Slank en snel

Herbert Blankesteijn

Uitgeefconcern PCM wil af van zijn niet-renderende activiteiten op internet en vindt dat de websites van de PCM-kranten (Trouw, Volkskrant, Parool, AD, NRC) beperkt kunnen worden tot iets 'teletekst-achtigs'. Een aantal PCM-kranten heeft al laten weten de de eigen website op de huidige voet te willen voortzetten.

Iets als Teletekst, hoe erg zou dat zijn? Teletekst is een populair medium, en is op internet een grote publiekstrekker voor de site van de publieke omroep. PCM bedoelt natuurlijk: een site met weinig meer dan kale tekst. Eén ding is zeker: het zappen langs de krantenpagina's zou aanzienlijk sneller worden.

Bij het surfen op het World Wide Web komt de ene pagina sneller binnen dan de andere. Dat kan aan verschillende dingen liggen, bijvoorbeeld aan de drukte op de betreffende site. Een andere factor is de omvang van de pagina zelf, gemeten in kilobytes. Een pagina die uit veel data bestaat, heeft veel tijd nodig om de pc van de internetter te bereiken.

Webpagina's bevatten verschillende elementen. Een is tekst, de core business van de kranten. Met een kilobyte aan tekst, 1000 tekens, vul je makkelijk een scherm. De grootste datavreters zijn de plaatjes - foto's, graphics, advertenties. Een postzegelgrote foto kan op een webpagina meer dan 10 kB kosten; dit hangt af van de eigenschappen van de foto en hoe deze is bewerkt. Onlangs zag ik op de site van het AD een roulerende foto: vijf foto's wisselden elkaar af. De gezamenlijke omvang was ruim 150 kB.

Bij nieuwsmedia op internet gaat het hoofdzakelijk om de tekst, maar als regel zitten er voor elke kB aan tekst zo'n vijftig kB aan franje in een pagina. Hoeveel precies, hangt af van de vormgever, de hoeveelheid advertenties die het medium wil toelaten (of kan krijgen) en de aard van de afbeeldingen.

Er is een manier om te meten hoe 'zwaar' een webpagina is. Moderne browsers bieden de mogelijkheid een pagina op de harde schijf op te slaan inclusief plaatjes en andere ballast. Als deze bestanden zijn opgeslagen kan de gezamenlijke grootte eenvoudig worden weergegeven door de pc. Ik heb van verschillende sites steeds drie willekeurige nieuwspagina's bekeken. Zo blijkt dat de Nederlandse dagbladen en de grote buitenlandse media CNN, BBC en New York Times allemaal pagina's hebben van circa 100 kB per stuk. Alleen die van de Volkskrant zijn minder dan 50 kB, doordat deze krant weinig foto's gebruikt. Dit zijn richtcijfers; er zijn natuurlijk uitschieters, zoals de AD-pagina met een plaatje dat zelf al meer dan 150 kB meet. De hoeveelheid tekst schommelt tussen 2 en 5 kB; alleen de Telegraaf heeft wel eens berichten van 500 tekens. Dan krijg je weinig waar voor je tijd.

Deze cijfers krijgen extra betekenis als je ze vergelijkt met de snelheid van een modem - nog altijd het meest gebruikte middel om toegang te krijgen tot internet. Een modem kan per seconde 56 kilobit aan data binnenhalen. Een byte is acht bits, dus de topsnelheid van een modem is 7 kB per seconde. Dat betekent dat een pagina die 100 kB groot is, onder de gunstigste omstandigheden een kwart minuut nodig heeft om het computerscherm van de aanvrager te bereiken. In tijden van nieuwsdrukte, zoals vorige week, wordt dat veel meer.

Aan de andere kant: als je de opsmuk tot een minimum beperkt, kun je de 3350 tekens van dit stuk in een halve seconde op de plaats van bestemming krijgen. Dat zou een verademing zijn. De PCM-directie heeft mijn zegen.