat opnamen in perfecte kwaliteit op de harde schijf staan, terwijl ze er alleen uit willen komen op een videocassette. Voor de opslag op de harde schijf wordt nota bene gebruik gemaakt van de Mpeg-2 compressiestandaard - dezelfde als voor dvd wordt gebruikt. Je zou de data bij wijze van spreken rechtstreeks naar een dvd kunnen kopiëren, maar de uitgang daarvoor ontbreekt. Een i-Link-uitgang, om data naar bijvoorbeeld een pc te sturen, had wel gemogen.

Een reden voor JVC om dat niet te doen is misschien geweest dat de harddiskrecorder zo al ingewikkeld genoeg is. De afstandsbediening maakt een rusteloze indruk, met talloze knopjes met driedubbele functies. De handleiding van honderd pagina's (alléén Nederlands!) kan beslist niet worden weggelegd.

Van de minder gunstige eigenschappen moet de geluidsproductie worden genoemd. Die is weliswaar minder dan bij de meeste pc's, maar merkbaar hoger dan bij een videorecorder. Ook de bediening van de muispijl en de manier waarop de informatie en de keuzemogelijkheden op het scherm worden weergegeven zijn voor verbetering vatbaar. En verder zal de prijs van € 1599 voor de modale consument een hinderpaal zijn. Maar over een jaar is ongetwijfeld de psychologische grens van € 1000 geslecht. Hopelijk is er dan ook meer keus in merken, typen en eigenschappen. Harddisk recording is dat zeker waard.