Mobiel surfen wordt leuk

Herbert Blankesteijn

De laatste weken adverteert O2, voorheen Telfort, met een nieuw gadget: de xda. Een handpalmgroot apparaat met een scherm en zes knopjes. Als mobiel internet ooit wat wordt, zal het waarschijnlijk deze vorm krijgen.

De xda vertoont gelijkenis met de pda, de personal digital assistant ofwel vestzakcomputer. En hij ís ook een pda: het pocket-pc-besturingssysteem van Microsoft ontsluit een volwaardige pc, waarop versimpelde versies draaien van bijvoorbeeld Outlook, Word en Excel. Zoals bij zak-pc's inmiddels gebruikelijk is, gebeurt de bediening met een pennetje op een aanraakscherm. Invoeren van tekst gaat prima door op een afbeelding van een toetsenbord letters aan te prikken. Het beeld is in kleur en bevat de vertrouwde ikonen, waarop met de pen kan worden geklikt (met de vinger lukt trouwens ook). Een koppeling met de pc is mogelijk, zodat bestanden kunnen worden gekopieerd, agenda's gesynchroniseerd en dergelijke.

Dat is allemaal standaard. Maar de xda is bovendien een mobiele telefoon. Wie het programma 'Phone' start, krijgt op het scherm de knoppen 0 tot en met 9 te zien en kan met de pen een telefoonnummer kiezen. Bij contacten uit het adresboek volstaat een tikje op het telefoonnummer. De xda kan vervolgens aan het oor worden gehouden om het gesprek te voeren. Dat werkt prima. Het is vergeleken met de laatste generatie gsm's een log ding: zeker anderhalf keer zo breed en iets langer. Zolang de marketeers klein gelijkstellen aan sexy kan dat een probleem zijn, maar in het gebruik went het snel. Het enige bezwaar is dat de wang vetvlekken geeft op het scherm - net als bij het i-modetoestel van NEC-KPN trouwens.

Echt leuk wordt het wanneer de eigenschappen van pc en gsm met elkaar worden gecombineerd. De xda kan namelijk overweg met het gprs-netwerk, zodat hij rechtstreeks kan internetten. Daarbij worden de kosten niet per minuut in rekening gebracht maar per kilobyte. Het pc-gedeelte is voorzien van een mailprogramma en van een uitgeklede Internet Explorer.

Op dit punt dringt de vergelijking met i-mode zich nogmaals op - al wil O2 daar zelf niet van horen. Toestellen voor i-mode beginnen bij 200 euro en dit systeem richt zich mede op jongeren. De xda is met een laagste prijs van 500 euro (in combinatie met het duurste O2-abonnement) bestemd voor de zakelijke markt en de bovenkant van de consumentenmarkt. Maar de overeenkomst is dat met beide mailen mogelijk is, en dat een internet-achtig netwerk kan worden afgestruind. Daarom is een vergelijking nuttig en interessant.

De speciale i-modesites zijn arm aan informatie maar staan daardoor juist sneller op het scherm van een i-modetoestel. De xda haalt normale webpagina's op (al kun je de plaatjes weglaten) en is daardoor per pagina aanzienlijk langzamer: een halve minuut laadtijd is heel gewoon. Je hebt dan meestal wel uitvoeriger informatie dan bij i-mode; aan de andere kant loopt de teller van de kilobytes, en dus van de kosten, extra hard. Het is helemaal niet moeilijk op een dag enkele MB's te verbruiken voor minstens anderhalve euro per stuk (afhankelijk van abonnement); Volgens een mededeling van O2 zijn er een kleine 20.000 sites aangepast aan het 240 pixels brede scherm van de xda (gebruikelijk op de pc is minimaal 800). Het blijkt dat dit hoofdzakelijk buitenlandse sites zijn. Het valt niet mee Nederlandse sites te vinden met informatie over nieuws, weer, verkeer en openbaar vervoer die behoorlijk uit de verf komen op de xda. Dit zal hopelijk op termijn veranderen.

Dat neemt niet weg dat het grotere scherm, de bediening met de pen, de makkelijke invoer van letters, de vertrouwde bediening, de pc-functies en de koppeling met de bureau-pc de xda ver boven i-mode doen uitstijgen. Ook gaat een volle accu langer mee. Een van de weinige apparaten met vergelijkbare mogelijkheden, de Accompli 008 van Motorola, heeft geen kleurenscherm, wel bediening met een pen en iconen maar geen pocket-pc-systeem.

De voordelen van de pc-werkwijze zijn te illustreren aan de hand van het vrolijke en populaire onderwerp van de ringtones. Bij i-mode kunnen alleen kant-en-klare ringtones worden gedownload, waarvoor meestal moet worden betaald. Ze kunnen niet naar andere apparaten worden gekopieerd en er is beperkte geheugenruimte voor gereserveerd. Wie een nieuwe beltoon wil, moet een oude verwijderen, ook al is ervoor betaald. Bij de xda kan ieder wav-bestand (een standaardformaat voor Windows) als ringtone dienen, en je kunt er zoveel installeren als je wilt. Je kunt ze (gratis) downloaden, zelf maken op basis van cd-muziek of een eigen opname met een microfoon, je kunt ze zelfs opnemen op de xda. Daarna kun je ze weggeven aan iedereen die een wav-bestand kan gebruiken, via diskettes, mail of een eigen site.

O2 wil met de xda abonnementen verkopen. Het ding is niet los te koop en al helemaal niet met abonnementen van de concurrentie. Deze koppelverkoop is voor de aspirantgebruiker een belangrijk nadeel. De meeste potentiële klanten hebben al een abonnement, houden niet van de rompslomp van een overstap, en kunnen niet verkassen wanneer ze willen. Het is daarom waarschijnlijk het slimste te wachten tot soortgelijke machientjes door andere providers of fabrikanten worden aangeboden. Dat zal onvermijdelijk gebeuren, want de gprs-pc is het meest veelbelovende apparaat dat in jaren is gelanceerd.