Opting out

Herbert Blankesteijn

Het Europees Parlement heeft eindelijk een wet aangenomen over spam, ongevraagde reclame via mail. De volksvertegenwoordiging kon het moeilijk eens worden over de inhoud, en dat zie je aan het resultaat: het belangrijkste staat er niet in.

De vraag was niet of spam mag, maar wannéér het niet mag. Er waren twee varianten, opt-in en opt-out. Bij opt-in mag alleen digitale reclame worden gestuurd naar diegenen die laten weten geen bezwaar te hebben. Zwijgen is afwijzing. Opt-out lijkt op de sticker op de brievenbus: iedereen mag bespamd worden, totdat hij protesteert.

Het Europarlement heeft de richtingenstrijd hierover niet kunnen beslechten. De wet is aangenomen in een vorm die de lidstaten toelaat zelf te kiezen of opt-in of opt-out de norm wordt. Dat is bizar in het licht van de harmoniseringsgedachte. Het is zelfs krankjorum als je bedenkt hoe makkelijk mail over grenzen gaat. Stel dat in Italië opt-out geldt, terwijl in ons verlichte land gekozen wordt voor opt-in, mag een Italiaan mij dan spam sturen? En als een Italiaans bedrijf dat doet voor een Nederlandse relatie? Als het niet mag en toch gebeurt, wat doe ik dan? Als er één onderwerp is dat alleen in internationaal verband kan worden geregeld, is het wel spam. Het is al erg genoeg dat ik steeds Amerikaanse spamberichten krijg.

Huiskamervraag 1: Hoeveel spam krijgen de geachte lezers?

Die halfbakken wet biedt wel Nederland de kans te kiezen voor opt-in. Dat is de enige keuze voor een beschaafd land. Voorstanders van opt-out dreigen dat bij opt-in de consument 'aantrekkelijke aanbiedingen' kan mislopen, en vinden het een nadeel van opt-in dat een consument alle bedrijven langs moet om zijn gebrek aan bezwaar tegen spam kenbaar te maken. Zeker, en het nadeel van vrede is dat je nooit eens door een kogel wordt geraakt.

In Nederland ligt een 'conceptcode' klaar waarmee de DMSA, de branchevereniging van direct marketing-bedrijven, spam via sms wil regelen. De Opta, de bewaker van de telecomsector, schijnt hiervan gecharmeerd te zijn. Er zou een opt-out regeling gelden, vrij spammen dus, maar alleen voor ondertekenaars van dit convenant. Een bedrijf dat niet meedoet zit vast aan opt-in, en mag dus alleen iets sturen aan consumenten die daarom vragen. Dit naar analogie van een advies over e-mail van de SER uit 1999. Eén enkele afmelding door een consument bij een centraal bestand van de ondertekenaars zou dan het spammen stoppen.

Huiskamervraag 2: Wie heeft er vertrouwen in zulke zelfregulering?

Maar wie de tekst van de 'conceptcode' leest, ziet de boze brieven aan de Consumentenbond al. Een afmelding hoeft pas na 28 dagen effectief te zijn. Een spammer moet een klager 'binnen vier weken schriftelijk of per e-mail informeren omtrent de voortgang van het onderzoek.' Opname in het afmeldingsbestand geldt voor maar twee jaar. Dat wordt ellende.

Weg met loze regelingen. Gewoon een verbod. Opt-in. Anders is het hele medium sms binnen twee jaar onbruikbaar.

Deze column verschijnt ook in het weekblad Intermediair.