028 020511 Google, Kazaa en uw geheimen

Herbert Blankesteijn

Je zou Google en Kazaa de meest recente openbaringen van internet kunnen noemen. De zoekmachine Google is de opvolger van Altavista, en Kazaa heeft definitief de plaats ingenomen van de muziekjattersdienst Napster. Allebei hebben ze onvoorziene mogelijkheden die de gewone internetter nopen tot uitkijken.

Google is vorig najaar begonnen niet alleen webpagina's te indexeren, dus bestanden van het .html-type, maar ook bijvoorbeeld Office-documenten als .doc (Word), .xls (Excel) en .pps (Powerpoint). As als je bij Google een zoekterm intikt, bijvoorbeeld het woord 'zoekmachine', kan het gebeuren dat je een Word-document vindt met een opstel over zoekmachines.

Tot zover niets aan de hand. Mensen kunnen ervoor kiezen dergelijke documenten op een website te zetten omdat het converteren naar webpagina's teveel moeite is, of omdat hun werkstuk zo voor een bezoeker makkelijker te bewerken zijn. De meeste computers zullen een bestand van een van de genoemde types zonder moeilijkheden openen.

Maar het is niet altijd de bedoeling dat het publiek van dergelijke files kennis neemt. Soms zet iemand een bestand in de ruimte voor zijn homepage, met als enige oogmerk dat één ander persoon, of een beperkte groep, het kan bekijken. Op de pagina's van de betreffende site staat dan geen link naar het document; deze link wordt alleen gemaild naar de betrokkenen. Een surfer die op deze site rondklikt, vindt het stuk niet.

Hoewel Google bestanden waar veel naar gelinkt wordt bij de zoekresultaten bovenaan zet, worden geïsoleerde, niet voor het publiek bestemde teksten ook gevonden. Geïnteresseerden vinden ze niet op de eerste pagina's met zoekresultaten, maar op de laatste. Zoek bijvoorbeeld maar eens op 'notulen' of 'vertrouwelijk'. Niet dat je nu meteen op geheime informatie stuit, maar de teksten die zo komen bovendrijven zijn duidelijk niet voor openbare verspreiding bedoeld.

Het is dus oppassen geblazen met het gebruik van webruimte als doorgeefluik. Rechtstreeks mailen van documenten, als attachment, is verstandiger. Wie per se een bestand op internet wil aanbieden kan misschien beter gebruik maken van beveiligde ruimte, via een gratis site als projectplace.nl.

Als je onnadenkend zelf een bestand op internet zet, val je min of meer automatisch ten prooi aan Google. Wat er bij gebruikers van Kazaa gebeurt, is vergelijkbaar en in zekere zin het omgekeerde. Wie eigenhandig Kazaa installeert, loopt kans bestanden aan de hele wereld te tonen die nooit zijn harde schijf hebben verlaten.

Bij de installatie van Kazaa wordt ervan uitgegaan dat je niet alleen muziek, films, plaatjes, software en documenten gaat downloaden, maar dat je zelf ook iets met anderen deelt. Je kunt de mappen met te delen bestanden zelf aanwijzen, of Kazaa laten zoeken naar mappen waar relevante bestanden staan, bijvoorbeeld mp3-bestanden. Wie tijdens deze procedure niet goed oplet (en gevoelige en niet-gevoelige bestanden, mp3's en documenten door elkaar in mappen heeft staan) kan zonder het te beseffen zijn persoonlijke brieven aan de openbaarheid prijsgeven.

Laat Kazaa maar eens zoeken naar 'brief', 'notulen', of '.doc'. Ik kwam zo brieven tegen aan Wendy en aan Philippe, iets over 'spullen voor Hugo', een brief over een schadeclaim, eentje aan Joshua voor zijn verjaardag, een bestand met wachtwoorden, verder notulen, een 'zelfanalyse' en correspondentie over een te organiseren sporttoernooi compleet met informatie over benaderde sponsors.

Het is eventjes grappig om te zien hoe iemand zonder het te weten in zijn blootje voor het raam staat, maar ik zou liever zien dat mensen begrijpen waar ze mee bezig zijn. Je kunt de bestanden die je werkelijk wilt aanbieden bij elkaar in een map zetten en deze opgeven als 'shared folder' in de opties van Kazaa. In plaats daarvan kun je aankruisen dat je géén bestanden wilt delen. Dat is minder sociaal, maar veiliger.