Computernetwerk thuis

Herbert Blankesteijn

Een nieuwe pc gekocht - wat doen we met de oude? Of: er verschijnt een schootcomputer in huis terwijl er al een bureau-pc staat. Kunnen we nu tegelijkertijd internetten via de telefoonlijn? Hoe vervoeren we bestanden van de ene machine naar de andere? In dit soort moderne gevallen is het aanleggen van een netwerk het overwegen waard.

In een netwerk kunnen twee of meer pc's elkaars 'bronnen' gebruiken. In de praktijk zal dat neerkomen op: schijven, printer en modem. Daarmee kan de apparatuur in huis in principe efficiënter worden gebruikt. Er komen ook nieuwe mogelijkheden binnen bereik, zoals berichten sturen van de ene computer naar de andere, en spelletjes spelen via het netwerk. Het is een flinke installatieklus, dus de aspirant-systeembeheerder moet wel gemotiveerd zijn.

Het is het eenvoudigste wanneer beide pc's beschikken over tenminste Windows 95. Verder hebben beide computers een netwerkkaart nodig, die in de systeemkast moet worden ingebouwd. Een dergelijk kaart kost een paar tientjes voor een bureau-pc, en ruim 100 gulden voor een notebook. Tenslotte moeten er kabels zijn om de verbinding te leggen. Op het gebied van kabels zijn er twee mogelijkheden. Coaxkabel, dat lijkt op tv-kabel, verbindt computers via een rechte lijn: een lineair netwerk. De kabel is als het ware een straat waar elke pc door middel van een tuinpaadje mee is verbonden. Technisch gebeurt dit met behulp van een T-stuk in de coaxkabel. Dit type netwerk is makkelijk uit te breiden door middel van een extra stuk kabel en een extra T-stuk, en heeft een maximale doorvoersnelheid van 10 Mbit per seconde (=125 kbyte per seconde). De andere kabelsoort is UTP (Unshielded Twisted Pair). In principe moeten hier alle computers worden verbonden met een hub, een centraal apparaatje. Het netwerk heeft dus een stervorm. De hub maakt het netwerk wat duurder en lastiger uit te breiden - elke nieuwe pc in het netwerk heeft een eigen draad naar de hub nodig - maar het is wel tien keer zo snel. Alleen in het geval van precies twee pc's kan de hub achterwege worden gelaten. Dan is een speciale cross-kabel nodig, en uitbreiden wordt dan uiteraard nog moeilijker.

In plaats van een netwerkkaart kan de USB-poort voor de netwerkcommunicatie worden gebruikt. De USB-poort is een aansluitpunt dat voor allerlei randapparatuur geschikt is. De computer hoeft dan niet open. Nadeel is, dat de maximale snelheid van 10 Mbit/s van de USB-bus gedeeld moet worden met eventuele andere USB-apparaten. Deze methode is behalve makkelijker en trager ook duurder.

---Kader

Wellicht zit er toekomst in draadloze netwerken, waarbij de verbindingen verlopen via radiosignalen.

De nadelen van een radionetwerk zijn op het moment nog groot. 'Draadloos' is veel duurder dan een conventioneel bekabeld netwerk: 500 tot 1000 gulden voor een netwerk van twee pc's, in plaats van een honderdje of twee. De snelheid is op het ogenblik nog veel minder dan die van het langzaamste netwerk van draden, namelijk rond 1 Mbit/s. Het bereik bedraagt maximaal 50 meter (bij kabel is 100 m geen probleem). Een draadloos netwerk is in principe af te luisteren, vandaar dat dit niet in alle gevallen veilig is. De twee grote voordelen zijn: geen gehannes met draden bij installatie, en bewegingsvrijheid voor de bezitter van een notebook.

De nieuwe Bluetooth-standaard voor draadloze communicatie heeft ingebouwde encryptie en is voor de toekomst het meest veelbelovend. Daar staat tegenover dat de acceptatie op de korte termijn moeizaam verloopt. Zo heeft Microsoft de ondersteuning voor Bluetooth uit de komende versie van Windows, Windows XP, geschrapt omdat er onvoldoende bekend is over de specificaties van Bluetooth-apparatuur, die nog maar mondjesmaat beschikbaar is.

---

Een lastig klusje is het aanleggen van de bedrading. Als de draden door een of meer muren heen moeten, staat de hobbyïst voor de keus kant-en-klare kabels te kopen en gaten van ongeveer een cm te boren waar ook de pluggen doorheen passen, of te leren coax-, UTP- of USB-connectoren aan de betreffende draden te smeden.

Wanneer alle hardware is aangebracht, moet de nodige software worden geïnstalleerd. Elke pc op het netwerk moet zijn netwerkkaart (of USB-netwerkapparaat) leren kennen. Dat gaat via het Windows-onderdeel Nieuwe hardware (in het Configuratiescherm) of rechtstreeks met de installatieschijf van de fabrikant van de netwerkkaart.

Vervolgens moet op elke pc worden geregeld welke printer(s), schijven, mappen of bestanden worden 'gedeeld', dat wil zeggen zichtbaar mogen zijn voor andere computers op het netwerk. Dit gaat met een klik met de rechtermuisknop op het betreffende onderdeel, bijvoorbeeld in het programma Verkenner, gevolgd door een klik op Delen. Uit oogpunt van veiligheid is het verstandig één of slechts enkele mappen te 'delen' voor schrijfacties. Op computers die toegang willen tot de printer van een andere machine, zal deze printer als nieuwe 'netwerkprinter' moeten worden geïnstalleerd, via Printers in het Configuratiescherm. Eventuele technische problemen tijdens de installatie leiden tot eindeloos heen en weer geloop van het ene apparaat naar het andere. Het is daarom aan te raden al dit installatiewerk te doen met alle betrokken pc's vlak bij elkaar.

Als dit allemaal met goed gevolg is gedaan, zal de icoon Netwerkomgeving op elke pc toegang geven tot de andere pc's op het netwerk. Bij het opslaan van bijvoorbeeld een tekst is het mogelijk via Netwerkomgeving schijfruimte elders op het netwerk aan te spreken. Dat is ideaal voor een pc met een kleine harde schijf. Bij de opdracht Afdrukken zal een geïnstalleerde netwerkprinter met één klik gekozen kunnen worden, als hij al niet als standaardprinter is geselecteerd.

Een staalkaart van de verdere mogelijkheden van een thuisnetwerkje:

= Berichten aan elkaar sturen. Het programmaatje Winpopup, een standaardonderdeel van Windows, maakt het mogelijk korte tekstberichten te sturen aan een ander pc op het netwerk, of aan alle pc's tegelijkertijd.

= Netwerkspellen spelen. Bijna ieder computerspel kan tegenwoordig via een netwerk worden gespeeld. De verschillende spelers bemannen dan ieder een eigen computer en spelen veelal tegen elkaar. Een chatvenster is bij veel van deze spellen ingebouwd, zodat hatelijkheden kunnen worden uitgewisseld.

= Reservekopieën maken. Als bestanden worden gedupliceerd op een andere pc in een andere ruimte, is de kans op verlies van gegevens minder groot.

= Een cd-romspeler delen. Een oude pc zonder cd-romspeler kan gebruik maken van de cd-romspeler van een modernere computer op het netwerk. Zo kan toch bijvoorbeeld een encyclopedie of een telefoongids worden gebruikt.

= Delen van de internetverbinding. Dit lukt alleen onder pc's met tenminste Windows 98 SE (Second Edition). Hiervoor moet het onderdeel Internetverbinding delen worden geinstalleerd, via Configuratiescherm - Software - Windows setup - Internet-werkset (in Windows Me is het laatste onderdeel Communicatie).

Een pc is overigens alleen beschikbaar voor het netwerk als hij aanstaat. Een computernetwerk blijkt dan ook zeer goed te zijn voor de fysieke conditie.