Privacy te duur

Herbert Blankesteijn

Bij de nasleep van de aanslagen hoort een discussie over de 'persoonlijke levenssfeer'. Het lijkt er namelijk op dat we de nodige privacy moeten prijsgeven om de autoriteiten te helpen terroristen tijdig te snappen. Identificatieplicht, irisscan, digitale kentekens, zijn kreten die de laatste weken rondvliegen. De privacyprofeten zijn alvast in de hoogste boom gaan zitten.

Dit vind ik de leukste debatten: die waar beide partijen kapitale denkfouten maken. De autoriteiten en hun handlangers (waaronder de verkopers van identificatietechnologie) doen alsof meer controle op het doen en laten van burgers in het geval van de WTC-aanslagen iets uitgemaakt zou hebben.

Ik ben Mohammed Atta en ik wil hier graag vlieglessen nemen.

Ik ben Mohammed Atta. Kan ik uw kamer huren?

Ik ben Mohammed Atta; ik kom deze postwissel innen. Alstublieft, mijn paspoort.

Ik ben Mohammed Atta en ik heb een huurauto nodig. Dit is mijn rijbewijs.

Mohammed Atta is de naam, heeft u voor mij een ticket naar LA, over Boston?

Wat nou identificatie, als de inlichtingendiensten geen flauw idee hebben dat meneer Atta een aanslag voorbereidt, als al zijn papieren perfect in orde zijn en als het beroep 'terrorist' niet in zijn paspoort staat? Of gaan we dát verplicht stellen?

De privacybewakers op hun beurt vergissen zich schromelijk in het belang dat mensen aan privacy hechten. Och, wat waren vijftien of twintig jaar geleden bewakingscamera's een aantasting van de persoonlijke levenssfeer. Big Brother, dat was het. Niemand die je daar meer over hoort, want camera's zijn synoniem met veiligheid. Die voetgangerstunnel is gevaarlijk, waarom hangt daar geen camera? En hup, daar komt weer een bewonerscomité in actie. Camera's willen we!

In andere gevallen zijn mensen zo onverschillig als de pest. In de helft van de huizen zijn 's avonds de gordijnen open. Mensen gaan de hele dag voor een webcam zitten en staan in de rij om mee te doen aan Big Brother. Stel iemand een T-shirt in het vooruitzicht en hij vult op het Web alles in: naam, adres, opleiding, leeftijd, inkomen, gezinssamenstelling, laatste grote aankoop, liefhebberijen. Er zijn mensen die in zo'n geval voor de eer bedanken, of onzin invullen, maar als je uit bent op een of andere gratis dienst is het makkelijker de waarheid in te vullen dan verzinsels. En sinds internetheugenis bestaat de mogelijkheid om met het programma Pretty Good Privacy [www.pgp.com] je mail onkraakbaar te coderen, maar geen normaal mens gebruikt dat.

Huiskamervraag 1: Wie neemt de moeite om in formulieren onzin in te vullen?

Huiskamervraag 2: Wie gebruikt PGP? Waarom (niet)?

En het allerlaatste nieuws, van ná de aanslagen, is het feit dat Zero Knowledge Systems [www.zeroknowledge.com] de pijp aan Maarten geeft. ZKS verkocht het programma Freedom, dat volmaakt anoniem surfen mogelijk maakte. Provider Xs4all, nogal een bolwerk van privacyverdedigers, gaf het gratis aan zijn abonnees en ik maak me sterk dat, zelfs van deze groep die het voor niets kreeg, vrijwel niemand het heeft geïnstalleerd.

70.000 mensen hebben in 1999 aan een proef meegedaan, maar sindsdien hebben 'veel minder' dan dat aantal er 50 dollar voor willen betalen, zo lees ik in WebWereld [www.webwereld.nl]. Met andere woorden: er zijn op de hele wereld aanzienlijk minder dan 70.000 mensen voor wie de privacy op internet honderd piek waard is.

Huiskamervraag 3: Wie heeft ervaring met Freedom, of een vergelijkbaar systeem als Anonymizer [www.anonymizer.com]?

Vind je het gek? Op deze manier je privacy beschermen kost behalve geld ook moeite, voor het downloaden en installeren van de software. Verder maakt het internetten langzamer, alsof het allemaal nog niet traag genoeg gaat. En het levert niets op, wanneer je niet iets te verbergen hebt. Ergo: dergelijke systemen zijn alleen de moeite waard voor misdadigers en privacy-ideologen.

Waarom het dan toch zinloos is om dergelijke software te verbieden? Omdat het, zoals dezer dagen in kranten uitvoerig is uitgelegd, voor boeven makkelijk is om open en bloot te communiceren in gecodeerde boodschappen in de trant van: 'De melk kookt over.' Niemand die dat in de gaten heeft