Wacht met wisbare dvd

Herbert Blankesteijn

Deze markt van wisbare of herschrijfbare dvd's is een puinhoop zoals zelden is vertoond. Koop geen dvd-rewriter voor de rook is opgetrokken.

In het rijtje cd (rom en audio), cd-r, cd-rw, dvd-rom kon elk apparaat de schijfjes lezen van alle voorafgaande. Bovendien kon een rewriter ook cd-r's volschrijven. Die eenvoud is voorlopig verdampt. Drives voor dvd-r (spreek uit dvd min r) en dvd-rw kunnen vaak niet eens cd's, cd-r en cd-rw's lezen, evenmin als dvd+rw of dvd-ram. Ze lezen alleen met zekerheid hun eigen schijfjes (een dvd-rw vereist andere blanco dvd's dan een +rw!) en voorbespeelde dvd's. Een dvd+rw is veelzijdiger: deze leest ook dvd's uit een dvd-r of dvd-rw, en ook cd-r, cd-rw en gewone cd's.

Een dvd-ram is het beste leesapparaat: deze leest nagenoeg alles wat er te lezen valt, maar de schijfjes die hij zelf schrijft worden verder door geen enkel ander apparaat begrepen. Vooral geschikt voor eigen backups dus. Het tegenovergestelde is het geval voor de dvd-r en dvd-rw: ze zijn eenkennig bij het lezen, maar bijna alle andere apparaten kunnen hun schijven ontcijferen. Goed als je een dvd met data onderweg wilt meenemen. Dat zijn belangrijke feiten bij het nemen van een aankoopbeslissing.

Wie dvd's wil maken voor een huiskamer-dvd-speler begeeft zich in een loterij. De dvd-ram is daarvoor ongeschikt, maar de dvd's uit alle huidige schrijvers zijn 'meestal' geschikt. Of dat goed genoeg is, is de vraag. Als je een zelfgemaakte dvd meeneemt naar iemand anders, wil je niet voor verrassingen komen te staan.

Er zijn verschillende oorzaken voor deze incompatibiliteiten. Het materiaal van de schijfjes is er een. Voorbespeelde exemplaren hebben putjes die zijn geperst in aan laag aluminium. Recordables hebben de gegevens in schroeiplekjes op een chemische kleurstof. Bij wisbare discs zijn de data te vinden in plekjes met een afwijkende kristalvorm. De laatste techniek geeft de geringste verschillen in reflectie van de lezende laserstraal, en stelt dus de hoogste eisen aan de apparatuur. Soms gaat daardoor een dvd-speler op zoek naar een tweede laag data, die er bij voorbespeelde dvd's soms is, maar bij recordables niet.

Het verschil tussen dvd-ram, dvd-rw en dvd+rw zit in de behandeling van blokken data op de schijf en de daarbij horende adressen. Dvd-ram heeft een indeling die te vergelijken is met een harde schijf: er wordt van tevoren bij het 'formatteren' positie-informatie op geschreven, te vergelijken met ruitjespapier. Dvd-rw en dvd+rw hebben een 'wobble', een soort golf in het schrijfspoor die tijdsinformatie bevat, hetgeen een meer cd-achtige techniek is. Het verschil tussen +rw en -rw is een meer subtiele kwestie die te maken heeft met de manier waarop de data in geadresseerde blokken is verdeeld, en de toepassing van compressie. Om het kort samen te vatten: dvd+rw is sneller bij schrijfbewerkingen, dvd-rw biedt op dit ogenblik de grootste kans op leesbaarheid van dvd-video's. Dvd-ram blijft een buitenbeentje, al was het maar omdat er een 'cartridge' om de disc heen moet voor hij in het apparaat kan.

Dvd+rw wordt niet gesteund door het dvd-forum, een lichaam dat geacht wordt de standaarden te bewaken, maar heeft de wind mee. Dvd+rw wordt door Microsoft in Windows opgenomen; dat zet zoden aan de dijk. Wie wil voorkomen dat hij nu dvd's brandt die hij later zelf niet meer kan lezen, moet wachten tot er één standaard overblijft, of tot er apparaten zijn die alle standaarden aankunnen.

Er ligt alweer een techniek op de tekentafel voor de opvolger: een schijf van 27 GB op één kant, bijna zes keer zoveel als van de huidige dvd. Een cruciale technologie is die van de blauwe laser voor lees- en schrijfgereedschap. Een consortium van negen bedrijven probeert ditmaal vanaf het begin een standaard overeen te komen. Garanties dat dat gaat lukken, zijn er niet.