Netbellen: --llo B---oeng?

Herbert Blankesteijn

Wie goedkoop wil bellen, kan dat doen via internet. Er zijn verschillende varianten, van iets goedkoper dan een gewoon telefoontje, tot vrijwel gratis. De nadelen verschillen; de kwaliteit is niet gegarandeerd.

---

Kader:

Bellen aan de computer hoeft niet via internet. De koper van een modem krijgt vaak software toegestopt waarmee de pc voor telefoontoestel kan spelen. Net als bij bellen via internet nemen microfoon en luidsprekers van de pc, of een headset, de taak van de hoorn over. De modem kan zo nummers kiezen uit het adressenboek in de pc; er wordt gewoon gebeld over het telefoonnet. Het normale gesprekstarief geldt.

Internetten tijdens een dergelijk gesprek kan niet, tenzij een aparte verbinding wordt gemaakt, bijvoorbeeld via een tweede (ISDN-) telefoonlijn of de televisiekabel. Dergelijke pc-telefoongesprekken kunnen door de software worden geadministreerd, zodat later kan worden nagegaan met wie is gesproken en hoe lang. Vaak kunnen gespreksnotities mee worden opgeslagen. Gesprekken of delen daarvan kunnen worden opgenomen op de harde schijf.

Een grappige optie is het digitale antwoordapparaat. Hiermee kan de pc de telefoon beantwoorden. De beller krijgt een menu gepresenteerd en kan kiezen voor welk gezinslid hij een boodschap inspreekt. Elk gezinslid heeft zo een met een wachtwoord beveiligde voicemail op de pc. Nadeel hiervan is dat de pc altijd aan moet staan.

---Einde kader

Bellen via internet kan op twee manieren: via internet naar een gewone telefoon, of via internet naar een andere computeraar die ook online is. Waarom zou je dat willen? Bijvoorbeeld omdat het goedkoper is dan gewoon telefoneren - hoeveel goedkoper hangt af van de gekozen variant, en van de soort internetaansluiting die men heeft. Een reden kan ook zijn omdat je bij deze vorm van bellen tegelijkertijd kunt surfen en mailen.

Reguliere telefoonnummers bellen vanaf internet lijkt het meeste op normaal telefoneren. Hierbij moet ergens een verbinding tot stand komen tussen internet en het telefoonnetwerk in de buurt van degene die wordt opgebeld. Bedrijven als Rits Telecom (www.ritstele.com), Hottelephone (www.hottelephone.com), Net2Phone (www.net2phone.com), Dialpad (www.dialpad.com), Netpcphone (www.netpcphone.nl) en Phonefree (www.phonefree.com) zorgen dat uw gesprek een zo groot mogelijk deel van de reis over internet aflegt, en zo dicht mogelijk bij de bestemming via een zogeheten gateway het plaatselijke telefoonnet opzoekt. Omdat het berijden van deze wissel en het laatste deel van het traject geld kosten, moeten de bedrijven in kwestie dit terugverdienen. Er is ook altijd extra software nodig om ervoor te zorgen dat de gebruiker op het computerscherm nummers kan kiezen. Deze software moet op de site van het gekozen bedrijf worden gedownload. Soms, zoals bij Dialpad, gebeurt dit ongemerkt in de vorm van een 'applet' die in de webpagina is ingebouwd.

Rits Telecom en Hottelephone zijn gratis. Deze diensten zijn dan ook beperkt. Zo zijn alleen met bepaalde landen gratis gesprekken mogelijk, is de gespreksduur gelimiteerd, en krijgt de klant tijdens zijn gesprekken, of pogingen daartoe (Hottelephone komt nogal eens niet verder dan een bezettoon), reclame op zijn computerscherm. Voor zover deze bedrijven goede kwaliteit kunnen bieden, bederven ze deze met reclame. De voortdurende datastroom van de advertenties zit het gesprek in de weg, wat onderbrekingen in het geluid veroorzaakt.

Dergelijke effecten horen bij bellen via internet. De beller kan het ook zelf bederven door tijdens een conversatie een groot bestand te downloaden. Maar even een encyclopedie raadplegen of een trein uitzoeken hoeft geen probleem te zijn. Een verbinding via een modem kan niet veel extra hebben; een breedband aansluiting via kabel of ADSL in principe wel. Maar er is nooit garantie. Als de site van het internettelefoniebedrijf, of de gateway, of internet zelf, last heeft van hevig verkeer, kan het gesprek worden gehinderd. Als dat gebeurt, is bellen via internet een ramp. Het signaal valt op willekeurige momenten weg en je verlangt terug naar de tijd van 'Hallo Bandoeng', toen je gesprekspartner, zij het zacht en krakend, tenminste nog te verstaan was.

Alle genoemde diensten behalve Rits en Hottelephone kosten geld. De kwaliteit is dan ook beter. Eén effect blijft: een halve seconde vertraging; gevolg van de ingewikkelde route die het geluid aflegt. Wanneer de andere partij geen headset gebruikt maar luidsprekers, hoor je na tweemaal die tijd jezelf hinderlijk terug. Ook zonder dit effect kan vertraging tot spraakverwarring aanleiding geven.

Het prijsvoordeel van internettelefonie (of IP-telefonie, naar het Internet Protocol dat het verkeer op internet regelt) is niet groot. Bellen naar de VS via DialPad of Net2Phone kost ruim een dubbeltje. Dat is nog wel goedkoper dan KPN Telecom, maar vrijwel even duur als via carrier select-bedrijven als Tele2 en One.Tel. Naar andere landen kan het voordeel groter zijn. Het hangt ook af van de verbinding die men heeft. Wie internet betreedt via kabel of ADSL, betaalt geen lokaal beltarief en verdient dus meer bij het bellen via internet, terwijl de kwaliteit ook beter is. Wie een modem gebruikt, moet aparte vergelijkingen maken voor overdag, 's avonds, 's nachts en in het weekeinde. De tarieven die de aanbieders hanteren, staan op hun site. Bel nooit via betaalde internetdiensten naar Nederland; omdat de meeste bedrijven Amerikaans zijn, betaal je dan een (verlaagd) internationaal tarief.

Een enigszins ander verhaal geldt voor het audiocontact van internet naar internet. Talloze programma's bieden de mogelijkheid hiertoe: bijvoorbeeld Icq (www.icq.com), Eudora (www.eudora.com), SpeakFreely (www.speakfreely.org), Paltalk (www.paltalk.com), Netscape (home.netscape.com) en ook Messenger van Microsoft, dat onderdeel is van Windows. De meeste van deze programma's zijn oorspronkelijk gemaakt voor een vorm van chatten (uitwisselen van korte tekstberichten), en zijn uitgebreid met telefoneer- en videoconfereerfuncties. Vertraging en kans op onderbrekingen bestaan ook hier. De kosten zijn nul, ongeacht de afstand (afgezien van wat je betaalt voor de internetverbinding). Vervelend is, dat je met het ene programma meestal geen gebruikers van het andere programma kunt bereiken. Programma's als Imici en Jabber proberen hier verandering in te brengen, maar omdat de wortel van het probleem een strijd is tussen Microsoft en andere bedrijven om de standaard op dit gebied, is het onzeker of dit lukt. Een andere eigenaardigheid is, dat je niemand kunt bereiken die niet al online is. Ook hiervoor bestaan oplossingen, via bedrijven die een sms of telefoonbericht sturen aan degene die je wilt spreken, maar lastig blijft het.

Wat er niet is, en voorlopig niet zal komen: een telefoon met een knopje, waarbij stand 1 een gewone telefoonverbinding oplevert - wat duurder maar goed van kwaliteit - en stand 2 een internetgesprek - tweede klas, dus goedkoper. NetPcPhone verkoopt een telefoon die aan de pc wordt gekoppeld voor zowel gesprekken van internet naar telefoon als van internet naar internet. Maar dit bedrijf heeft noch onze telefoontjes, noch e-mail, noch voice mail beantwoord.