Downloaddiensten installeren jatsoftware

Herbert Blankesteijn

Wie gratis muziek downloadt via een peer-to-peer netwerk als Kazaa, Morpheus of Limewire, parasiteert op de artiesten die de muziek hebben gemaakt. De bedrijven die deze graaierij organiseren, parasiteren zelf op collega-internetbedrijven. Hun laatste truc komt neer op zakkenrollerij.

De software die ze aanbieden is gratis en voor de muziek wordt ook niet betaald. Hoe komen deze bedrijven dan aan inkomsten? Sommige, zoals Kazaa, hebben altijd gezegd dat ze eigenlijk een betaalde service zouden willen zijn en auteursrechtelijke afspraken willen maken met de platenmaatschappijen. Maar de platenmaatschappijen hebben dit geblokkeerd. Daar valt dus voorlopig niets te verdienen.

Er wordt wat geadverteerd op de sites waar je de software kunt ophalen en er worden advertenties in de programmavensters vertoond tijdens het gebruik. Maar dat levert blijkbaar niet genoeg op. Bij herhaling smokkelen de peer-to-peerbedrijven dubieuze commerciële software in hun eigen installatiebestanden – om vervolgens natuurlijk tegen de lamp te lopen.

Vorig jaar bleek in de software van AudioGalaxy, Gozilla and WeatherBug het programma Gator te zijn verstopt, dat bij installatie beweerde: 'Gator fills in your online forms and passwords with just one click.' Dat willen we allemaal wel. Maar in werkelijkheid greep Gator in tijdens het websurfen, en plakte het advertenties van zijn eigen klanten over de advertenties op de sites die de nietsvermoedende websurfer bezocht. Daarmee stal het aandacht en dus geld van deze sites en van de adverterende bedrijven. Tezelfder tijd zat er in Kazaa en iMesh een programma Toptext, dat iets dergelijks deed met links.

In april van dit jaar bleek Kazaa software mee te sturen van het bedrijf Brilliant, die computers van gebruikers kon inschakelen bij grote rekenprojecten. Omdat internetters bij installatie van software de voorwaarden niet lezen, wisten ze niet dat ze hun rekenvermogen en opslagruimte 'vrijwillig' beschikbaar hadden gesteld.

Vorige week bleken Kazaa, Morpheus en LimeWire een nieuw dubieus trucje te hebben uitgehaald, dat nauwelijks te onderscheiden valt van zakkenrollerij. De term 'stealware' is hiervoor onmiddellijk in zwang geraakt.

Veel winkels op internet hebben overeenkomsten met exploitanten van websites: als een site een bezoeker naar de winkel verwijst en die daar een aankoop doet, krijgt de doorverwijzende site commissie. Wielrenner Lance Armstrong verwijst bijvoorbeeld naar Amazon en als een consument door het volgen van deze link een boek koopt, betaalt Amazon een bedrag aan Armstrong. Dat bedrag kan oplopen tot 15 procent van de aanschafprijs.

Amazon alleen heeft al zo'n 800.000 aangesloten sites. Sommige daarvan verdienen tienduizenden dollars per maand aan commissie. Om Amazon in staat te stellen de doorverwijzende site te identificeren, bevat een dergelijke link de naam van de afzender. Die op de site van Armstrong ziet er 'onder water' als volgt uit: www.amazon.com/exec/obidos/ASIN/0399146113/lancearmstronlin.

De stealware van Kazaa en consorten controleert als een soort firewall wat voor links er worden aangeklikt. Komt een link van een dergelijke gedaante voorbij, dan wordt het naambordje van de verwijzende site snel vervangen door dat van de betreffende downloaddienst – die zelf ook als partner van de webwinkel is geregistreerd. De webwinkel denkt dat de verwijzing aan de downloaddienst te danken is en maakt de commissie over aan de verkeerde. Er zijn sites die daardoor verdiensten met tientallen procenten hebben zien dalen.

Sommige downloaddiensten hebben beloofd hun leven te beteren, maar ze zijn hardleers. De webwinkel TigerDirect had Morpheus als partner geroyeerd en het bedrijf weer aangenomen toen het zei zijn software te hebben veranderd. Maar kort daarop bleek dat niet te zijn gebeurd.

Computergebruikers merken hier niets van. Wie aan deze vorm van jatten niet wil meedoen, kan het beste Kazaa Lite (www.kazaalite.nl) gebruiken in plaats van Kazaa. Op de site van Kazaa Lite staan ook instructies voor het verwijderen van dubieuze componenten van oude versies van Kazaa.

9 oktober 2002