Propaganda

Herbert Blankesteijn

Het Electronic Highway Platform Nederland (EPN) is een propaganda-organisatie voor internet. Achter deze club met de neutrale naam zitten bedrijven als Microsoft, KPN, Siemens, Ericsson, Symantec, Cap Gemini, Casema en UPC, zoals op www.epn.net keurig wordt vermeld.

Propaganda mag. De genoemde bedrijven maken ook reclame voor eigen producten, en het aanprijzen van iets schimmigs als internet vind ik dan nog vrij onbaatzuchtig. Maar als ik op internet lees: 'Meerderheid van Tweede Kamer is voor online stemmen', en een onderzoek van EPN blijkt de bron, dan word ik achterdochtig. Hoe weten ze dat? De nieuwssites die ik raadpleeg (bijvoorbeeld Automatisering Gids en Nu.nl) geven snel uitsluitsel. Alle Kamerleden zijn via e-mail aangeschreven, en ongeveer een derde heeft gereageerd.

Les 1 uit How to lie with statistics: Nonrespons. Les 2: Zelfselectie. 'Een schriftelijke enquête heeft uitgewezen dat 99,3 procent van de respondenten met plezier enquêteformulieren invult…' Hoe zouden de Kamerleden die niet op e-mail reageren, denken over stemmen via internet?

Wat zegt het Platform zelf op zijn site? Dat is onthullend. Waar de journalistieke media het voorzichtig hebben over een 'meerderheid' (wat op basis van de cijfers de vraag is), maakt EPN geen voorbehoud. 'Tachtig procent kamerleden is voor stemmen via internet,' kopt het online persbericht. De herkomst van dat getal wordt met enige gymnastiek verdoezeld. 'Het onderzoek is in het eerste kwartaal van 2001 door EPN uitgevoerd onder leden van de Tweede Kamer. Bijna een derde hiervan heeft meegewerkt aan het onderzoek.' Verder gaat het steeds over Kamerleden die 'deelnamen' of 'meewerkten' aan het onderzoek. Niets over e-mail, representativiteit of correcties voor nonrespons.

Terwijl je over je over die nonrespons wel iets zinnigs kunt zeggen. Eind februari bleek precies de helft van de Kamerleden binnen twee weken te reageren op een testmailtje. SGP (100%), D'66 en PvdA scoorden boven de 50%, de rest daaronder. De methode van EPN filtert politici behalve op affiniteit met internet dus ook op politieke voorkeur. Het onderzoek is erger dan waardeloos.

'Een ruime meerderheid' van de respondenten, dus 25 á 50 Kamerleden, vindt dat de mogelijkheid tot online stemmen al bij de Statenverkiezingen in 2003 operationeel moet zijn. Dat antwoorden ze op een vraag van EPN. Deze Kamerleden, en het EPN zelf, beveel ik een rapport aan over online stemmen van het Internet Policy Institute in de VS, in opdracht van de National Science Foundation en het Witte Huis. Gepubliceerd op internet twee weken voor het onderzoek van EPN. Twee citaten: 'The security problems cannot be resolved using even the most sophisticated technology today.' 'Remote voting from home or the workplace is not viable in the near future.'

EPN is zich niet bewust van dodelijke methodologische fouten in het eigen onderzoek, of verdoezelt deze met opzet. EPN is niet op de hoogte van relevante uitkomsten die met het eigen onderzoek in strijd zijn - of negeert deze doelbewust. Les 1 in propaganda voeren: Wees eerlijk genoeg om serieus te worden genomen. Les 2: Als je manipuleert, zorg dat het niet uitkomt.