Beter dan goed genoeg is niet goed

Herbert Blankesteijn

Mijn muziekcollectie bestaat uit cassettes, waarvan ik de laatste een jaar of twintig geleden moet hebben opgenomen, langspeelplaten, waarvan de oudste wat ouder is dan twintig jaar en de jongste wat jonger, verder de cd's die ik heb gekocht tussen twintig jaar geleden en nu, en tenslotte een voorraad cd-roms met muziek in mp3-vorm.

Voorheen was ik ervan doordrongen dat bij elke drager een apart afspeelapparaat hoorde. Ik zou altijd een cassettedeck, een draaitafel en een cd-speler nodig hebben. Anders zou ik de muziek die ik in de bijbehorende vorm had, moeten vergeten. De pc en zijn hulpstukken hebben hier een eind aan gemaakt. Een notebook maakt deel uit van mijn stereo-installatie; niet alleen als afspeelapparaat voor mp3, maar ook als opnamemachine. Als ik nu een cassette of een plaat draai, of iets leuks hoor op radio of tv, zet ik de pc in opname. Even later heb ik een mp3-versie van het gehoorde, die een paar weken later op een vers gebrande cd-rom prijkt, met nog veertien uur aan mp3-bestanden. De originelen worden veilig opgeborgen. Ook van audio-cd's maak ik een reservekopie in mp3-vorm. Ik ben geheel gemp3iseerd en tevreden. Nog even en ik heb alleen een notebook, een versterker en boxen nodig. Kan iemand mij nog dwingen tot het accepteren van een nieuw muziekformaat?

Niet om redenen van kwaliteit. Ik heb een hekel aan slecht geluid. Ik maak zelf radioprogramma's en kan de middengolf, met zijn slechte weergave van hoge tonen, niet langer dan een paar minuten achter elkaar verdragen. RealAudio via een modem is een ramp. Ik heb schoon genoeg van goedkope, slechte jazz- en bluesregistraties waarbij de zang door een telefoon lijkt te komen en waarop je nauwelijks afzonderlijke instrumenten hoort. Maar aan de andere kant ben ik ook geen doorgewinterde audiofiel met gouden oortjes. Mp3-kwaliteit is echt goed genoeg. Vijftig miljoen gebruikers van Napster, wat ik verder ook van ze mag vinden (zie: 'Dag Napster, zak maar in de stront'), zijn het met me eens.

Maar hoe jong mp3 ook is, de opvolgers staan al weer te dringen. Dvd-audio voor de muziekindustrie en mp3pro voor muziek op internet en omstreken. Voor mij staat als een paal boven water dat ik deze nieuwerwetse standaarden kan missen als kiespijn. Dvd-audio heeft een betere geluidskwaliteit en/of meer geluidskanalen voor Surround Sound. Betere kwaliteit hoef ik niet, want dan moet ik een andere stereo gaan kopen, en ik wil absoluut niet worden omringd door een orkest want daar word ik nerveus van. Ik wil het hele orkest aan één kant van de kamer.

Soms is het bestaande gewoon goed genoeg. Het betere is dan slechter: als muziek straks alleen nog maar in dvd-audio verschijnt heb ik nieuwe apparatuur nodig en betaal ik via de schijfjes mee aan snufjes die ik niet gebruik. Ik zal niet meedoen aan dvd-audio; als ik in de toekomst nieuwe muziek wil hebben, dan zie ik die op een andere manier wel te krijgen.

Mp3pro is een nieuw bestandsformaat dat bij dezelfde kwaliteit twee keer zo klein is in omvang. Dat is op internet een groot voordeel, maar je moet wel weer je afspeel- en encodeerprogramma's vervangen. Ik denk dat ik die moeite niet neem; die vrijheid heb ik.

Er zijn op internet collega's die bang zijn voor het geweld waarmee Microsoft zijn Windows Media-formaat pusht. Kan Microsoft mp3 verdrijven? Ik zie het probleem niet. Nog jaren lang zal ik op elke computer die ik koop mijn prima mp3-software uit 1998 kunnen installeren. De laatste waarop dat lukt, in 2007 of zo, zal nog tien jaar werken. Daarna zie ik wel verder. Ook de audio-cd blijft. Dvd-spelers voor in de pc, en ook dvd-audio-apparatuur, zullen nog jaren en jaren gewone audio-cd's kunnen afspelen. Je zult nog weet-ik-hoelang zelf audio-cd's kunnen branden - in ieder geval zolang als de apparatuur die je nu koopt, blijft werken.

Dat zijn essentiële verschillen met vroeger: je kunt nieuwe apparaten programmeren om oude apparaten te zijn, en als de industrie allang de oude dragers heeft afgeschaft, kun je die zelf nog maken. Dat geeft je als muziekliefhebber een bijna absolute vrijheid.