Pc op basisschool onnodig

Herbert Blankesteijn

Wat zou het fijn zijn als het eens afgelopen was met dat gezeur over computers in het basisonderwijs. Je kunt er leuk mee spelen en de kinderen vinden ze prachtig, maar nodig zijn ze niet.

Door wie wordt eigenlijk gepleit voor computergebruik op basisscholen? Door mensen uit het onderwijs, die er meestal geen kaas van gegeten hebben, door politici, waarvan de meeste in tegenstelling tot de bovenbouwjeugd geen html-bestandje kunnen uploaden, en door belanghebbenden uit de industrie. Geen sterke basis voor verstandige besluitvorming lijkt me. Begin 1997 was er nog een groep industriëlen die pleitte voor een eigen draagbare computer voor iedere leerling in de bovenbouw. De duurste, meest kwetsbare apparaten voor de meest gerenommeerde slopers van het land – een groter brevet van onvermogen voor deze adviseurs was nauwelijks denkbaar.

Waar zijn de onderzoeken die aantonen dat je voor je twaalfde computervaardigheden moet opdoen? Nergens. De computer is daar te jong voor. Iedereen roept maar wat. Een betere reden dan een vaag 'jong geleerd, oud gedaan' is er niet. Iedere volwassene die nu redelijk met een pc kan omgaan is een levend bewijs voor de stelling dat je er op elke leeftijd mee kunt beginnen. En zo is het natuurlijk ook. Ook je rijbewijs kun je op elke leeftijd halen - als je jong bent gaat het vlotter, maar veel maakt het niet uit.

Waarom leert een kind van tien op school de computer te gebruiken? Toch zeker om dat later des te doeltreffender te kunnen doen. ‘Later' is over een jaar of tien. Stel dat tien jaar geleden een kind van tien op school met een computer had mogen werken. Zou dat kind nu, als jong-volwassene, nog wat hebben aan die ervaring met MS-DOS of met Basic? Nee, die zou volstrekt irrelevant zijn, door de snelle ontwikkeling van de technologie. 'Jong geleerd, oud gedaan' gaat dus niet eens op.

De drijvende kracht achter beleidsvoornemens over computers in het onderwijs is nog steeds het misplaatste onbegrip en het dito ontzag voor die apparaten bij de oude generatie die in Den Haag aan de knoppen zit, zowel in het parlement als op de betreffende departementen. Die generatie denkt dat het moeilijke apparaten zijn, en dat je veel les moet hebben om ermee te kunnen leren werken. Hoe weten ze dat? Niet omdat ze het hebben geprobeerd en hebben gefaald. Ze denken nog steeds dat computers moeilijk zijn omdat ze niet hebben geprobeerd ermee om te gaan, want ze denken dat dat moeilijk is. Diegenen die het wel proberen, zoals Zalm, Cherribi en nog een enkeling, lachen daarom. Terwijl zij toch ook niet op de basisschool ermee kennis hebben gemaakt. De kinderen zelf lachen het hardst.

(Denk ik dat veel ambtenaren en politici nog altijd geen computer aanraken? Nee, natuurlijk niet. Hoewel, politici… Maar ik denk wel dat de meerderheid alleen de strikt noodzakelijke programma’s en knopjes gebruikt - dus alleen tekstverwerker, browser en mail - nooit eens voor de lol of uit nieuwsgierigheid iets nieuws probeert, en niet op eigen initiatief zijn werkwijze probeert te verbeteren. In die zin gaan nog hele volksstammen niet werkelijk met de computer om. Deze mensen laten zich peperdure cursussen aansmeren terwijl zelf spelen veel efficiënter en leuker is.)

Nu je niet meer hoeft te kunnen programmeren om je te redden achter een pc, kun je de essentiële computervaardigheden voor een academische studie leren in anderhalf uur. Dat heb ik niet van mezelf, maar van een hoogleraar aan het Amerikaanse Massachusetts Institute of Technology, waar de hoogste maatstaven ter wereld gelden. Over vijf jaar is het allemaal nog makkelijker geworden en is een kwartier voldoende, denk ik.

En hé, computeranalfabeten in Den Haag, jullie denken toch dat kinderen zich de computervaardigheden zo makkelijk eigen maken? Waarom dan die haast? Dan is het op de middelbare school toch ruimschoots vroeg genoeg? In elk geval heb ik geen aanwijzingen dat de pc op de basisschool ergens goed voor is. Op de basisschool van mijn kinderen struikel je over de moderne multimediacomputers. Maar het zijn de bollebozen die er een spelletje op mogen spelen als ze klaar zijn met hun werk en lastig worden. Verder wordt er wat tekst op ingetikt voor een werkstuk. En intussen is er geen geld meer voor liniaals.