Opstand tegen Microsoft

Herbert Blankesteijn

De Netwerk Gebruikersgroep Nederland heeft een klacht ingediend tegen Microsoft bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit in verband met het nieuwe licentiebeleid dat deze maand is ingegaan. Het komt erop neer dat bedrijven verplicht worden bij een Officepakket een onderhoudscontract te nemen voor ongeveer een kwart van de nieuwprijs per jaar, waarbij ze dan alle upgrades gratis krijgen. Vroeger kon je upgraden wanneer je wilde, en als gebruiker van een oudere versie kreeg je dan korting.

Als je nu niet meedoet met deze nieuwe regeling, betaal je op het moment dat je wel een nieuwe versie koopt, de volle mep. En overigens mag je alleen meedoen als je Office XP hebt, wat nadelig is voor bedrijven die pas nog hebben gekozen voor Office 2000. Microsoft kan dit maken doordat het monopolist is. Voor ondernemingen is het moeilijk om over te gaan op andere producten, zoals StarOffice of WordPerfect.

De Netwerk Gebruikersgroep, een vereniging van netwerkprofessionals, komt nu in het geweer. Ik vind ze te genuanceerd. Ze zeggen dat de overgangsperiode te kort is, en de prijs te hoog. Microsoft zegt dat de nieuwe structuur voordelig is. Als Microsoft gelijk had, zou het voldoende zijn dat ze de mogelijkheid schiepen voor zo'n abonnement. Een voordeliger regeling zou vanzelf door alle klanten worden afgenomen. Maar de klanten komen in opstand, dat is een veeg teken.

Microsoft voert een slim beleid, en de klanten niet. De klanten kijken naar de korte termijn: hoeveel betaal ik per jaar. Ik raad de Netwerk Gebruikersgroep aan om aan de lange termijn te denken. Aan onafhankelijkheid. Het mag dan lastig zijn over te gaan op andere kantoorsoftware, onafhankelijkheid is uiteindelijk goedkoper. De verschillen tussen Office enerzijds en WordPerfect en Staroffice anderzijds zitten in details, en die kunnen heel geniepig zijn, maar die brief kun je echt meteen schrijven. Als je eenmaal op een van die twee pakketten bent overgegaan, heb je Microsoft in de tang. Want WordPerfect en StarOffice bestaan ook voor Linux, en de overgang naar Linux is dan óók niet zo groot meer. Het is net zoiets als rijden in een andere auto: dat is moeilijk tot je het drie keer hebt gedaan.

Huiskamervraag 1: Is het moeilijk voor een bedrijf om de werknemers andere kantoorsoftware te leren gebruiken?

Huiskamervraag 2: Is het moeilijk voor een bedrijf om de werknemers een ander besturingssysteem te leren gebruiken?

Het slimme langetermijnbeleid van MS zit 'm hierin, dat MS iets weet wat de klanten nog niet doorhebben. Namelijk dat upgraden helemáál niet meer nodig is. In een eerdere column, [Hoe houden we de pc aan het werk?] heb ik dat al eens besproken. De nieuwtjes in de meeste softwareproducten zijn steeds pietluttiger. In Office 2000 waren het bijvoorbeeld de menu's die zichzelf aanpasten; in Office XP waren de Smart Tags ofwel Infolabels nieuw, waarvan ik betwijfel of iemand er gebruik van maakt. In elk geval heeft MS ze zonder pijn weggelaten uit Windows XP. Eudora 5 bijvoorbeeld controleert je mail op ruwe taal. Al zulke tierelantijnen voorzien niet in een behoefte, en omdat ze bij het leren werken met de software geen prioriteit hebben, komt niemand eraan toe ze te gebruiken. Kantoorsoftware is in feite af. Ik durf te beweren dat een bedrijf met Office 2000 rustig 5 of 6 jaar vooruit kan. Daarna zien we wel verder.

Huiskamervraag 3: Is kantoorsoftware inderdaad af? Zijn er nog essentiële dingen te verbeteren?

Microsoft weet dat, is bang voor terugloop in de verdiensten - die moeten uiteraard blijven groeien - en probeert bedrijven te verplichten tot vaste bestedingen voor zij het ook door krijgen. Niet doen dus, upgraden hoeft niet meer. De NGN zou iets veel beters kunnen doen dan klagen bij de NMA, namelijk afspreken niet meer te upgraden en ervoor ijveren dat nieuwe bestandsformaten worden geboycot. Want dat is vaak de enige noodzaak om naar een nieuwe versie uit te zien: dat anderen hem gebruiken en bij gebrek aan benul zonder enige noodzaak de simpelste documenten in het nieuwste bestandsformaat opslaan. Anders gebruikte ik vermoedelijk nog steeds Word 2.0 uit 1992. Daar kun je namelijk alles mee op het gebied van tekstverwerking.

Lang leve de onafhankelijkheid.