Wiezaldatbetalen.mp3

Herbert Blankesteijn

Twintigduizend gebruikers van Napster heeft Bertelsmann geënquêteerd om erachter te komen of ze willen betalen voor deze dievendienst. En raai eens wat? Graag! Tachtig procent wil best een paar tientjes per maand afdragen. Vanaf de zomer wil Bertelsmann, dat in oktober Napster met een geldinjectie heeft overgenomen, abonnementsgeld vragen. Bertelsmann verwacht dat het verlangen om te betalen zo groot zal zijn, dat het aantal gebruikers van Napster zal verdubbelen tot meer dan honderd miljoen.

Betalen voor digitale kopiën zou wel zo eerlijk zijn, maar we moeten aannemen dat bij Bertelsmann de wens de vader is van het onderzoeksresultaat. Een paar feiten, om de multinational weer bij de les te krijgen:

Feit 1: Napster is een gemeenschap die is ontstaan door zelfselectie. Het selectiecriterium is de wens om muziek te krijgen zonder ervoor te betalen. Ik geloof niet dat de door Bertelsmann geraadpleegde Napsterklanten zullen doen wat ze zeggen dat ze zullen doen (bekende valkuil bij onderzoek via enquêtes) en ook vermoed ik dat er een hoge nonrespons is geweest, van ontvangers die de vragen gierend van de lach hebben weggegooid (andere bekende valkuil bij onderzoek via enquêtes).

Feit 2: Er zijn alternatieven voor Napster, waar de 60 miljoen gebruikers heen kunnen en zullen gaan. Hoewel de een niet goed werkt, zoals Gnutella, en de ander alweer failliet is, zoals Scour, moet er tussen Aimster, Napigator, Imesh, Songspy, Freenet en andere een kandidaat zitten die de rol van Napster gaat overnemen. Dat dit er dik inzit, is duidelijk geworden bij eerdere gelegenheden. In juli dreigde Napster op staande voet te worden gesloten en in november werd geschermd met een abonnementsgeld, destijds van een dollar of vijf. Beide keren ontstond een stormloop op alternatieve diensten.

Bertelsmann heeft niet duidelijk gemaakt hoe het geld moet worden geïnd. Per maand? Per download? Alleen voor bepaalde nummers? In alle gevallen zijn er beveiligingen nodig, die geld kosten, die fraudegevoelig zijn (gebruikers kunnen elkaar hun wachtwoord mailen) en die gekraakt zullen worden. Ook zullen abonnees er hinder van ondervinden. Er zal een inlogprotocol moeten komen en/of een afrekenprocedure. Er moet nieuwe software worden geschreven door Napster en gedownload en geïnstalleerd door de liefhebbers. Het verlangen om te betalen moet groot zijn, willen de klanten bij Napster voor het loket in de rij gaan staan met geld en een pasje, als ze elders gratis direct naar binnen mogen.

Het lijkt op de geschiedenis van de Nederlandse site www.9292ov.nl, waar je reizen kunt plannen van deur tot deur. De site werd tot september 1999 door 16.000 mensen per dag gebruikt. Toen werd het gratis gebruik afgeschaft. Er kwam een systeem waarbij je met speciale software moest inloggen via een 0900-nummer. Wie internet gebruikte via een bedrijfsnetwerk, via de kabel, of met een Macintosh, kon 9292ov voortaan vergeten. De beheerders van de site waren er rotsvast van overtuigd dat het zou werken. Maar het gebruik stortte in tot duizend per dag. De site is sinds september 2000 weer gratis.

Is de boodschap duidelijk, Bertelsmann?