Opstand tegen Microsoft

Herbert Blankesteijn

De Netwerk Gebruikersgroep Nederland dient een klacht in tegen Microsoft bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit in verband met het nieuwe licentiebeleid dat deze week is ingegaan. Het komt erop neer dat bedrijven verplicht worden bij een Officepakket een onderhoudscontract te nemen voor ongeveer een kwart van de nieuwprijs per jaar, waarbij ze dan alle upgrades gratis krijgen. Vroeger kon je upgraden wanneer je wilde, en als gebruiker van een oudere versie kreeg je dan korting - en meer korting naarmate je oude versie recenter was.

Als je nu niet meedoet met deze regeling voor automatische upgrades voor een soort abonnementsprijs, betaal je op het moment dat je wel een nieuwe versie koopt, de volle mep. En overigens mag je aan een abonnement alleen meedoen als je Office XP hebt, wat behoorlijk nadelig is voor bedrijven die pas nog hebben gekozen voor Office 2000. Microsoft kan dit maken doordat het monopolist is. Zeker voor ondernemingen is het nauwelijks te doen om over te gaan op andere producten, zoals StarOffice of WordPerfect.

De Netwerk Gebruikersgroep is een vereniging van netwerkprofessionals, en die komt nu in het geweer tegen wat je zou kunnen zien als een softwarebelasting. Mij valt het eigenlijk op dat ze nog zo genuanceerd zijn. Ze zeggen bijvoorbeeld dat de overgangsperiode te kort is geweest, en dat de prijs te hoog is. Microsoft zegt dat de nieuwe structuur juist voordelig is. Ik heb geen zin me te bemoeien met die berekeningen. Maar als Microsoft gelijk had, zou het voldoende zijn dat ze de mogelijkheid schiepen voor zo'n abonnement. Een voordeliger regeling zou vanzelf door alle klanten worden afgenomen, of niet soms? In plaats daarvan komen de klanten in opstand, dat is toch een veeg teken.

Het verschil tussen Microsoft en zijn klanten is, dat Microsoft een slim beleid voert, en de klanten niet. De klanten, bijvoorbeeld de bedrijven waar de leden van de Netwerk Gebruikersgroep werken, kijken naar de korte termijn: betaal ik per jaar wat meer of wat minder. Ik zou de Netwerk Gebruikersgroep willen aanraden om ook eens aan iets anders te denken, namelijk aan de lange termijn. Aan onafhankelijkheid. Nu haalt Microsoft het ene kunstje uit, straks is het weer iets anders. Het mag dan lastig zijn over te gaan op andere kantoorsoftware, onafhankelijkheid is op de lange termijn altijd goedkoper. En zo groot zijn de verschillen tussen Office enerzijds en WordPerfect en Staroffice anderzijds ook weer niet. De verschillen zitten alleen in details, en die kunnen heel geniepig zijn, maar die brief kun je echt meteen schrijven. Sterker, als je eenmaal op een van die twee pakketten bent overgegaan, heb je Microsoft in de tang. Want WordPerfect en StarOffice bestaan ook voor Linux, en de overgang naar Linux is dan óók niet zo groot meer.

Het slimme langetermijnbeleid van MS zit 'm hierin, dat MS iets weet wat de klanten nog niet doorhebben. Namelijk dat upgraden helemáál niet meer nodig is. De nieuwtjes in de meeste softwareproducten zijn steeds pietluttiger. In Office 2000 waren het bijvoorbeeld de menu's die zichzelf aanpasten; in Office XP waren de Smart Tags ofwel Infolabels nieuw, waarvan ik betwijfel of iemand er gebruik van maakt. In elk geval heeft MS ze zonder pijn weggelaten uit Windows XP. Al zulke tierelantijnen voorzien niet in een echte behoefte, en omdat ze bij het leren werken met de software geen prioriteit hebben, komt niemand eraan toe ze te gebruiken. Kantoorsoftware is in feite af.

Zelf gebruik ik nog steeds Office 97. Of liever, ik gebruik wéér Office 97. Office 2000 bood mij geen extra's die ik de moeite waard vond, dus dat heb ik er weer afgegooid. Een greep uit de overige software die ik gebruik: voor mail Eudora 4.3 (2000), voor het plaatsen van bestanden op mijn site WS_FTP 4.50 (1997), voor nieuwgroepen FreeAgent 1.21 (1999), voor het afspelen van mp3-muziek Winamp 1.55 (1997), voor het rippen van cd's MusicMatch 2.46 (1998), voor het opnemen en monteren van deze column CoolEdit Pro 1.1 (1998), voor het inpakken van bestanden WinZip 7.0 (1998), en voor het branden van cd's Easy CD Creator 4 (1999). Allemaal voldoen ze nog prima.

Nu kunnen er in een bedrijf uitgebreidere behoeften zijn dan in mijn eenmanskantoor, zoals allerlei vormen van samenwerking met gebruik van een netwerk of internet. Daarom zal misschien niet Office 97 maar Office 2000 het minimum zijn. Maar als je kijkt naar de nieuwtjes die nu nog worden verzonnen schiet je soms gewoon in de lach. Eudora 5 bijvoorbeeld controleert je mail op ruwe taal. Ik durf te beweren dat ook een bedrijf met software als Office 2000 rustig 5 of 6 jaar vooruit kan. Daarna zien we wel verder.

Microsoft weet dat, is bang voor terugloop in de verdiensten - die moeten uiteraard blijven groeien - en probeert bedrijven te verplichten tot vaste bestedingen voor zij het ook door krijgen. Niet doen dus, upgraden hoeft niet meer. De NGN zou iets veel beters kunnen doen dan klagen bij de NMA, namelijk afspreken meer te upgraden en ervoor ijveren dat nieuwe bestandsformaten van MS worden geboycot. Want dat is vaak de enige noodzaak om naar een nieuwe versie uit te zien: dat anderen hem gebruiken en bij gebrek aan benul zonder enige noodzaak de simpelste documenten in het nieuwste bestandsformaat opslaan. Anders gebruikte ik vermoedelijk nog steeds Word 2.0 uit 1992. Daar kun je namelijk alles mee op het gebied van tekstverwerking.

Lang leve de onafhankelijkheid.